Półka Rosatiego

Ekonomia przeżywa fazę burzliwego rozwoju pobudzanego kryzysami ostatniej dekady i debatą wokół kierunków rozwoju na kolejne dziesięciolecia. Od tradycyjnych sporów wokół polityki stabilizacyjnej i reform systemowych w ramach procesów transformacji przeszliśmy do dyskusji na temat globalnych wyzwań, równowagi między wzrostem a dobrobytem społecznym i roli nowych technologii w gospodarce.
Wokół tych zagadnień powstaje bogata literatura, niejednokrotnie kwestionująca uznane prawdy i rysująca nowe perspektywy. Kluczową kwestią jest zapewnienie dalszego szybkiego rozwoju gospodarczego w warunkach nowych ograniczeń przy jednoczesnym stopniowym zmniejszaniu nierówności dochodowych i majątkowych w poszczególnych krajach i w skali globalnej.
W tych ciekawych czasach warto sięgać z jednej strony do książek o ugruntowanej reputacji, a z drugiej do dzieł o bardziej uniwersalnym przesłaniu. Proponuję więc zacząć od pozycji dającej solidne przygotowanie makroekonomiczne. Następnie zachęcam do lektury dwóch fascynujących książek badających źródła trwałego sukcesu gospodarczego. Na deser przedstawiam książkę autorstwa noblistów George’a Akerlofa i Roberta Shillera.

Makroekonomia dla zaawansowanych
David Romer, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2000
- Świetny podręcznik współczesnej makroekonomii, nowoczesne ujęcie ze sporą porcją metod ilościowych, ale bardzo przystępnie napisany.

Bogactwo i nędza narodów
David Landes, Wydawnictwo MUZA, Warszawa, 2000
- Dlaczego jedne kraje są bogate, a inne tkwią w stagnacji? I skąd się biorą ogromne różnice w poziomie zamożności poszczególnych krajów? Landes, historyk z wykształcenia, poszukuje odpowiedzi na te pytania, analizując rozwój gospodarczy w długim okresie i wskazując na kluczowe znaczenie przełomowych wynalazków oraz innowacji technicznych i cywilizacyjnych. Często sięgam do tej książki.

Why Nations Fail. The Origins of Power, Prosperity and Poverty
Daron Acemoglu, James Robinson, Crown Business, 2012
- Podobne pytania co David Landes zadają sobie Acemoglu i Robinson, choć ich podejście ma charakter bardziej instytucjonalny, a mniej historyczny. Poszukując wyjaśnienia zróżnicowanego poziomu rozwoju w świecie, autorzy wskazują na kluczowe znaczenie instytucji publicznych, a zwłaszcza na to, że mają one charakter „włączający” – czyli ogólnospołeczny – a nie elitarny, wykluczający.

Animal Spirits
George Akerlof, Robert Shiller), Princeton University Press, 2009
- Nawiązując do keynesowskich zwierzęcych instynktów, autorzy pokazują, jak ludzka psychika napędza globalną gospodarkę oraz w jaki sposób nadmierny optymizm i nadmierny pesymizm inwestorów przyczyniają się do cyklicznych wzlotów i spadków aktywności gospodarczej.