Ekoinnowacje stają się kluczowym elementem budowania przewagi konkurencyjnej firm. Zmiany regulacyjne, takie jak Zielony Ład i ESG, nie tylko wprowadzają nowe wymogi związane z ochroną środowiska, ale także otwierają nowe nisze rynkowe. Firmy, które szybko dostrzegą te zmiany, mogą zyskać przewagę, skutecznie wykorzystując pojawiające się możliwości.
Choć poziom ekoinnowacyjności w Polsce jest niski w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej, sytuacja w regionach różni się. Wyniki Ekoindeksu Millennium, zaprezentowane 18 października 2024 r. podczas Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie, ukazują znaczące zróżnicowanie między polskimi regionami w tym względzie.
Regulacje wynikające z Zielonego Ładu i ESG można postrzegać zarówno jako wyzwanie, jak i szansę. Jak pokazały dyskusje prowadzone podczas EFNI, ekotransformacja to nie tylko odpowiedź na wymogi prawne, ale również strategiczne narzędzie wzrostu i budowania przewagi konkurencyjnej.
Dobrze zaplanowana ekotransformacja nie tylko wzmacnia reputację firmy, ale również poprawia efektywność procesów biznesowych i konkurencyjność jej oferty. Coraz częściej standardy środowiskowe stają się kluczowym czynnikiem dla klientów, inwestorów i partnerów biznesowych. Firmy wdrażające ekoinnowacje budują wiarygodność, co zwiększa ich atrakcyjność na rynku. Dodatkowo otwierają się przed nimi nowe możliwości, szczególnie na rynkach, gdzie zrównoważony rozwój jest decydującym kryterium wyboru dostawców.
Ekotransformacja to także szansa na optymalizację procesów wewnętrznych i redukcję kosztów. Inwestycje w zielone technologie, takie jak GOZ, przynoszą długoterminowe korzyści, m.in. poprzez zmniejszenie zużycia energii i materiałów. Firmy, które podejmują te działania, zyskują na efektywności operacyjnej. Dodatkowo dostępne są liczne formy wsparcia finansowego, w tym dotacje unijne, co sprzyja szybszemu wdrożeniu innowacji i osiągnięciu zwrotu z inwestycji.
Należy jednak pamiętać, że nie każda transformacja ekologiczna przynosi realne korzyści. Źle zaplanowana transformacja może nie tylko nie przynieść oczekiwanych efektów, ale także prowadzić do nadmiernych kosztów, które obciążą firmę. Istnieje również ryzyko popadnięcia w pułapkę greenwashingu – pozornych działań proekologicznych, które na dłuższą metę nie przynoszą rzeczywistych efektów, a jedynie chwilowo poprawiają wizerunek, bez faktycznej zmiany.
dr hab. Mariusz-Jan Radło, prof. SGH, kierownik Katedry Globalnych Współzależności Gospodarczych SGH
INFORMACJA PRASOWA
Warszawa, 18 października 2024 r.
Małopolska liderem ekoinnowacyjności w Polsce
Województwo małopolskie jest najbardziej ekoinnowacyjnym regionem w Polsce. Obok województw pomorskiego i mazowieckiego znalazło się najwyżej w opublikowanym raporcie Banku Millennium. Po raz pierwszy autorzy uwzględnili w nim nowy obszar, jakim jest gospodarka o obiegu zamkniętym.
Raport Eko-indeks Millennium – potencjał eko-innowacyjności regionów ocenia 16 polskich województw pod kątem potencjału ekoinnowacyjności i wspiera dyskusję na temat zielonej transformacji polskiej gospodarki. To autorski projekt Banku Millennium, który powstaje we współpracy z partnerami merytorycznymi.
— Raport, który oddajemy w Państwa ręce, jest wynikiem wielomiesięcznych prac ekonomistów naszego banku, ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, przedstawicieli środowiska akademickiego i administracji państwowej. Serdecznie dziękuję naszym partnerom - Urzędowi Patentowemu RP, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Szkole Głównej Handlowej w Warszawie za aktywny udział w naszym wspólnym projekcie oraz popularyzowaniu go — podkreślił Joao Bras Jorge, prezes zarządu Banku Millennium.
Liderem ekoinnowacyjności zostało województwo małopolskie, a na podium znalazły się jeszcze województwo pomorskie i województwo mazowieckie. Autorzy zaktualizowali metodologię, dodając do raportu obszar gospodarki o obiegu zamkniętym. W związku z tym ubiegłoroczne wyniki prezentowane w raporcie przeliczone zostały według nowej metodologii.
— Wprowadzone w tym roku modyfikacje w konstrukcji indeksu wpłynęły na nieznaczną zmianę pozycji części regionów, choć grupa liderów pozostaje niezmieniona. Analiza Eko-indeksu Millennium nie powinna jednak koncentrować się na pozycji poszczególnych regionów. Dużą wartością naszej publikacji jest bowiem, w mojej ocenie, identyfikacja mocnych i słabych stron regionów, która może być inspiracją i motywacją do koncentracji zasobów na obszarach, które wymagają szczególnej uwagi — stwierdził Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium i autor raportu Eko-Indeks Millennium.
