Intensywny rok działalności naukowej SGH – podsumowanie roku akademickiego 2021/2022

Ewaluacja działalności naukowej

Rok akademicki 2021/2022 upłynął pod znakiem intensywnych prac nad przygotowaniem uczelni do ewaluacji działalności naukowej, która obejmowała okres od 2017 do 2021 r.  Oceną parametryczną zostały objęte cztery dyscypliny reprezentowane przez naszych pracowników naukowych: ekonomia i finanse, nauki o zarządzaniu i jakości, nauki o polityce i administracji oraz nauki prawne. Łącznie w parametryzacji uwzględniono dorobek prawie 500 pracowników, w tym ponad 5 tysięcy napisanych przez nich artykułów, prawie 300 monografii i ponad 3000 rozdziałów oraz redakcji monografii.

Bardzo aktywnie, zwłaszcza w ostatnim okresie działała komisja rektorska ds.  przygotowania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie do procesu parametryzacji dyscyplin naukowych na czele z pełnomocnikiem rektora ds. parametryzacji, dr hab.  Waldemarem Rogowskim, prof. SGH, oraz Działu Nauki. Prace wymienionych wyżej osób skupiły się na zbieraniu, analizie i poprawie danych uwzględnianych w trzech kryteriach ocenianych w procesie ewaluacji: (1) publikacje, (2) projekty finansowane ze źródeł zewnętrznych i  (3) opisy wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki.

System sprawozdań nauczycieli akademickich, który jest podstawowym źródłem informacji o osiągnięciach naukowych naszych pracowników, został dostosowany do nowych wymagań wynikających z nowych zasad oceny parametrycznej, a także przygotowany do tego, aby współdziałać z ministerialnym systemem PBN (Polska Bibliografia Naukowa), w którym został zgromadzony wymagany przepisami dorobek naszych badaczy. Wiązało się to z dużym zaangażowaniem wielu osób z różnych jednostek SGH, zarówno administracji, jak i nauczycieli akademickich.

Dzięki współpracy z firmą Index Copernicus (od 2020 r.) możliwe było monitorowanie efektywności publikacyjnej z perspektywy ewaluacji działalności naukowej przez uczelnię. Szczegółowa analiz osiągnięć pozwoliła na zidentyfikowanie tych obszarów w działalności naukowej, które nie przynosiły oczekiwanych efektów, a kryły w sobie potencjał do poprawy, co zostało wykorzystane. Wiele cennych publikacji – zarówno artykułów naukowych, jak i monografii – powstało w ostatnim roku objętym parametryzacją, co, mam nadzieję, wpłynie na pozytywną ocenę całej uczelni.

Prowadzone były konsultacje zmian sposobu oceny nauczycieli akademickich SGH, uwzględniające zmiany wynikające przede wszystkim z wdrożenia Ustawy 2.0 i wymagań związanych z oceną działalności naukowej, a także realizowaną dydaktyką. Prowadzone były szerokie konsultacje proponowanych zmian, dzięki którym powstał projekt rozwiązań z jednej strony ustanawiający kryteria oceny dotyczące priorytetowych aktywności (działalność badawcza, dydaktyka i działalność organizacyjna), a z drugiej – pozwalający uniknąć  nadmiernej biurokracji związanej z procesem oceny.

Rozwój współpracy naukowej

Rozwijamy również współpracę naukową z uczelniami ekonomicznymi. Poza kolejną edycją grantów międzyuczelnianych wspólnie z Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu, jesienią 2021 r. ruszył nowy projekt badawczy Międzyuczelniane Granty Badawcze. Bierze w nim udział pięć uczelni: SGH, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu i Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. 27 listopada 2021 r., podczas posiedzenia Konferencji Rektorów Uczelni Ekonomicznych (KRUE) w Belwederze została podpisana umowa ramowa, w której rektorzy zadeklarowali wolę współpracy partnerskiej w prowadzeniu wspólnych badań naukowych. W realizowanym aktualnie projekcie Międzyuczelnianych Grantów Badawczych pięciu uczelni w kwietniu br. w drodze konkursu zostały wyłonione trzy najlepsze badania naukowe, które są już realizowane przez międzyuczelniane zespoły badawcze. Każdy z projektów badawczych otrzymał grant w wysokości do 30 tys. złotych brutto. Czas realizacji każdego badania został określony na 24 miesiące. Liczymy, że uwieńczeniem każdego badania będzie niejedna wysokiej jakości publikacja naukowa w prestiżowych czasopismach lub wydawnictwach.

