Istotę franczyzy do cyklu #PoProstuEkonomia wyjaśnia dr Marta Ziółkowska z Kolegium Zarządzania i Finansów SGH.
Franczyza to system sprzedaży towarów i/lub usług i/lub technologii, który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorstwami, franczyzodawcą i jego indywidualnymi franczyzobiorcami, w którego wyniku franczyzodawca udziela biorcy prawa i nakłada obowiązek do prowadzenia biznesu zgodnie z koncepcją dawcy .
Franczyza to współpraca dwóch stron umowy: Franczyzodawcy, który jest organizatorem systemu franczyzowego i Franczyzobiorcy, który jest niezależnym przedsiębiorstwem prowadzącym działalność na licencji dawcy.
Franczyzodawca, będący organizatorem sieci oferuje sprawdzoną i kompletną koncepcję prowadzenia biznesu przez niezależnych franczyzobiorców, prowadzących jednostki franczyzowe, tworząc system franczyzowy.
Istota systemu polega na tym, że franczyzodawca nadaje swoim poszczególnym franczyzobiorcom prawo oraz nakłada na nich obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego koncepcją prowadzenia biznesu. W ramach i na okres sporządzonej na piśmie umowy franczyzowej oraz w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe, uprawnienie to upoważnia indywidualnego franczyzobiorcę do korzystania z pełnego pakietu franczyzowego, który składa się m.in. z:
- nazwy handlowej franczyzodawcy, marki (znak towarowy), którą franczyzodawca użycza franczyzobiorcy
- know-how, jak prowadzić działalność w ramach franczyzy, którą franczyzodawca użycza franczyzobiorcy,
- podręcznika operacyjnego, określającego procedury prowadzenia działalności w ramach franczyzy,
- usług, świadczonych przez firmę macierzystą na rzecz franczyzobiorców systemu,
- opłat franczyzowych wnoszonych przez franczyzobiorców na rzecz franczyzodawcy,
- stałej pomocy handlowej i technicznej franczyzodawcy.
Porozumienie franczyzowe to umowa (kontrakt) pomiędzy dwoma prawnie niezależnymi przedsiębiorstwami, w której jedna ze stron (biorca) płaci drugiej (dawcy) opłatę za prawo do sprzedawania produktów i/lub praw do znaków handlowych i własności intelektualnych oraz koncepcji prowadzenia biznesu w określonej lokalizacji podczas wyznaczonego czasu.
Renomę systemu franczyzowego kształtują:
- marka, która działa jako czynnik stymulujący popyt, dzięki niej franczyzobiorca może zdobywać klientów (należą do niej także znaki towarowe, jednolity wystrój placówek franczyzowych, ubiór personelu, itp.),
- system operacyjny, na który składa się podręcznik operacyjny i know-how dawcy, zawiera on zestaw opracowanych schematów działania i procedur,
- wsparcie udzielane przez dawcę systemu w sposób ciągły i wyczerpujący, pozwala to na szybszy rozwój franczyzobiorców.
Istota franczyzy oparta jest na 5 filarach:
1. sprawdzony koncept prowadzenia biznesu
2. powiązanie umowne pomiędzy franczyzodawcą, a franczyzobiorcą
3. stała pomoc i wsparcie dawcy w prowadzeniu jednostki franczyzowej
4. opłaty franczyzowe, które biorca ponosi na rzecz dawcy
5. system kontroli dawcy nad funkcjonowaniem jednostek franczyzowych
O tym, czy franczyza to nadal bezpieczna opcja biznesowa dyskutowałam z drem Adamem Manikowskim, wiceprezesem zarządu firmy Żabka S.A. w ramach Czwartkowego Forum SGH, które odbyło się 4 marca 2021 roku.
