O tym, jak powstaje Raport SGH i FE, na ile jest przydatny i komu, a także co będzie zawierał w roku 2024, mówi prorektor ds. rozwoju dr hab. Roman Sobiecki, prof. SGH
W jaki sposób powstaje Raport SGH i FE począwszy od rozpisania konkursu na granty, przez realizację, po publikację?
Podstawą realizacji procesu zmierzającego do powstania raportu jest Zarządzenie Rektora SGH nr 5 z dnia 22 stycznia 2022 r. w sprawie grantów na opracowanie do raportu Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie na Forum Ekonomiczne w Karpaczu.
Pierwszą czynnością jest określenie przez rektora SGH obszarów tematycznych i ich liczby. Obszary te są ustalane na podstawie rozpoznanych, potencjalnych potrzeb odbiorców, aktualności i wagi danych zagadnień z punktu widzenia podmiotów gospodarczych (orientacja mikroekonomiczna) oraz całej gospodarki (orientacja makroekonomiczna).
Drugą czynnością jest ogłoszenie przez rektora konkursu o granty na opracowanie do Raportu SGH i Forum Ekonomicznego. Konkurs w praktyce oznacza konkursy, gdyż wnioski o grant rozpatrywane są w ramach poszczególnych obszarów tematycznych. Jeden obszar tematyczny jest obsadzany bez konkursu. Chodzi o „Koniunkturę gospodarczą”. Powodem takiego rozwiązania jest fakt funkcjonowania w SGH Instytutu Rozwoju Gospodarczego, który prowadzi badania koniunktury według własnej metody. Dzięki temu informacje w ujęciu czasowym są porównywalne.
Następnie wnioski ocenia Komisja do spraw grantu na opracowanie do Raportu SGH i FE, którą powołuje rektor. Przewodniczącym komisji jest prorektor ds. rozwoju, a jej członkami przedstawiciele wszystkich pięciu kolegiów oraz Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii (CPiTT) SGH. Komisja po dokonaniu oceny wniosków rekomenduje rektorowi przyznanie grantu w poszczególnych obszarach tematycznych.
Czwartą czynnością jest przygotowanie opracowań przez zespoły autorskie, składające się z naszych ekspertów, a także niejednokrotnie specjalistów zewnętrznych. Prace trwają zwykle około siedmiu miesięcy.
W następnej kolejności opracowania są kierowane do recenzji zewnętrznych, a po ich otrzymaniu komisja przyjmuje opracowanie raportu (może też nie przyjąć).
Zrecenzowane i przyjęte opracowania przykazywane są do Oficyny Wydawniczej SGH, która podejmuje czynności wydawnicze. Dodatkowo publikowane jest streszczenie Raportu SGH i FE w formie wydania specjalnego „Gazety SGH”, które dołączane jest do pakietu startowego dla uczestników Forum Ekonomicznego.
Jaką rolę odgrywa w tworzeniu raportu gospodarz Forum Ekonomicznego, którego SGH od kilku lat jest głównym partnerem merytorycznym? Po tym zakrojonym na szeroką skalę wydarzeniu przedstawiciele Fundacji Instytut Studiów Wschodnich prezentują raport w Europie. Gdzie dotychczas raport był prezentowany?
Gospodarz forum, czyli Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, sugeruje konkretne zagadnienia, które warto podjąć w raporcie.
Raport prezentowany jest przede wszystkim w czasie forum. Prezentacja raportu inauguruje forum, w którym uczestniczy ok. 7000 osób, w tym ok. 5000 przedstawicieli firm, instytucji rządowych i pozarządowych z krajów EŚW. Od 2024 roku wszyscy uczestnicy otrzymają (odpłatnie) pełną wersję raportu. Do tej pory raport prezentowany był przez ISW w Rzymie i Londynie. W kolejnych latach przewidujemy poszerzenie miejsc prezentacji, zwłaszcza że znaczna część zagadnień opisywanych w raporcie dotyczy nie tylko krajów EŚW.
W kolejnym roku publikacji powtarza się część tematów i obszarów. Z czego to wynika?
Powodem powtórzenia obszarów tematycznych jest ich aktualność, a nawet wzrost znaczenia takich kwestii, jak bezpieczeństwo energetyczne, zielona transformacja czy finanse publiczne. Staramy się jednak podejmować nowe zagadnienia. I to one dominują w kolejnych opracowaniach.