Gender Equality Plan

W roku akademickim 2021/2022 opracowany i wdrożony został „Planu Równości Płci w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie”. Pracował nad nim zespół składający się zarówno z nauczycieli akademickich, jak i pracowników administracyjnych. Plan określa podstawowe działania wspierające równe traktowanie pracowniczek i pracowników SGH (tak nauczycieli akademickich, jak administracji) ze względu na płeć. Przyjęcie planu było niezbędne dla udziału SGH w projektach z programu Horyzontu Europa i innych programów Komisji Europejskiej w nowej perspektywie budżetowej na lata 2021-2027. Plan odnosi się również do zagadnień równościowych na uczelni generalnie.

Strategia Otwartej Nauki

Kontynuowane były działania dotyczące strategii otwartej nauki, które koordynowała Pełnomocniczka Rektora ds. Otwartej Nauki – dr Anetta Janowska. Przeprowadzono wśród pracowników SGH ankietę dotyczącą znajomości tematyki otwartej nauki. Podjęto rozmowy z repozytorium Most Danych Politechniki Gdańskiej, co pozwoliło na umieszczenie pierwszych danych SGH w tym repozytorium – działalność ta będzie dalej rozwijana. Informacje na temat otwartych danych i otwartej nauki prezentowane były również na forum Gazety SGH.

Wyróżnienie HRS4R

Prowadzone były prace związane z wdrożeniem w SGH wyróżnienia HRS4R. Dokonano audytu naszych zobowiązań, z których część wymaga przyspieszenia. Przeprowadzono ankietę wśród pracowników SGH, która pokazała, że niezbędne jest podejmowanie działań mających na celu wspieranie rozwoju kapitału ludzkiego. Ze względu na trudny okres pandemii  dynamika działań związanych z wdrażaniem wyróżnienia była niższa.

Młodzi naukowcy i doktoranci

Nadal działamy na rzecz ułatwiania rozwoju młodych osób, które chcą kontynuować karierę akademicką. W październiku 2020 roku rozpoczęła się III edycja prestiżowego programu Młody Naukowiec SGH, skierowanego do studentów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Umożliwia on podejmowanie działalności naukowej już w trakcie studiów, stwarzając szanse na poszerzenie wiedzy i kształtowanie umiejętności przydatnych w późniejszej pracy. Do III edycji programu  zakwalifikowano 9 najlepszych kandydatów, a w czerwcu 2022 r. zakończono nabór do  IV edycji programu.

Dużo zmian zaszło w Szkole Doktorskiej. Zmodyfikowany został program kształcenia, który uwzględnia działania na rzecz umiędzynarodowienia szkoły. Realizowany jest projekt “STER – Internationalisation of Doctoral Schools”. Celem głównym programu jest systemowe wsparcie umiędzynarodowienia szkół doktorskich. Uzyskano na to wsparcie z NAWA w wysokości niemal 1,8 mln zł.

W tym roku akademickim uruchomiliśmy we współpracy z Fundacją Promocji Akredytacji Kierunków Ekonomicznych serię seminariów dla doktorantów uczelni ekonomicznych, w trakcie których swój dorobek badawczy i doświadczenia prezentują wybitni absolwenci naszych uczelni, pracujący na uczelniach zagranicznych. W pierwszym spotkaniu wziął udział prof. Andrzej Skrzypacz ze Stanford School of Business – absolwent naszej uczelni.

We współpracy z Działem Obsługi Projektów (DOP) w roku akademickim 2021/2022 prowadzone były warsztaty w zakresie możliwości ubiegania się o środki finansowe w ramach programu Młody Naukowiec. Wprowadzono również dla słuchaczy Szkoły Doktorskiej warsztaty ADOP w języku angielskim, w zakresie możliwości ubiegania się o środki finansowe w ramach tzw. warsztatu badacza. DOP prowadził również indywidualne konsultacje dotyczące składania wniosków dotyczących konkursu Preludium, kierowanego do naukowców nieposiadających stopnia doktora na projekty obejmujące badania podstawowe trwające 12, 24 lub 36 miesięcy. Złożono siedem wniosków o dofinansowanie grantów badawczych do NCN przez osoby nieposiadające stopnia naukowego.

