Śniadanie bankowe z absolwentami i ekspertami

W trzecim „Śniadaniu bankowym” wzięli udział:
•   prorektor ds. rozwoju dr hab. Dorota Niedziółka, prof. SGH, 
•   dr hab. Lech Kurkliński, prof. SGH – wicedyrektor Instytutu Finansów Korporacji i Inwestycji
•   Justyna Kozera – dyrektorka Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami,
•   Agnieszka Wachnicka – wiceprezeska Związku banków Polskich (ZBP),
•   dr Michał Macierzyński – dyrektor Departamentu Usług Cyfrowych PKO Bank Polski,
•    Marcin Gadomski –wiceprezes i członek Zarządu nadzorującego zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności  i Banku Pekao SA,
•    dr Maciej Semeniuk – Treasurer, Danske Bank A/S S.A. Oddział w Polsce.
•    dr Łukasz Witkowski –dyrektor Departamentu Zarządzania Zintegrowanym Ryzykiem, Industrial Bank of Korea,
•     Piotr Wrzesiński –, wiceprezes Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU).

Prof. Dorota Niedziółka podkreśliła, że relacja uczelni z praktyką gospodarczą, a w szczególności z absolwentami, pozwala zwrócić uwagę na aktualne wyzwania, oczekiwania i szanse, które można uwzględnić zarówno w programach dydaktycznych, aby zainteresować studentów określoną tematyką, jak i w pracach naukowych kadry uczelni, wskazując interesujące obszary badań. Podczas dyskusji skoncentrowano się na rynku finansowym, z uwzględnieniem perspektywy rozwoju bankowości w kontekście nowych technologii.

Agnieszka Wachnicka nakreśliła trzy główne obszary, wokół których sektor finansowy powinien budować strategie w najbliższych latach, biorąc w szczególności pod uwagę kontekst ogólnogospodarczy i geopolityczny, tj. transformację technologiczną, bezpieczeństwo, w tym cyberbezpieczeństwo, oraz finansowanie dużych projektów inwestycyjnych. Wiceprezeska ZBP odwołała się do opinii wyrażonej przez Wojciecha Sobieraja, twórcy Alior Banku, który wraca na polski rynek z UniCredit: „Lubimy myśleć o polskim sektorze bankowym jako supernowoczesnym. Tymczasem tak nie jest. Pora się obudzić i powiedzieć wprost: polska bankowość musi jak najszybciej inwestować w nowe technologie”. Zwróciła się do uczestników spotkania z pytaniem, czy rzeczywiście polska bankowość powinna położyć nacisk na przyspieszenie technologiczne. 

Michał Macierzyński zaznaczył, że w przypadku technologii AI obserwujemy dziś rosnące urealnienie oczekiwań – od wizji „myślących maszyn” przechodzimy do postrzegania AI jako wysoce zaawansowanego narzędzia. Jak wskazał, duże modele językowe potrafią analizować, przetwarzać i porównywać ogromne zbiory danych tekstowych, ale nie są autonomicznymi bytami kognitywnymi. W niedalekiej perspektywie kluczowe mogą stać się mniejsze, wyspecjalizowane modele, tańsze w eksploatacji i możliwe do implementacji lokalnie, bez konieczności korzystania z globalnych dostawców infrastruktury.

Macierzyński zwrócił uwagę, że model pracy oparty wyłącznie na komercyjnych rozwiązaniach chmurowych wiąże się z transferem wartości intelektualnej i finansowej poza Polskę – nie płacimy jedynie za usługę, lecz pośrednio przenosimy kapitał w formie danych i zależności technologicznych. Jak podkreślił, technologie związane z kryptografią, zabezpieczeniem kluczy dostępowych i łamaniem haseł stają się w tym kontekście krytycznym obszarem ryzyka operacyjnego. Każda instytucja, niezależnie od skali działania, powinna mieć strategię dotyczącą obsługi i zabezpieczenia systemów w erze zaawansowanych narzędzi obliczeniowych. Brak refleksji nad tym zagadnieniem nie jest neutralny – oznacza opóźnienie i ograniczenie konkurencyjności. W obszarze bezpieczeństwa, zarówno cyber-, jak i cloud-security, stoimy u progu momentu, w którym technologie AI wymuszają zmianę podejścia: od reaktywności do proaktywnego planowania, tworzenia scenariuszy i modelowania sytuacji kryzysowych zarówno na poziomie strategicznym, jak i operacyjnym.

