Odpowiedź na to pytanie jest prosta: Wtedy, kiedy ma się pieniądze i ochotę. Jest to taka sama odpowiedź jak na pytanie kiedy należy kupić bilet do kina albo krawat – pisze do cyklu #PoProstuEkonomia prof. Marek Bryx, Kierownik Miasta Innowacyjnego, Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie. Podaje jednak kryteria, które mogą pomóc podjąć odpowiednią decyzję we właściwym czasie.
Różnica między tymi dobrami jest jednak wielka. Mieszkanie jest towarem najdroższym, a co najważniejsze – nie można go przenieść. Zatem pytanie to musimy rozszerzyć o pytajnik – „gdzie”?, a także, jak sądzę, o pytajnik „za ile”?
W pogarszającej się sytuacji demograficznej Polski, w grożącym nam wyludnieniu się większości miast małych i średnich, należy najpierw odpowiedzieć na pytanie – gdzie chcę mieszkać? (i być może – co tam będę robił, z czego żył?). Jeśli to mamy ustalone, to odpowiedź na pytanie kiedy?, brzmi: wtedy, gdy nas na nie stać, jest nam potrzebne i jesteśmy zdecydowani związać się z tym właśnie miejscem na Ziemi. Przy czym to, czy nas stać na kupno mieszkania zwykle potwierdza też bank udzielając (lub nie) kredytu na zakup.
Ważnym kryterium pomocniczym jest określenie, czy horyzont planowania naszego życia jest większy lub pokrywa się z okresem spłacania kredytu? Bo jeśli nie wiemy, co będziemy robić, gdzie będziemy chcieli żyć i pracować za kilka lat, to wiązanie się z mieszkaniem własnościowym, z konkretnym miejscem na świecie, ma sens ograniczony.
Niestety, ilość mieszkań na wynajem jest w Polsce zbyt niska w stosunku do zgłaszanego popytu, co powoduje wzrost cen tego dobra. Pomimo zakończonego sukcesem programu BKN Nieruchomości, na rynku dostępne są przede wszystkim mieszkania inwestorów prywatnych, o cenach zdecydowanie rynkowych. W związku z tym, w ramach programu rządowego rozwija swoją akcję budowania mieszkań na wynajem PFR Nieruchomości SA. Aktualnie spółka oddała do użytku prawie 900 tego typu mieszkań, a kolejnych 1100 jest w budowie i pracuje się nad tym, aby ta liczba każdego kolejnego roku była większa.
Warto dodać, że rozwój tej formy zamieszkiwania zależy nie tylko od PFRN SA, ale w dużej mierze od samorządów, ich determinacji, chęci i zaangażowania we współpracę z PFRN, czy innymi developerami.
Czas ciągłych zmian w gospodarce globalnej – i związanej z nimi niepewności – wywołuje wzrost popytu na mieszkania przeznaczone do wynajmu. Skłania to inwestorów do zwiększania liczby mieszkań na wynajem, umożliwiających mobilność absolwentom uczelni. Inwestorami czyli właścicielami tych mieszkań mogą być najrozmaitsze podmioty. Ich wielość i zróżnicowanie spowoduje większą swobodę wyboru, z większej ilości dostępnych na rynku ofert.
Inwestorzy prywatni (indywidualni i zbiorowi np. fundusze inwestycyjne) są jednak nastawieni przede wszystkim na osiąganie zysków ze swoich inwestycji. Mieszkania budowane ze środków publicznych (samorządowych czy państwowych) mają dostarczać lokale o czynszach niższych niż rynkowe. Duża ilość tego typu mieszkań na rynku powinna powodować obniżenie czynszów, jednakże w wielkich miastach podaż takich mieszkań nie nadąża za rosnącym popytem, a zatem trudno liczyć na zmniejszenie się cen najmu mieszkań.
Pomimo niepewnej przyszłości, ten kto dysponuje odpowiednimi środkami może je wydać na zakup mieszkania, które początkowo może służyć jemu, a w przypadku potrzeby zmiany miejsca zamieszkania, może je wynajmować na rynku innym potrzebującym.
To wiedzie nas do kluczowego pytania, jeśli kupować to gdzie? Lokalizacja jest bowiem najważniejszym elementem decyzji. Wiedzą o tym wszyscy, dlatego przekłada się ona na cenę nabycia mieszkania. Jakie cechy lokalizacji są ważne? To zależy od przyzwyczajeń potencjalnego kupca i jego oczekiwań w stosunku do lokalizacji, wynikających ze sposobu życia, struktury rodziny itp. Mimo to, zawsze ważne jest dobre skomunikowanie z resztą miasta oraz otoczenie. Z tym, że dla tak zwanego singla świetnym otoczeniem może być dzielnica z dużymi możliwościami spędzania wolnego czasu, a dla małżeństwa z dziećmi – park, przedszkola etc.
Resumując, warto zastanowić się przede wszystkim nad swoim życiem, upodobaniami, oczekiwaniami, a potem nad tym, czy wybrana lokalizacja je spełnia, a następnie nad swoimi finansami. Kiedy się to przeanalizuje, to na ogół ma się dość informacji, aby podjąć racjonalną decyzję dotyczącą zakupu mieszkania.
PROF. DR HAB. MAREK BRYX,
Kierownik Miasta Innowacyjnego,
Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie
