Od trzech kwartałów pogłębia się dekoniunktura w polskim rolnictwie. W II kwartale 2023 r. wartość wskaźnika koniunktury rolnej (IRGAGR) obniżyła się – w porównaniu z I kwartałem br. – o 3,2 pkt, do wysokości -26,3 pkt, najniższej, jaką odnotowano w ciągu ostatnich 14 lat.
Wskaźnik koniunktury w rolnictwie
Spadek wartości wskaźnika wynika zarówno z pogorszenia się nastrojów rolników – wartość wskaźnika zaufania, jednej z dwóch składowych wskaźnika IRGAGR zmniejszyła się o 5,8 pkt w ciągu kwartału – jak i zmniejszenia się przychodów gospodarstw rolnych – wartość wskaźnika wyrównanych przychodów, drugiej składowej, obniżyła się o 1,9 pkt.
W wynikach poprzedniego badania (styczeń-luty br.) widać było pewne oznaki zakończenia trwającej od dwóch lat tendencji spadkowej. Wskazywała na to przede wszystkim ponadprzeciętna poprawa nastrojów rolników. Zapowiedź przełamania dekoniunktury jednak nie spełniła się, a nastroje wśród uczestników badania uległy ponownemu pogorszeniu – odsetek gospodarstw, które oceniły w kwietniu i maju swoje perspektywy ekonomiczne „z ufnością” (11,3%), jest zbliżony do rekordowo niskiego (9,8% w IV kwartale 2022 r.). Choć rolnicy spodziewają się poprawy swojej sytuacji finansowej w kolejnym kwartale – trzeci kwartał roku to zazwyczaj okres względnie dużego wzrostu przychodów z produkcji rolnej – z uwagi na bieżący poziom oczekiwań należy je ocenić jako pesymistyczne.
Wzrosły wydatki na obrotowe środki produkcji, jednak ten wzrost ma charakter sezonowy i został okupiony wyhamowaniem w inwestycjach – wartość salda odpowiedzi na pytanie o wielkość inwestycji w maszyny i urządzenia jest najniższy od ponad 20 lat, a analogiczny wskaźnik dot. inwestycji w budynki i budowle przyjął wartość drugą najniższą od roku 2000. Konsekwencją wysokich stóp procentowych i złej sytuacji finansowej gospodarstw rolnych jest najniższa w historii badania skłonność rolników do finansowania produkcji kredytem.
W świetle wyników bieżącego badania nie sposób spodziewać się istotnej poprawy koniunktury rolnej w kolejnym (trzecim) kwartale.
Szczegółowe wyniki badania zostaną zamieszczone w wydawnictwie IRG SGH:
Koniunktura w rolnictwie. II kwartał 2023 (Badanie okresowe nr 139)
Badanie przeprowadzone w kwietniu i maju 2023 r. na próbie 2050 gospodarstwach rolnych.