Marcin Gadomski zauważył, że rynek bankowy ewoluuje w kierunku modeli quasi-platformowych, w których bank staje się operatorem infrastruktury umożliwiającej sprzedaż usług partnerskich i dostęp do ekosystemów e-commerce. Integracja funkcji bankowych z komponentami handlu elektronicznego i usług dodatkowych nie zmienia jednak faktu, że bankowość musi pozostać skoncentrowana na podstawowej działalności opartej na wiarygodności, zaufaniu i jakości usług – zaznaczył wiceprezes Banku Pekao SA Podstawowe operacje, takie jak prowadzenie rachunku, transfery czy bezpieczeństwo środków, stanowią fundament, na którym można budować usługi dodatkowe. Nasycenie rynku jest niemal pełne – ponad 95% populacji posiada konto bankowe lub dostęp do bankowości elektronicznej, co przesuwa konkurencję w stronę zwiększania share of wallet, cross-sellingu i retencji poprzez angażowanie klienta w kolejne usługi. Transformacja platformowa wymaga jednak solidnego zaplecza technologicznego i kompetencji wewnętrznych, co wiąże się z dużymi nakładami i czasem – powiedział Gadomski.

Dyrektor Macierzyński podkreślił, że rynek usług bankowych stał się wymagający – banki walczą nie o pozyskanie pierwszej relacji z klientem, lecz o utrzymanie jego uwagi i lojalności. Pojawiają się superaplikacje – wielofunkcyjne platformy agregujące płatności, finansowanie zakupów, sprzedaż biletów, mediów, subskrypcji i usług miejskich. 

Piotr Wrzesiński, odnosząc się do perspektywy sektora ubezpieczeniowego, podkreślił, że polskie banki należą dziś do technologicznych liderów w Europie. Zarówno pod względem poziomu cyfryzacji, jak i jakości infrastruktury. Jednocześnie zwrócił uwagę, że kluczową barierą dla dalszej integracji międzysektorowej pozostaje otoczenie regulacyjne. To właśnie regulacje ograniczają możliwości tworzenia wspólnych rozwiązań oraz wdrażania innowacyjnych produktów. Dobrym przykładem jest potencjalna wymiana danych pomiędzy bankami a ubezpieczycielami. Mogłaby ona otworzyć drogę do prezentowania oferty ubezpieczeniowej bezpośrednio w aplikacjach bankowych. Obecnie jednak brakuje podstawy prawnej, która umożliwiałaby takie działanie – zastrzegł wiceprezes PIU, wskazując, że w rezultacie rozwój bancassurance w Polsce został spowolniony.

Wrzesiński podkreślił, że bank jako instytucja w stałym, codziennym kontakcie z klientem, mógłby odegrać istotną rolę w zmniejszeniu luki ubezpieczeniowej. Aby było to możliwe, konieczne jest stworzenie właściwego modelu prawnego i operacyjnego, który pozwoliłby na pełniejsze wykorzystanie potencjału współpracy między sektorem bankowym a ubezpieczeniowym.

Dyrektor Macierzyński dodał, że choć bankowość cyfrowa stała się głównym kanałem interakcji, sprzedaż produktów wysokomarżowych w oddziałach pozostaje wyraźnie bardziej efektywna – nawet 3–4 razy większa niż w aplikacjach mobilnych. Wiceprezeska Wachnicka podkreśliła, że złożoność produktu determinuje preferencje klientów – im bardziej skomplikowany produkt, tym silniejsza potrzeba kontaktu z doradcą, a aplikacja powinna pełnić funkcję integrującą, prowadząc klienta do odpowiedniego wsparcia w razie potrzeby.

Prorektor Niedziółka wskazała, że różne pokolenia klientów mają odmienne preferencje komunikacyjne – młodsze generacje (Alfa, Z) preferują cyfrowe kanały, starsze (X i starsi) wolą kontakt osobisty. W jej ocenie polska bankowość dokonała w ostatnich latach spektakularnego postępu technologicznego, redukując zaległości infrastrukturalne i zwiększając dostępność usług.

Prof. Kurkliński porównał polski sektor bankowy z rynkami zagranicznymi, np. Malezją czy Tajwanem, podkreślając, że mimo różnic gospodarczych polskie banki osiągnęły porównywalny poziom cyfryzacji. Starsze systemy technologiczne w największych bankach ujawniają jednak ograniczenia, a młodsze instytucje adaptują rozwiązania liderów.