Działalność projektowa i wsparcie projektów

Regularnie wspierane są działania badawcze SGH w pozyskiwaniu i realizacji projektów. W kończącym się roku akademickim realizowanych było na SGH ponad 130 projektów finansowanych ze środków zewnętrznych. Warto tutaj w szczególności wymienić realizowane obecnie projekty międzynarodowe, finansowane ze środków Komisji Europejskiej, w tym Horyzont 2020, w których badacze SGH biorą udział:

• Projekt "European Social Citizenship" – EUSOCIALCIT, którego celem jest prowadzenie analiz naukowych wspierających ideę promowania praw socjalnych w Europie, w tym analizy zarówno argumentów przemawiających za rozwojem europejskich praw socjalnych, jak i oczekiwań ludzi w całej Europie. Projekt ten nie jest wyłącznie teoretyczny. W jego ramach wypracowywane są alternatywne scenariusze polityki wzmacniania europejskiego obywatelstwa społecznego poprzez porównanie i zestawienie konkretnych polityk wzmacniania europejskiego obywatelstwa społecznego. Kierownikiem zespołu polskiego jest prorektor Agnieszka Chłoń-Domińczak.
• Projekt "SHARE-COVID-19", celem którego jest rozumienie niezamierzonych konsekwencji decyzji dotyczących kontroli epidemii w celu powstrzymania pandemii. Skutki są ogromne i wpływają na dobrobyt obywateli Europy pod względem ekonomicznym, społecznym i zdrowotnym. Nadrzędnym celem projektu SHARE-COVID19 jest zrozumienie szeroko rozumianych skutków pandemii i opracowanie lepszej polityki zdrowotnej, gospodarczej i społecznej. W projekcie zastosowano podejście multidyscyplinarne i porównawcze w skali międzynarodowej, wykorzystując źródła danych infrastruktury badawczej SHARE. Obejmuje on wszystkie państwa członkowskie UE. Kierownikiem zespołu polskiego jest prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak.
• Projekt "WELCOMING SPACES – INVESTING IN “WELCOMING SPACES” IN EUROPE: REVITALIZING SHRINKING AREAS BY HOSTING NON-EU MIGRANTS". Celem projektu  jest wypracowanie nowych sposobów tworzenia przestrzeni przyjaznych migrantom, sprzyjających ich włączeniu społecznemu tak, by jednocześnie umożliwić rewitalizację obszarów kurczących się w państwach UE i integrację migrantów. Kierownikiem zespołu polskiego jest prof. Paweł Kubicki.

Ogółem w ostatnim roku akademickim złożonych zostało około 70 wniosków projektowych. Badacze SGH pozyskali łącznie 26 projektów finansowanych ze źródeł zewnętrznych na kwotę niemal 11 mln zł, w tym 16 projektów naukowo-badawczych, 4 projekty dydaktyczne i 5 projektów organizacyjnych. Spośród tych projektów 8 jest finansowanych z Narodowego Centrum Nauki (2 projekty OPUS, 4 projekty MINIATURA, 1 projekt PRELUDIUM oraz 1 projekt BEETHOVEN). Trzy projekty otrzymały finansowanie z NAWA. Dzięki jednemu z tych projektów: „Akademickie partnerstwo na rzecz metod i zastosowań zaawansowanej analizy danych” (MiZAD), który uzyskał dofinansowanie na niemal 2 mln zł, będziemy we współpracy z prestiżowymi uczelniami międzynarodowymi budować w SGH Centrum Sztucznej Inteligencji, co jest jednym z naszych priorytetowych działań.

Rozpoczyna się realizacja kolejnych dwóch projektów finansowanych w ramach programu Horyzont 2020 Komisji Europejskiej. Są to:

• Projekt Uniwersytetu Edynburskiego pt. "DIGITISLAM – Cyfrowy islam w Europie: Udział muzułmanów w religijnej przestrzeni internetowej", który uzyskał finansowanie w konkursie CHANSE Transformations: Social and cultural dynamics in the digital age. Projekt przewiduje badania na temat religijnych treści tworzonych w internecie przez muzułmanów, a będzie realizowany z udziałem partnerów z Polski, Hiszpanii, Litwy, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Kierownikiem zespołu polskiego jest prof. Katarzyna Górak-Sosnowska.
• Projekt Generations and Gender Programme – 5D. Projekt wspiera rozwój programu Generations and Gender (GGP). Jest to interdyscyplinarna infrastruktura badawcza dotycząca dynamiki populacji i rodziny. GGP gromadzi, przetwarza i upowszechnia porównywalne międzynarodowo dane podłużne dotyczące młodych dorosłych, rodzin, wymiany pokoleniowej oraz przebiegu życia kobiet i mężczyzn. Jest to jedyna infrastruktura badawcza skoncentrowana na odpowiedzi na kluczowe wyzwania naukowe i społeczne związane z przyczynami konsekwencji zmian demograficznych. Głównym celem projektu GGP-5D jest wzmocnienie długoterminowej trwałości infrastruktury badawczej w celu ustanowienia jej jako trwałego, posiadającej własną osobowość prawną podmiotu. Kierownikiem zespołu polskiego jest prof. Irena E. Kotowska.