Michał Gołacki z Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, komentując wyniki tegorocznej edycji Eko-indesku, przyznał, że na poziomie ogólnopolskim pozycja poszczególnych województw względem siebie nie zmieniła się znacząco. — Jest to jednak pozorne wrażenie. Analizując poszczególne zmienne widzimy bowiem jakie, nieraz dynamiczne, procesy zachodzą w naszej gospodarce na poziomie województw. Przykładem jest chociażby zmienna o nazwie Przedsiębiorstwa innowacyjne, które wprowadziły innowacje w postaci nowych lub ulepszonych produktów, czy opracowywana między innymi przez Urząd Patentowy zmienna Udzielone patenty na eko-innowacje. Właśnie w pokazywaniu ukrytych trendów i procesów kryje się największa siła i potencjał Eko-indeksu Millennium — podsumował.
W tegorocznej odsłonie raportu autorzy zmodyfikowali definicje niektórych zmiennych, m.in. wzięli pod uwagę emisję gazów cieplarnianych, a nie wyłącznie emisję CO2 w zakładach szczególnie uciążliwych, czy uaktualnili definicję patentów na ekoinnowacje. Po raz pierwszy uwzględnili także nowy obszar (subindeks), jakim jest gospodarka o obiegu zamkniętym.
— W ciągu ostatnich 50 lat nastąpił trzykrotny wzrost zużycia zasobów i nadal rośnie w tempie 2,3% rocznie. Kraje o wysokich dochodach zużywają sześć razy więcej materiałów na mieszkańca, niż kraje o niskich dochodach i są odpowiedzialne za dziesięciokrotnie większy wpływ na klimat w przeliczeniu na mieszkańca. W Polsce wskaźnik materiałochłonności gospodarki jest wciąż jednym z najwyższych w Europie. Z tego powodu efektywna i ekoinnowacyjna gospodarka zasobami jest ważnym elementem polityki gospodarczej, co ma swoje odzwierciedlenie m.in. w module zazielenienia przedsiębiorstw w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), dotyczącym transformacji przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. Dlatego też w opracowanym w tym roku wskaźniku Eko-indeksu Millenium nie mogło zabraknąć takiego ujęcia — wyjaśniła dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH z Wydziału Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Polska w kwestii zielonej transformacji gospodarki ma wiele do zrobienia. Niska pozycja naszego kraju pod względem innowacji (23. miejsce w Unii Europejskiej w Europejskim Rankingu Innowacyjności w 2024 r.), jak i innowacji przynoszących korzyści środowisku naturalnemu (przedostatnie, 26. miejsce w UE w rankingu ekoinnowacyjności w 2022 r.) sprawia, że Komisja Europejska zalicza Polskę do grupy państw nadrabiających zaległości w zakresie ekoinnowacji.
Z badania przeprowadzonego na zlecenie Banku Millennium na potrzeby Eko-indeksu wynika, że Polacy są gotowi na zieloną transformację. 63% badanych Polaków jest zdania, że bez innowacji wspierających ochronę środowiska nie da się odwrócić zmian klimatu. Aż 76% wskazuje, że w tej kwestii należy przyspieszyć i Polsce potrzeba więcej takich innowacji.
— Ekoinnowacje mogą stać się dla Polski drogą do "ucieczki do przodu", umożliwiając tworzenie nowych modeli biznesowych i przezwyciężanie barier inwestycyjnych. Oferują one szansę na poprawę efektywności energetycznej, obniżenie kosztów oraz wzrost konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Polska musi wykorzystać ten potencjał, aby nie tylko sprostać aktualnym wyzwaniom, ale również wyprzedzić inne gospodarki, budując zrównoważoną i nowoczesną przyszłość gospodarczą — zauważył dr hab. Mariusz-Jan Radło, prof. SGH, kierownik Katedry Globalnych Współzależności Gospodarczych SGH w Warszawie.
Raport Eko-indeks Millennium - Potencjał ekoinnowacyjności to autorski projekt Banku Millennium, który oparty jest na danych Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Patentowego RP oraz Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE). Opiera się na analizie 21 zmiennych z 5 obszarów (subindeksów): nakłady na eko-innowacje, efekty eko-innowacji, aktywność społeczno-ekonomiczna w obszarze eko-innowacji, efektywność wykorzystania zasobów i gospodarka o obiegu zamkniętym. Ostatni z subindeksów pojawił się w opracowaniu po raz pierwszy.
________________________________________
Badanie "Postawy ekologiczne Polaków" zrealizowała w sierpniu 2024 roku agencja badawcza SW Research na zlecenie Banku Millennium na reprezentatywnej próbie 1000 osób metodą CAWI.
Patrycja Król, Departament Public Relations
