Rozmowy przy drugiej kawie: Komunikat Rzymski z perspektywy SGH
Drugie webinarium „Rozmowy przy drugiej kawie”, zorganizowane 17 grudnia 2020, przez zespół Pełnomocnika ds. Zarządzania Systemem Jakości Kształcenia w SGH, było poświęcone Komunikatowi Rzymskiemu.
Komunikat został przyjęty w listopadzie 2020 roku przez kolejną konferencję ministrów właściwych dla szkolnictwa wyższego z krajów, które przystąpiły do procesu bolońskiego. Jest ich 49, a więc więcej niż krajów członkowskich Unii Europejskiej. Na konferencji w Rzymie (odbywała się ona, oczywiście, w trybie on-line, jednak Włochy pozostały gospodarzem i głównym organizatorem zdarzenia) przyjęto, jak zazwyczaj komunikat, który wytycza drogi rozwoju szkolnictwa wyższego na najbliższe dwa lata. W tym roku, ponadto, przyjęto perspektywę całej dekady 2020-2030, jako że od podpisania Deklaracji Bolońskiej minęło 20 lat i proces zamknął już dwie dekady pełnego sukcesów rozwoju.
Wprowadzenie do dyskusji przedstawiające główne tezy Komunikatu Rzymskiego przygotowane zostało przez dra hab. Jakuba Brdulaka i dra Jacka Lewickiego. Jego zapleczem był artykuł zamieszczony uprzednio w Gazecie SGH.
Zasadniczym pytaniem dyskusji, która rozwinęła się po prezentacji, było „Co SGH powinna uczynić, aby wykorzystać komunikat do pożądanych zmian w swym działaniu?”. Oczywiście, komunikat nie sugeruje konkretnych, szczegółowych rozwiązań możliwych do powszechnego zastosowania. Jednakże jego ogólne tezy pozwalają sformułować pewne rekomendacje. Istotny wydaje się przede wszystkim postulat „powrotu do tradycyjnych wartości akademickich” (po dekadach dominacji dyrektyw bolońskich o charakterze administracyjnym i praktycznym) oraz uznania wolności działania środowiska akademickiego za najistotniejszy warunek powodzenia poznawczego ludzkości, a także stawiania czoła kryzysom naszych czasów. Tezy te zachęcają uczelnie do przeprowadzenia dyskusji o tym, czym są dla nich wartości akademickie i które spośród nich będą formować ich misję. Taka debata przyda się niewątpliwie także w SGH.
W czasie dyskusji padło pytanie dotyczące tzw. edukacji otwartej. W rozumieniu dyskutantów edukacja otwarta ma wiele elementów wspólnych z tzw. microcredentials (obecnie nie ma jeszcze oficjalnego polskiego tłumaczenia, roboczo używa się terminu „mikrokwalifikacje”). Sprawie tej chcemy poświęcić kolejne webinarium. Ważnym elementem organizacji dydaktyki uwzględniającym „mikrokwalifikacje” jest uznawanie efektów uczenia się zdobytych poza murami uczelni (tzw. RPL – recognition of prior learning). Jest to trudne zagadnienie w polskich uczelniach, ponieważ działają w warunkach obecnych rozwiązań prawnych, które nie sprzyjają poprawnemu stosowaniu RPL. Warto jednak zacząć przygotowywać się do ich wprowadzenia, ponieważ propozycje nowelizacji Ustawy 2.0 zawierają zmiany w tym zakresie.
Niestety, zabrakło czasu na przedyskutowanie odpowiedzi na istotne pytanie zadane w trakcie dyskusji, a mianowicie „Jakie jest wytłumaczenie tego, że środowisko akademickie (uniwersytety) nie lubi (obawia się) procesu bolońskiego?”. Zapewne zagadnienie to powróci w kolejnych spotkaniach. Dziś można dodać przypuszczenie, że dwie minione dekady procesu bolońskiego, znaczone dominacją administracji oraz potrzeb otoczenia społecznego, mogły zniechęcać do niego środowisko akademickie. Nadchodząca dekada, dająca akademii najważniejszą pozycję wśród realizatorów procesu, być może zmieni to nastawienie.
Kolejne webinarium odbędzie się w czwartek, 21 stycznia w godz. 9:00 – 10:00 i poświęcone będzie zagadnieniu „Czym są uniwersytety europejskie?”. Zagajenie do dyskusji przedstawi prof. dr hab. inż. Andrzej Kraśniewski z Politechniki Warszawskiej, który zaprezentuje przesłanki decyzji władz PW o przystąpienie do Uniwersytetów Europejskich i korzyści, na które Uczelnia w związku z tym liczy. Zarysowane zostaną także działania podjęte podjęte na etapie składania wniosku oraz wyzwania, na które natknęła się PW w tym procesie. Zapewne zostaną także czynniki, które mogą przesądzić o przyjęciu wniosku, co jest ważnym elementem decyzji SGH dotyczącej tego, czy podjąć zabiegi o uzyskanie rangi uniwersytetu europejskiego.
Zapraszamy do udziału w webinarium!