Realizacja projektów badawczych jest wspierana przez administrację uczelni. Pracownicy Działu Obsługi Projektów uczestniczą w przygotowaniu niemal każdego projektu naukowego realizowanego w SGH oraz wielu projektów o charakterze dydaktycznym czy organizacyjnym. Warto tutaj wymienić m.in. wspomniany program STER czy projekt MiZAD, gdzie w ramach prac nad wnioskiem we współpracy z Działem Obsługi Projektów przeanalizowano blisko 100 stron uwag do wcześniej składanych projektów, co przyczyniło się do minimalizacji błędów we wnioskach i uzyskania dofinansowania.

Warto podkreślić, że Dział Obsługi Projektów również  angażuje się w przygotowywanie wniosków. Jednym z takich projektów jest „Inkluzywna SGH – bez barier w dostępie do edukacji (inSGH)” w ramach programu NCBiR Uczelnia dostępna III. Wniosek otrzymał dofinansowanie na kwotę 3,8 mln złotych i rozpoczęto jego realizację w roku 2021/2022. Dzięki realizacji projektu udało się rozwinąć Biuro ds. Dostępności i Wsparcia Osób z Niepełnosprawnościami oraz zatrudnić na pełen etat Specjalistę ds. wsparcia nauczycieli akademickich i pracowników administracyjnych w zakresie współpracy i komunikacji z osobami  z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami SP. Realizacja projektu przyczyni się do poprawy dostępności uczelni.

W bieżącym roku akademickim rozpoczęła się realizacja kolejnego projektu finansowanego w ramach programu Gospostrateg III finansowanego z NCBiR – „Mazowsze akceleratorem globalnych przedsiębiorstw”. Projekt jest realizowany w okresie 2021-2024 przez konsorcjum w składzie: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Budżet projektu wynosi niemal 8 mln zł.  Główny cel projektu to transformacja województwa mazowieckiego w akcelerator globalnych przedsiębiorstw poprzez zbudowanie bazy wiedzy o kluczowych globalnych rynkach oraz opracowanie i wdrożenie efektywnego modelu współpracy administracji, nauki i biznesu, uwzględniającego uwarunkowania województwa mazowieckiego.

W roku akademickim 2020/21 kontynuowane były działania w zakresie ubiegania się uczelni o finansowanie działalności z nowych źródeł. Były to m.in. :

• Weave-UNISONO, badawczy – program na dwu- lub trójstronne projekty badawcze dla zespołów z Polski, Austrii, Czech, Słowenii, Szwajcarii, Niemiec, Luksemburga (od stycznia 2022 r.) lub Belgii-Flandrii (od stycznia 2022 r.) Ocena dokonywana jest w procedurze LAP (Lead Agency Procedure).
• Program specjalny NCN dla Ukrainy, NCN – Program specjalny NCN skierowany do Ukrainek i Ukraińców oraz wszystkich innych naukowczyń i naukowców, bez względu na obywatelstwo, którzy schronili w Polsce po agresji Rosji na Ukrainę. Narodowe Centrum Nauki sfinansuje ich roczny pobyt w polskich jednostkach akademickich i naukowych, zapewniając środki na wynagrodzenia i  badania.
• Perły Nauki – MEIN – Przedmiotem programu jest wsparcie podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w tworzeniu warunków rozwoju dla wybitnie uzdolnionych absolwentów studiów pierwszego stopnia lub studentów po ukończeniu trzeciego albo czwartego roku jednolitych studiów magisterskich  przez umożliwienie im prowadzenia badań naukowych albo twórczości artystycznej pod kierunkiem opiekuna naukowego bądź  artystycznego.

