Jak wynika z badania „Możliwości AI dla e-administracji w Polsce”, zastosowanie generatywnej AI w polskiej administracji publicznej daje szansę na zwiększenie wydajności i jakości usług świadczonych obywatelom i przedsiębiorstwom. Raport zrealizowany przez Implement Consulting Group we współpracy z zespołem AI LAB SGH wskazuje, że dzięki wdrożeniu generatywnej AI Polska administracja może znacząco zwiększyć produktywność, co pozwoli na uzyskanie 8 mld zł wartości dodanej brutto bez potrzeby zwiększania zasobów.
W skali całej gospodarki wykorzystanie AI może przyczynić się do zwiększenia PKB o 5% (150–170 mld zł) rocznie w ciągu dziesięciu lat. Szybkie wdrożenie AI w administracji publicznej przełoży się przede wszystkim na wymierne korzyści dla obywateli i przedsiębiorstw. Oznacza to szybsze i prostsze załatwianie spraw urzędowych, mniej formalności, a co za tym idzie – więcej czasu i pieniędzy, które mogą zostać przeznaczone na rozwój.
Dlaczego wprowadzenie AI do sektora publicznego to ogromna szansa?
Zastosowanie generatywnej sztucznej inteligencji może m.in. przyspieszyć analizę wniosków, usprawnić obsługę zapytań czy zoptymalizować wykorzystanie zasobów. Dzięki skutecznemu wdrożeniu AI w administracji publicznej Polska mogłaby stworzyć podwaliny pod szersze wykorzystanie sztucznej inteligencji i osiągnięcie korzyści w innych sektorach, takich jak opieka zdrowotna, edukacja i usługi biznesowe.
Warto zauważyć, że pracownicy administracji publicznej w Polsce są optymistycznie nastawieni do AI. Przeszło 62% ankietowanych deklaruje, że już używa narzędzi AI w pracy (w tym 60% do sporządzania dokumentów lub raportów), a 79% uważa, że narzędzia AI będą ważne dla sektora publicznego w ciągu najbliższych 10 lat. Wśród barier we wdrażaniu narzędzi AI wskazywane są m.in. restrykcyjne warunki licencjonowania oprogramowania oraz obawy o jakość infrastruktury IT.
AI w praktyce: wsparcie dla urzędników, nie ich zastąpienie
Wbrew obawom, celem wdrażania sztucznej inteligencji w administracji publicznej nie jest zastępowanie urzędników, lecz wspieranie ich pracy poprzez wydajne i nowoczesne narzędzia. Pracownicy administracji wykonują wiele zadań opartych na analizie tekstów, przygotowywaniu dokumentów czy realizacji powtarzalnych procesów – a to właśnie obszary, w których generatywna AI może znacząco zwiększyć efektywność i odciążyć z rutynowych obowiązków. Szacuje się, że około 72% miejsc pracy (niemal 880 tys.) w administracji może zostać wzmocnionych dzięki AI. Oznacza to, że sztuczna inteligencja stanie się integralnym elementem codziennego warsztatu urzędnika, wspierając go i zwiększając efektywność pracy. Kolejne 18% stanowisk może ulec częściowej automatyzacji (np. przez chatboty), a tylko 10% stanowisk cechuje się niskim potencjałem do stosowania generatywnej AI. Dla odpowiedniego wykorzystania potencjału AI kluczowe jest podniesienie kompetencji cyfrowych urzędników, aby mogli skutecznie korzystać z nowych narzędzi.
Jak skutecznie wprowadzić AI do urzędów w Polsce?
Nowy raport pokazuje, że wdrażanie AI w polskiej administracji publicznej można rozpocząć od zastosowań wewnętrznych o niskim ryzyku – takich jak tworzenie dokumentów czy zarządzanie zasobami. Stanowią one około 20% potencjału, a zdobyte doświadczenie może przygotować urzędy do bardziej zaawansowanych rozwiązań zewnętrznych, obejmujących 80% potencjału, np. w kontakcie z obywatelami i firmami.
Największy potencjał zastosowania AI dotyczy takich obszarów, jak obsługa spraw indywidualnych, finanse publiczne, legislacja czy kontrole.
Aby w pełni wykorzystać możliwości AI, raport rekomenduje m.in. zadaniowe podejście do wdrażania, rozbudowę chmury obliczeniowej, unikanie uzależnienia od jednego dostawcy oraz koncentrację na bezpieczeństwie i korzyściach dla obywateli.
Komentując wyniki badania, współautorka raportu dr Zofia Szweda-Lewandowska z SGH wskazuje:
„Obecny brak spójności technologicznej utrudnia wdrażanie rozwiązań AI i ogranicza ich skalowalność. Zintegrowane podejście, poparte wsparciem na poziomie centralnym, mogłoby znacząco przyspieszyć cyfrową transformację administracji publicznej”.
Dodatkowo dr hab. Paweł Kubicki, prof. SGH, zauważa:
„Nie wszystkie usprawnienia muszą od razu korzystać z umownej zaawansowanej AI. Przykład ZUS w postaci obsługi świadczenia 500/800 plus pokazuje, że duże korzyści może przynieść zwykła algorytmizacja procesów”.
Raport zrealizowany na zlecenie Google przez Implement Consulting Group we współpracy z zespołem AI LAB SGH pod kierownictwem dr hab. Anny Ruzik-Sierdzińskiej, prof. SGH, został oparty na szczegółowym modelowaniu ekonomicznym i badaniach ankietowych przeprowadzonych w polskim sektorze publicznym.