Dyrektor Witkowski zauważył, że innowacje, takie jak płatności natychmiastowe (instant payments), stwarzają potencjał do uproszczenia codziennych procesów bankowych, czyniąc je niemal „niewidocznymi” dla klienta, przy zachowaniu bezpieczeństwa i pełnej funkcjonalności.

Wiceprezes Gadomski podkreślił hermetyczność sektora i wyzwania związane z regulacjami, podatkami i konkurencją ze strony fintechów, co ogranicza inwestycje w innowacje. Wyzwania regulacyjne były również podnoszone w kontekście cyberbezpieczeństwa, wokół którego toczyła się intensywna dyskusja. Uczestnicy wskazywali na tendencję do przesuwania ciężaru odpowiedzialności za oszustwa w cyberprzestrzeni na banki, podczas gdy ta odpowiedzialność powinna zostać rozłożona na inne podmioty w całym łańcuchu przestępstw, tj. platformy społecznościowe, platformy e-commerce, operatorów telekomunikacyjnych. Jak zauważył, posiadamy już obecnie technologie, które umożliwiają skuteczne wykrywanie i blokowanie podejrzanych transakcji, z wykorzystaniem algorytmów AI, ale nie możemy z nich korzystać na masową skalę, ze względu na interpretacje naszych organów w zakresie przetwarzania danych osobowych. Konieczne jest bowiem każdorazowe uzyskanie zgody klienta na stosowanie narzędzi analityki behawioralnej. Michał Macierzyński wskazał, że w PKO Bank Polski udało się pozyskać więcej zgód dopiero,gdy ścieżka autoryzacji transakcji stała się na tyle skomplikowana, że klienci woleli skorzystać z prostszego rozwiązania. 

Agnieszka Wachnicka wskazała, że widzi realną rolę, którą mogłaby odegrać uczelnia jako niezależna platforma skupiająca różnych interesariuszy w zorganizowaniu okrągłego stołu na temat problematyki cyberbezpieczeństwa oraz współpracy i wymiany informacji pomiędzy podmiotami sektora bankowego i pozabankowego.

W dalszej części dyskusji skupiono się na edukacji i organizacji systemu edukacji, który umożliwiałby skuteczne pozyskiwanie talentów. Agnieszka Wachnicka zauważyła, że edukacja teoretyczna bez praktyki nie wystarcza – konieczne są szkolenia i warsztaty łączące wiedzę prawniczą z realnymi wyzwaniami sektora finansowego.

Maciej Semeniuk wskazał, że młodzi użytkownicy, mimo technologicznej biegłości, często mają ograniczoną świadomość finansową. Polska bankowość daje młodzieży szeroki dostęp do usług, co pozwala na zdobywanie doświadczenia w zarządzaniu finansami już od młodego wieku. Ponadto problem odpływu talentów można częściowo rozwiązać przez współpracę uczelni z sektorem, np. poprzez staże i projekty praktyczne – powiedział.

Prof.  Kurkliński podkreślił znaczenie aktywnego udziału studentów w kołach naukowych i projektach konsultingowych, które pozwalają im zdobywać doświadczenie i selekcjonować najbardziej zmotywowanych kandydatów, a dyrektor Witkowski zwrócił uwagę, że młodzi pracownicy coraz częściej zdobywają atrakcyjne stanowiska w firmach konsultingowych i technologicznych, co pozwala szybko zdobywać praktyczne doświadczenie.

Podsumowując, trendy w bankowości obejmują:
1.    Zmianę struktury zatrudnienia – centralizacja usług i redukcja pracy w oddziałach, mniejsze zainteresowanie młodych pracowników rutynową obsługą.
2.    Potrzebę specjalistycznych kompetencji – finanse, ryzyko, compliance, analiza danych, technologie i projekty finansowe.
3.    Wyzwania dla uczelni i programów nauczania – łączenie teorii z praktyką, przygotowanie studentów do pracy w bankach w hybrydowy sposób.
4.    Długoterminowe obserwacje – starsi pracownicy odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu ryzykiem, a automatyzacja przesuwa nacisk na zarządzanie danymi i procesami.

Renata Krysiak-Rogowska, współpracowniczka Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami SGH

Śniadanie dla zdrowia z absolwentami i ekspertami | Gazeta SGH

Energetyczne śniadanie z absolwentami i ekspertami | Gazeta SGH