Hinc omnia

HINC OMNIA – stąd wszystko. Ta umieszczona w drugiej części utworu Andrzeja Maksymiliana Fredry Scriptorum seu togae et belli... łacińska maksyma zawiera jedynie dwa słowa, jakże jednak wymownie określają one wyjątkową rolę, jaką przyszło odgrywać książce – niezwykłemu narzędziu komunikacji w historii ludzkości. Od momentu wynalezienia pisma, gdy możliwe stało się utrwalanie ulotnych myśli, dzieła pisane w każdej społeczności obdarzano wyjątkowym szacunkiem. Jego przejawem było pieczołowite gromadzenie utworów, troska o ich stan i bezpieczeństwo.

Już w III tysiącleciu p.n.e., za czasów faraona Cheopsa, funkcjonowały instytucje, w których składowano księgi oraz akta państwowe. Pierwszym „domem ksiąg”, o którym mamy potwierdzone informacje w postaci kolekcji 370 glinianych tabliczek, był księgozbiór Amenhotepa III (1411–1375 p.n.e.), kolejnym słynny zbiór asyryjskiego władcy Aszurbanipala (669–627 p.n.e.) w Niniwie, a najsłynniejszym – hellenistyczny Museion Aleksandryjski, którego zbiory w 47 roku p.n.e. pod postacią pergaminowych zwojów liczyły 700 tys. dzieł.

Idee tworzenia bibliotek

Starożytność w testamencie pozostawiła kolejnym stuleciom nie tylko koncepcję książki jako formy utrwalenia dorobku twórczego i podstawowego narzędzia pracy umysłowej człowieka, ale również idee tworzenia bibliotek – instytucji, które do dzisiaj gromadzą, chronią oraz udostępniają zapisaną wiedzę.

Obecnie, dzięki możliwościom elektronicznym, wkład bibliotek w tworzenie najwyższej jakości źródeł informacyjnych jest dalece większy niż w przeszłości. Każda placówka, od największych bibliotek świata po biblioteki miejskie i szkolne, może współtworzyć, a także chronić światowe dziedzictwo. W niemal każdej kolekcji bibliotecznej znajdują się pozycje szczególne, godne wyjątkowej uwagi z powodu ich unikatowych właściwości. Nadzwyczajne miejsce wśród nich zajmują zawsze księgi najstarsze: starożytne i średniowieczne rękopisy, inkunabuły czy starodruki.

Książnica SGH

Biblioteka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie jest największą biblioteką ekonomiczną w Polsce. Obecnie poszczycić się może blisko milionowym księgozbiorem, który gromadzony jest od z górą czterech pokoleń. Książnica, jako niezbędna dla studentów i wykładowców placówka, działalność rozpoczęła w 1906 r., równolegle z utworzeniem szkoły. Swoją pracę zapoczątkowała od niewielkiego podręcznego księgozbioru liczącego niespełna 500 tytułów, małej salki wygospodarowanej w pierwszym lokalu szkoły przy ulicy Smolnej 9 oraz dwóch osób personelu. Pod rządami kolejnych dyrektorów: prof. Kazimierza Kasperskiego (1907–1912), prof. Władysława Wojtowicza (1912–1917), a zwłaszcza prof. Konstantego Krzeczkowskiego (1917–1939) przeobraziła się w cenioną na całym świecie książnicę ekonomiczną, która w przededniu II wojny światowej posiadała własną siedzibę – pionierski w Europie, zbudowany wyłącznie na jej potrzeby gmach oraz księgozbiór liczący 100 tys. egzemplarzy.

I choć na pierwsze trzy dekady istnienia biblioteki nałożyły się wyjątkowej rangi wydarzenia historyczne, żadne z nich, nawet okres I wojny światowej czy lata kryzysu gospodarczego, nie zachwiały rozwojem placówki. Czas kolejnej próby nadszedł we wrześniu 1939 r. Przez lata okupacji przeprowadził Bibliotekę Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie jej kolejny dyrektor Andrzej Grodek (1939–1947). Dzięki heroicznej odwadze i niezłomnej wierze dyrektora ocalał nie tylko budynek, ale niemalże cała zgromadzona w nim kolekcja (wojenne straty biblioteki wyniosły zaledwie 2%). W lutym 1945 r. książnica SGH otworzyła swoje podwoje jako pierwsza w zrujnowanej stolicy.

Obecnie…

Biblioteka świadczy usługi następnemu pokoleniu czytelników, oferując wspaniałą kolekcję literatury z zakresu nauk społeczno-ekonomicznych, która w ciągu lat powojennych (pod rządami kolejnych dyrektorów: Heleny Drzażdżyńskiej [1948–1966], Zbigniewa Landaua [1966], Hanny Uniejewskiej [1967–1984], Stefana Wrzoska [1985–1992], Aleksandry Zabielskiej-Halle [1992–1993], Alicji Kenskiej [1993–2004], Marii Rekowskiej [2004-2018]) rozrosła się wielokrotnie. Obecnie biblioteka służy wiedzą zgromadzoną w ponad 700 tys. książek, 300 tys. czasopism, e-bookach i elektronicznych bazach danych.

W bibliotece zgromadzone są zbiory z zakresu ekonomii, historii myśli ekonomicznej, ekonometrii, polityki ekonomicznej, historii i geografii gospodarczej poszczególnych krajów, prawa gospodarczego, statystyki, demografii, rachunkowości, finansów i bankowości, pracy i polityki społecznej, przedsiębiorczości, przemysłu, handlu, transportu, usług, zarządzania i marketingu, ochrony środowiska oraz informatyki i cybernetyki. To największy w Polsce księgozbiór z zakresu szeroko pojętej problematyki społeczno-ekonomicznej. Księgozbiór główny jest najliczniejszą tego typu specjalistyczną kolekcją w Polsce. Zawiera m.in. wiele pierwszych wydań dzieł klasyków ekonomii i dużą kolekcję starodruków.

Aktualnie zarówno bibliotekarze, jak i czytelnicy korzystają z katalogu komputerowego ALEPH (Automated Library Expandable Program). Oprócz katalogu komputerowego udostępniane są również bazy danych, w większości pełnotekstowe czasopism i książek. Zbiory elektroniczne biblioteki są dostępne w sieci uczelnianej (w tym bezprzewodowej) oraz, dla uprawnionych do tego użytkowników, za pomocą dostępu zdalnego.

Hanna Długołęcka, dyrektor Biblioteki Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie

BIBLIOTEKA SGH ISTNIEJE OD 1906 R.I JEST NAJWIĘKSZĄ BIBLIOTEKĄ EKONOMICZNĄ W POLSCE W CIĄGU 113 LAT IStNIENIA DZIAŁALNOŚCIĄ BIBLIOTEKI KIEROWAŁO 12 DYREKTORÓW W SWOICH ZASOBACH POSIADA PONAD 1 MLN WOLUMINÓW, Z CZEGO 700 TYS. STANOWIĄ KSIĄŻKI, A 300 TYS. CZASOPISMA. BIBLIOTEKA UDOSTĘPNIA PONAD 700 TYTUŁÓW POLSKICH I ZAGRANICZNYCH CZASOPISM BIEŻĄCYCH ORAZ OKOŁO 10 TYS. TYTUŁÓW CZASOPISM, Z PEŁNYMI TEKSTAMI, W KOMPUTEROWYCH BAZACH DANYCH