Staramy się również poprawiać warunki realizacji projektów i dostosowywać uczelnię do wymagań instytucji zewnętrznych. Wprowadzono zmianę klasyfikacji obiegu dokumentów w Jednolitym Rzeczowym Wykazie Akt (JRWA) z papierowego na elektroniczny. Zmiana ta ułatwią gromadzenie i archiwizację dokumentacji projektowej, w tym jego rezultatów. Nie będzie konieczne drukowanie wszystkich dokumentów i rezultatów, które pierwotnie na potrzebę realizacji projektów występowały jedynie w postaci elektronicznej. Realizacja projektów w SGH spotyka się również z uznaniem zewnętrznym. Projekt "TRACK-VET-Developing, assessing and validating transversal key competences in the formal initial and continuing VET" uzyskał pozytywną ocenę raportu finalnego oraz został uznany za przykład dobrej praktyki przez Agencje Erasmus+ w Polsce. W roku 2022 projekt został wylosowany do audytu KAS i otrzymał pozytywny wynik.

Pozytywnym wynikiem zakończyły się audyty i kontrole zewnętrzne projektów, co potwierdziło ich prawidłowość realizacji w zakresie merytorycznym, ale przede wszystkim formalnym. Jest to bardzo ważne – często narzekamy na dużą  biurokrację w projektach, ale dzięki procedurom wewnętrznym nie ma problemów właśnie w trakcie audytów i kontroli.

Rozwijanie nowych inicjatyw

W ostatnim roku akademickim zainicjowano i prowadzono działania związane ze współpracą zewnętrzną. W ramach współpracy z Forum Ekonomicznym w Karpaczu, poza kontynuacją opracowywania raportów gospodarczych, badacze SGH prowadzili prace nad indeksem "Catching up", który ilustruje, w jakim stopniu warunki życia w różnych aspektach w Polsce są porównywalne z obserwowanymi w krajach „starej” Unii Europejskiej i nowych krajach członkowskich. Pierwsze wyniki tych pracy zaprezentowane zostaną na Forum we wrześniu br.

W listopadzie 2021 r. po raz pierwszy jako partner wzięliśmy udział w Open Eyes Economy Summit w Krakowie. Również w tym roku bierzemy aktywny udział w przygotowaniu do OEES; prorektor ds. nauki Agnieszka Chłoń-Domińczak jest członkinią Rady Programowej OEES.

W ramach współpracy z OEES, Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie oraz Lux-Med (który jest w gronie Rady Partnerów SGH), rozpoczęte zostały również prace nad indeksem "Healthy Cities", który ma na celu ocenę, jakie miasta na prawach powiatu mają tworzyć i tworzą warunki dla zdrowego życia swoich mieszkańców.

Biblioteka

Ostatni rok akademicki był również intensywny dla Biblioteki SGH. Po okresie ścisłego lockdownu nie tylko powróciliśmy do sesji nocnych, ale też zostały wydłużone one do 4 tygodni (dwa tygodnie przed sesją, dwa w trakcie jej trwania).

Dopełnieniem oferty Biblioteki jest wprowadzony poczęstunek. Przed Czytelnią Ogólną, w ramach samoobsługi, serwowana jest gorącą kawa (cukier i śmietanka w zestawie), zaś stale, niezależnie od inSGHomni, gorąca herbata. W Czytelni Ogólnej wyłożone są również na stałe koce (prane po każdym użyciu).

Zrównano godziny otwarcia Biblioteki w weekendy; aktualnie zarówno w soboty, jak i niedziele można z niej skorzystać od godz. 10 do 18. Uruchomiono również możliwość zmówienia książek online poprzez system biblioteczny. Zapewniono także swobodny zwrotu publikacji niezależnie od godzin otwarcia placówki poprzez zainstalowanie przed budynkiem, trezora bibliotecznego - wrzutni do książek. Aktualnie można z niego korzystać w godz. 6-22.

Warto również powiedzieć o działaniach wewnątrz Biblioteki, których użytkownicy nie widzą na co dzień. Zakończono remont pomieszczeń w piwnicznej części budynku w celu poszerzenia powierzchni magazynowej na zbiory tradycyjne.Rozpoczęto wdrażanie nowego systemu bibliotecznego – przejście z programu Aleph na innowacyjny system Alma. Jest to całkowita zmiana oprogramowania, a co za tym idzie zmiana środowiska pracy w całej Bibliotece. Dokonano również szeregu reorganizacji mających na celu usprawnienie pracy w Bibliotece.

W Bibliotece rozpoczęte zostały prace wstępne w celu utworzenia Muzeum naszej Uczelni.

W lipcu rozpoczną się prace renowacyjne w Czytelni Ogólnej – cyklinowanie podłogi oraz retusz jednej ze ścian – likwidacja zacieków. Zamontowana ma być również bardziej elastyczna instalacja elektryczna w „kręgach”, co pozwoli na sprawniejszy demontaż i montaż stołów na potrzeby organizowanych w sali imprez.