Cykl spotkań on-line poświęconych skutkom pandemii w Polsce
W związku z bieżącą sytuacją, dotyczącą epidemii koronawirusa, Katedra Polityki Publicznej SGH zainicjowała cykl spotkań on-line, podczas których pod dyskusję poddawane są aktualne wydarzenia z kraju oraz z zagranicy. Do debaty zapraszani są nie tylko specjaliści, którzy analizują, komentują oraz szukają optymalnych rozwiązań walki z ekonomicznymi, społecznymi i politycznymi skutkami pandemii, ale także wszyscy zainteresowani tym tematem członkowie społeczności akademickiej SGH.
W ostatnim czasie w środowisku naukowym można zaobserwować znaczny wzrost zainteresowania problematyką skoncentrowaną wokół pandemii wirusa SARS-CoV-2, dlatego też pojawiła się inicjatywa, aby temu zagadnieniu poświęcić dyskusje i wspólne analizy.
Organizowane seminaria on-line zastępują cykliczne otwarte spotkania dyskusyjne Katedry Polityki Publicznej. Seminaria moderuje prof. Andrzej Zybała – kierownik katedry. Pierwsze seminarium odbyło się 18 marca i poświęcone zostało wybranym teoriom w polityce publicznej, natomiast kolejne skupiały się już wokół przebiegu i konsekwencji wynikających z trwającej pandemii koronawirusa. Analizowano m.in. treści rządowego pakietu antykryzysowego, jak również podobne pakiety pomocowe, które wdrażają inne pogrążone w pandemii państwa, w tym Komisja Europejska.
Polska i świat po pandemii
Podczas spotkania, które miało miejsce 15 kwietnia dyskusja toczyła się wokół tematu „Polska i świat po pandemii”. Uczestnicy debatowali nad szansami, jakie stwarzają potencjalnie programy antykryzysowe na szybkie ożywienie gospodarcze. Rozmawiali także na temat bezpieczeństwa ekonomicznego Polski w czasie pandemii oraz po jej zakończeniu, a także zastanawiali się nad zagadnieniem COVID-19 z perspektywy teorii ryzyka, rządomyślności i innowacji politycznych.
Pierwszy z panelistów dr Artur Bartoszewicz przedstawił obszerny zbiór szeregu danych ekonomicznych z wybranych państw, które obrazują dynamikę sytuacji, a w zasadzie dynamikę zagrożeń tendencjami recesyjnymi, w tym dane o skali spadków aktywności w wybranych sektorach, zwłaszcza tych, najbardziej dotkniętych (np. turystyka). Przedstawił także projekcje kształtowania się poziomu (spadku) PKB w wybranych państwach, oraz projekty „odmrażania” aktywności gospodarczej, które ogłaszają kolejne państwa.
Bezpieczeństwo ekonomiczne
Zagadnieniami bezpieczeństwa ekonomicznego Polski w obecnej sytuacji zajął się dr Krzysztof Księżopolski, który podkreślił, jak dużym wyzwaniem jest podejmowanie działań, które sprawiłyby, że Polska nie straci relatywnie dystansu rozwojowego wobec innych państw. Jako szansę wskazał również ograniczony efekt działania pandemii na populację. Zauważył, iż obecna pandemia na innych charakter niż badane przez niego (w 2013 r.) wpływ HIV/AIDS na bezpieczeństwo ekonomiczne. W Polsce poziom zakażeń i zgonów nie jest relatywnie wysoki i uzasadnia to powolne znoszenie mobilności obywateli i zamrożenia gospodarki. Długie utrzymywanie takiego stanu obniżałoby szanse w rywalizacji ekonomicznej Polski na arenie międzynarodowej, jednak wymaga to dyscypliny i odpowiedzialności obywateli.
Każde zagrożenie również to, wynikające z pandemii daje szanse, które warto wykorzystać. Bezpieczeństwo ekonomiczne Polski obecnie zależne jest od realizacji tarczy antykryzysowej, działań adaptacyjnych w gospodarce oraz działań podejmowanych przez najsilniejsze gospodarki światowe. Zdolności adaptacyjne i potencjał Polski jest niedoceniany, czego przykładem jest przejście SGH na zajęcia on-line, wdrożenie polskich testów na koronawirusa w ciągu dwóch tygodni, czy gigantyczny wysiłek cyfryzacji działalności administracji publicznej – dodaje dr Krzysztof Księżopolski.
Czy Polska mogła lepiej przygotować się na pandemię?
Trzeci z zaproszonych panelistów, dr Andrzej Klimczuk, omówił m.in. wybrane pojęcia z myśli socjologicznej, które wskazał, jako istotne w kontekście bieżącej sytuacji zagrożeń, np. pojęcia stosowane w teorii strukturacji („społeczeństwo ryzyka”), antropologii kulturowej (postrzeganie ryzyka), czy teorii krytycznej („rządomyślność”). Ponadto wskazał na społeczny odbiór obecnej sytuacji przez różne grupy społeczne, różne typy ludzkich charakterów, a także proces kształtowania się narracji o pandemii oraz kwestię przygotowania w wybranych państwach zasobów i instrumentów poskromienia pandemii.
Podjąłem próbę analizy m.in. tego, na ile ryzyko wystąpienia pandemii było zjawiskiem przewidywalnym, a więc takim, do którego można było się wcześniej odpowiednio przygotować. Wybrane dane i dokumenty pozwalają ocenić, jaki był stopień gotowości do reagowania na wystąpienie sytuacji pandemii różnych państw oraz, jakie mogą być możliwe kulturowe i psychospołeczne możliwości oddziaływania pandemii COVID-19. Niestety trzeba stwierdzić, że głosy wielu ekspertów i instytucji związanych z epidemiologią były ignorowane, m.in. alarmujący ubiegłoroczny raport Globalnej Rady Monitorowania Gotowości powołanej przez WHO. W szczególności należy zwrócić uwagę, że jeśli pandemia wywoła dalsze reperkusje gospodarcze to o zdolnościach poszczególnych państw i społeczeństw do opanowania sytuacji, odbudowy lub budowania nowego ładu decydować będą takie czynniki, jak np. zaufanie, czy inaczej kapitał społeczny, wiarygodność liderów i instytucji publicznych, współpraca różnych grup, podmiotów gospodarczych i szczebli władzy oraz szeroko rozumiane emocje i nastroje społeczne – dodaje dr Andrzej Klimczuk z Katedry Polityki Publicznej.
Katedra Polityki Publicznej planuje już kolejne cotygodniowe debaty inspirowane i poświęcane bieżącej sytuacji epidemicznej. Zorganizowanie cyklicznej dyskusji w formie on-line umożliwia bezpieczną formę wymiany myśli, poglądów i spostrzeżeń, pomimo braku możliwości bezpośredniego spotkania. Organizatorzy zapraszają do wspólnej dyskusji wszystkie osoby zainteresowane wspomnianymi zagadnieniami.
