Jak co roku, 15 marca przypada Światowy Dzień Praw Konsumenta. W Polsce był on obchodzony po raz 23. Światowy Dzień Praw Konsumenta to coroczna okazja poświęcona podkreśleniu siły konsumentów i ich praw do sprawiedliwego, bezpiecznego i zrównoważonego rynku dla wszystkich.
Instytut Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie także włączył się do tych obchodów, podnosząc problem świadomości praw konsumentów, ochrony i wzmocnienia pozycji konsumenta na rynku podczas webinarium pt. Nowe regulacje w zakresie praw konsumenta wyzwaniem dla uczestników rynku. Webinarium prowadziła prof. dr hab. Anna Dąbrowska z Katedry Badań Zachowań Konsumentów.
W webinarium udział wzięli przedstawiciele organizacji konsumenckich, z którymi mamy przyjemność współpracować, a mianowicie: prezes Forum Konsumentów Agnieszka Plencler, prezes Oddziału Federacji Konsumentów w Warszawie Michał Herde i dyrektor Fundacji Konsumentów Paweł Rokicki.
Spotkanie rozpoczęło się od przypomnienia słów, jakie 15 marca 1962 roku wypowiedział prezydent USA John F. Kennedy, przemawiając w Kongresie w sprawie projektu ustawy ochrony praw konsumenta:
Konsumenci, to z definicji my wszyscy. Konsumenci stanowią największą grupę ekonomiczną w gospodarce (…). Ale są oni jedyną ważną grupą, której zdanie często nie jest wysłuchane.
Prezydent Kennedy jako pierwszy sformułował cztery podstawowe prawa konsumentów:
- prawo do rzetelnej informacji,
- prawo do bezpieczeństwa,
- prawo do wyboru
- prawo do bycia wysłuchanym (prawo do reprezentacji).
Warto przypomnieć, że w myśl art. 221 Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Do konsumenta odniesiono się także w art. 76 Konstytucji RP, który stanowi: „Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi”.
Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022, poz. 2581) weszła w życie 1 stycznia 2023 r. Zmiany wynikają z implementacji trzech unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Dodatkowo z inicjatywy Prezesa UOKiK wprowadzono regulacje, które mają ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych. Unia Europejska wydała walkę z takimi niekorzystnymi dla konsumentów zjawiskami jak fikcyjne promocje, podwójna jakość produktów w różnych krajach, wykupywanie biletów na koncerty przez boty czy fałszywe opinie w internecie. Mamy nowe zasady reklamacji. Wiele zmian dotyczy kupujących online.
Warto być świadomym konsumentem, zapraszamy do obejrzenia filmu z webinarium.
W tym roku tematem Światowego Dnia Praw Konsumenta (World Consumer Rights Day, WCRD) obchodzonego przez Consumers International, organizację zrzeszającą grupy konsumenckie na całym świecie, jest wzmocnienie pozycji konsumentów poprzez przejścia na czystą energię. W obliczu największego kryzysu związanego z kosztami utrzymania od pokolenia, gdy świat energii drastycznie reaguje na problemy związane z dostawami i klimatem, mamy do odegrania kluczową rolę w zapewnieniu konsumentom sprawiedliwej transformacji.
