Seminarium on-line: Polska i świat po pandemii: koszty społeczne i solidarność społeczna
Katedra Polityki Publicznej zaprosiła do wspólnej debaty online specjalistów oraz wszystkich zainteresowanych zagadnieniami społecznym, w kontekście pandemii COVID-19.
Jak, co tydzień Katedra Polityki Publicznej zaprosiła do wspólnej debaty online specjalistów oraz wszystkich zainteresowanych członków społeczności akademickiej, tematem bieżącej sytuacji, związanej z pandemią koronawirusa. Tym razem dyskusja poświęcona była zagadnieniom społecznym.
29 kwietnia 2020 r. odbyło się kolejne, cykliczne spotkanie, moderowane przez prof. Andrzeja Zybałę – kierownika Katedry Polityki Publicznej w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym. Przedmiotem spotkania był przede wszystkim społeczny wymiar pandemii, która w różnych środowiskach może mieć różną siłę oddziaływania i wymaga zastosowania nieszablonowych rozwiązań. Ponadto w zależności od miejsca czy etapu, na którym rozwiązania te są wdrażane można spotkać się z odmiennymi reakcjami społeczeństwa.
Problematykę tę poruszył dr Andrzej Klimczuk z Katedry Polityki Publicznej, który zaprezentował wybrane pomysły na innowacje polityczne, zaproponowane do tej pory przez niektóre organizacje międzynarodowe, rządy i ruchy społeczne, jako ich reakcje i próby wyjścia z pandemii koronawirusa.
Działania te w mniej lub bardziej sterowany sposób wyłoniły się w ostatnich tygodniach, w odpowiedzi na rozwój pandemii. Są to nowe procesy, instrumenty i praktyki, które mają pozwolić na projektowanie czy też modyfikację dotychczasowych polityk publicznych, w celu rozwiązywania złożonych wyzwań, jakie pojawiły się w różnych obszarach zdrowia publicznego oraz życia społecznego, gospodarczego i politycznego – mówi dr Andrzej Klimczuk.
Dr A. Klimczuk w swojej prezentacji omówił kolejno trzy grupy nowatorskich rozwiązań: innowacje „odgórne”, „oddolne” i „wyjścia/wycofania się”. Pierwsze z nich, stanowią w szczególności doraźne rozwiązania mające pozwolić na kontrolowanie przebiegu pandemii. W wielu krajach wdrożono różne formy restrykcji, nadzoru i dyscyplinowana społeczeństw, które wykraczają poza standardy państw demokratycznych np. ograniczono wolność mediów i dostęp do informacji publicznych. Jednocześnie nastąpiło wdrażanie systemów i aplikacji bazujących na sztucznej inteligencji, automatyce i robotyce, np. służących do rozpoznawania i lokalizowania osób zakażonych koronawirusem. Choć ogłoszono wiele planów i pakietów antykryzysowych, to jednocześnie, np. z publikacji Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), wyłania się raczej niepewny obraz działalności statystyki publicznej w okresie pandemii, a więc np. zbierania i analizowania danych o bieżącym stanie poszczególnych sektorów gospodarek. W konsekwencji, aby zapobiec podejmowaniu przez rządy decyzji, dotyczących milionów ludzi „po omacku”, uruchomiono różne grupy robocze, mające na celu wymianę informacji i przygotowanie urzędów statystycznych do pracy zdalnej.
Do grupy innowacji „oddolnych” można zaliczyć, np. nowe formy protestu, z zachowaniem reguł dystansowania fizycznego, rozmaite petycje do władz, zbieranie i wymianę danych społeczno-gospodarczych w oparciu o otwarte systemy i repozytoria, uruchomienie filantropijnych funduszy na badania naukowe, oparte na wolontariacie projekty badawcze z zakresu nauki obywatelskiej, szereg baz różnych inicjatyw start-upów, ruchów społecznych oraz form pomocy sąsiedzkiej i lokalnej (np. coronavirus.startupblink.com) oraz rozmaite poradniki i zbiory narzędzi do pracy online i rozwiązywania problemów bytowych (np. związanych z opieką nad dziećmi, czy też prowadzeniem gospodarstwa domowego w warunkach pandemii).
Innowacje polityczne „wyjścia/wycofania się” mogą być uznawane za pośredniczące lub spajające innowacje „odgórne” i „oddolne”. W chwili obecnej za taką propozycję można uznać program antykryzysowy ogłoszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Położono tam bowiem nacisk na współzarządzanie odpowiedzią na pandemię. Założono udział i dialog zarówno podmiotów rządowych i samorządowych, jak i organizacji pozarządowych, grup nieformalnych i ruchów społecznych. Podkreślono także szczególną wagę budowania solidarności społeczności międzynarodowej w oparciu o prawa człowieka, aby pomoc humanitarna oraz odbudowa po pandemii były traktowane, jako okazje do odpowiedzi na dotychczasowe wyzwania, jak również aby żaden kraj i grupa dotknięta pandemią nie zostały pominięte podczas udzielania pomocy.
Bardzo ciekawy wątek poruszył mgr Radosław Sadowski ze Szkoły Doktorskiej SGH, który w swoim wystąpieniu przedstawił wpływ pandemii COVID-19 na region Bliskiego Wschodu. Obszar ten przed pandemią zmagał się z szeregiem kryzysów: konfliktami zbrojnymi, wojnami domowymi, protestami społeczno-politycznymi i kryzysami uchodźczymi. Panelista zwrócił uwagę na specyficzne sposoby walki z pandemią w tym regionie, jak np. godzina policyjna, dezynfekcja miast, amnestie więźniów czy wykorzystanie wojska.
Teoria stosunków międzynarodowych w kwestii analizy wpływu COVID-19 pozwala wykorzystać użycie koncepcji sekurytyzacji i neorealizmu w celu oceny aktywności państw bliskowschodnich. Mimo apelu Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych o globalne zawieszenie broni, nadal trwają konflikty i walki na terenie Jemenu, Libii i Syrii. Pandemia COVID-19 negatywnie wpłynie na sytuację gospodarczą regionu, szczególnie w sektorze energetycznym, lotniczym i turystyce. Jest jednak nadzieja, że może dojść do uspokojenia sytuacji regionalnej i wstrzymania rywalizacji w obszarze Zatoki Perskiej.
Poza wymienionymi osobami swój referat zaprezentowali również dr Rafał Bakalarczyk i mgr Magdalena Kocejko, którzy skupili się na zagadnieniu kosztów społecznych i problemów, z jakimi obecnie muszą mierzyć się określone grupy społeczne, zwłaszcza te szczególnie narażone, jak np. osoby starsze, osoby z ograniczeniami sprawności i ich nieformalni opiekunowie, czy pracownicy zatrudniani na umowy cywilno-prawne. Zapewnienie odpowiedniego systemu wsparcia, stanowi nie tylko duże wyzwanie w sferze polityki społecznej dla rządzących, to także egzamin z solidarności społecznej. W tym szczególnym czasie powstaje wiele inicjatyw, których celem jest zaspokajanie najważniejszych potrzeb różnych środowisk.
Kolejne spotkanie pt. Polska i świat po pandemii: sprawne zarządzanie państwem i społeczeństwem zaplanowane zostało na 6 maja na godz. 17.00. Dyskusja będzie dotyczyć powiązań trwającej pandemii koronawirusa z kwestiami zarządzania publicznego i strategicznego. Prezentacje pozwolą na opracowanie rekomendacji dla bieżącego projektowania i wdrażania rozwiązań w politykach publicznych.