Czy obecna formuła raportu się sprawdza i jest przydatna dla decydentów/ przedstawicieli biznesu? Czy robią Państwo ewaluację tej publikacji wśród odbiorców? Jeśli tak, co z niej wynika?
Moim zdaniem, obecna formuła sprawdza się, aczkolwiek nie jest doskonała. Warto zwrócić uwagę na fakt, że opracowania nie mają charakteru stricte naukowego. Są formą popularyzacji osiągnięć naukowych. Do tego dostosowany jest układ opracowań, w którym bardzo ważne miejsce zajmują wnioski i rekomendacje. Adresatami rekomendacji, w zależności od ich treści, są zarówno praktycy gospodarczy, jak i organizacje rządowe i inne. W ten sposób nauka wypełnia jedną z ważnych swoich funkcji – funkcję doradczą.
Jeśli chodzi o ewaluację publikacji, to dotychczas jej nie dokonywaliśmy. Uważam jednak, że postulat ten jest bardzo ważny. Jestem zdania, że w przyszłości warto to robić. Myślę, że w tym celu trzeba powiązać potrzebę przeprowadzenia ewaluacji z konkursem.
W raporcie z 2023 roku nie wszystkie omawiane obszary uwzględniały rekomendacje na przyszłość, jak Państwo zapowiadali w roku poprzednim. Dlaczego?
Zależy to od problematyki podjętej w opracowaniu. Nie zawsze na podstawie analizy problemu można sformułować szczegółowe rekomendacje, ale co najmniej wnioski – tak. Oczywiście, zależy nam na tym, aby wnioski wynikające z analizowanych problemów miały wartość aplikacyjną. Dlatego w tym roku, już na etapie konkursu o granty, staraliśmy się „wymusić” zarysowanie w koncepcjach opracowań odpowiedzi na pytanie: czego będą dotyczyć rekomendacje i do kogo będą skierowane? Ten element podlegał ocenie komisji.
Granty na opracowanie do Raportu SGH i Forum Ekonomicznego 2024:
- Znaczenie odnawialnych źródeł energii w kreowaniu współczesnego bezpieczeństwa energetycznego gospodarek państw Europy Środkowo-Wschodniej
kierownik grantu: dr hab. Dorota Niedziółka, prof. SGH - Państwo w sieci blockchain
kierownik grantu: dr Grzegorz Sobiecki - Wpływ reform podatkowych na dochody jednostek samorządu terytorialnego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście ich możliwości oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy w regionie
kierownik grantu: dr hab. Paweł Felis, prof. SGH - Pokonywanie barier dla finansowania przedsiębiorstw w krajach Europy Środkowej i Wschodniej (ang. Overcoming Barriers for Financing of Enterprises in Central and Eastern European Countries)
kierownik grantu: dr hab. Mariusz-Jan Radło, prof. SGH - Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw z Europy Środkowo-Wschodniej a wyzwania w otoczeniu międzynarodowym: efekt miejsca pochodzenia, rozwój transgranicznego handlu internetowego oraz presja na innowacyjność
kierownik grantu: prof. dr hab. Marzanna K. Witek-Hajduk - Rekonfiguracja globalnych łańcuchów dostaw – rola i miejsce przedsiębiorstw z Europy Środkowo-Wschodniej
kierownik grantu: dr Aneta Pluta-Zaremba - Rozwój gospodarczy a nierówności ekonomiczne i społeczne
kierownik grantu: dr hab. Anna Ruzik-Sierdzińska, prof. SGH
Luka czynszowa a jakość życia gospodarstw domowych w Europie Środkowo-Wschodniej
kierownik grantu: dr hab. Adam Czerniak, prof. SGH - Wpływ czynników demograficznych i społeczno-ekonomicznych na zdrowie w kontekście funkcjonowania rynku pracy
kierownik grantu: dr hab. Małgorzata Stefania Lewandowska, prof. SGH - Trajektorie rozwojowe krajów Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2004–2023 – ewolucja źródeł instytucjonalnej przewagi komparatywnej w patchworkowym modelu kapitalizmu
kierownik grantu: dr Piotr Maszczyk - Koniunktura gospodarcza (w tym koniunktura w wybranych branżach)
kierownik: prof. dr hab. Marek Rocki
