W SGH konferencja „Budować-Mieszkać-Myśleć” – od ewolucji do rewolucji na polskim rynku nieruchomości
26-27 czerwca 2023 r. w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie odbyła się konferencja „Budować-Mieszkać-Myśleć”, którą otworzyli: rektor dr hab. Piotr Wachowiak prof. SGH, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów dr hab. Sebastian Skuza, prof. UW, oraz dziekan Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie dr hab. Gabriel Główka, prof. SGH. Od lipca br. wchodzi w życie program Bezpieczny Kredyt 2%, umożliwiający zaciąganie kredytów hipotecznych oprocentowanych na poziomie 2% oraz zakładanie Indywidualnych Kont Mieszkaniowych. Polski rynek nieruchomości czekają również istotne zmiany wynikające z nowelizacji prawa budowlanego. O tym i innych kluczowych sprawach dla budownictwa, architektury, mieszkalnictwa i tkanki miejskiej w SGH będzie rozmawiało ponad 50 panelistów z wielu branż.
Organizatorem konferencji była Katedra Miasta Innowacyjnego SGH.
Szacuje się, że w Polsce brakuje ok. 3 mln nowych mieszkań. W latach 2011-2022 liczba mieszkań wzrosła o ponad 1,9 mln; tylko w ciągu ostatnich pięciu lat (od 2018 r.) przybyło ich ponad milion. Potrzebujemy spójnego, ale zróżnicowanego systemu mieszkalnictwa. W Polsce 87% osób żyje w mieszkaniach, do których posiada prawo własności, a tylko 13% wynajmuje. Jest to dużo poniżej średniej unijnej, która wynosi odpowiednio 70% i 30%.
Według spisu powszechnego z 2021 r., ponad 2,4 mln gospodarstw domowych mieszka w starych, przedwojennych domach jednorodzinnych i kamienicach czynszowych, a ponad 1 mln mieszkań ma ponad 100 lat. Budynki te będą wymagały ogromnych nakładów termomodernizacyjnych, aby spełnić kryteria energooszczędności wedle unijnej dyrektywy EPBD dotyczącej budynków. Zgodnie z nią od 2026 r. wszystkie nowe budynki publiczne będą zeroemisyjne, a wszystkie pozostałe budynki mają być zeroemisyjne od 2028 r. Dodatkowo, świadectwa charakterystyki energetycznej budynków mają stać się standardem, podobnie jak klasy energetyczne. Niestety, już teraz pojawiają się nieetyczne praktyki na rynku certyfikatów energetycznych, o czym będą mówić nasi eksperci.
Zmiany, jakie czekają polski rynek nieruchomości, wymagają nie tylko komercyjnego wsparcia finansowego, ale przede wszystkim wsparcia rządowego. Bank Gospodarstwa Krajowego w programie bezzwrotnego wsparcia budownictwa z Funduszu Dopłat zwiększył wysokość dofinansowania na budownictwo komunalne do 80%, a na budownictwo społeczne do 35%. Wprowadzono także dodatkowe wsparcie z planu rozwojowego na przedsięwzięcia o podwyższonej efektywności energetycznej (na poziomie 15% lub 25% kosztów). To wciąż jednak kropla w morzu potrzeb. Na początku lipca br. wchodzi w życie program pierwsze mieszkanie umożliwiający zaciąganie kredytów hipotecznych oprocentowanych na poziomie 2% oraz zakładanie Indywidualnych Kont Mieszkaniowych. Aktualnie siedem banków deklaruje od 3 lipca 2023 r. gotowość obsługi programu Bezpieczny Kredyt 2 proc. Trzy kolejne banki planują dodać produkt do swojej oferty od października 2023 r. Gotowość obsługi programu deklarują zarówno banki ze znaczącym udziałem skarbu państwa, jak i banki w pełni komercyjne, w tym spółdzielcze. BGK współpracuje z 21 bankami i Związkiem Banków Polskich, dzięki czemu wspólnie stworzyli ujednolicone dobre praktyki obsługi programu, które ZBP może przekazać kolejnym zainteresowanym.
W 2021 r. banki udzielające kredytów hipotecznych podpisały łącznie 256 tys. nowych umów. W całym 2022 r. banki udzieliły 126 tys. nowych kredytów mieszkaniowych. Po pięciu ostatnich kwartałach dynamicznych spadków akcji kredytowej, od początku 2023 r. obserwujemy systematyczne wzrosty zarówno liczby, jak i wartości udzielonych kredytów mieszkaniowych. Jednak skala kredytowania hipotecznego pozostaje nadal na bardzo niskim poziomie, a wysoką dynamikę wzrostów przypisać należy przede wszystkim efektowi bazy, czyli katastrofalnym wynikom roku 2022. 15 czerwca 2023 r. TSUE wydał wyrok dotyczący tzw. frankowiczów, który zatrząsnął podstawami rynku kredytów hipotecznych, a banki niewątpliwie poniosą gigantyczne straty, kosztem wybranej grupy kredytobiorców.
Czy w tej sytuacji sektor bankowy będzie w stanie finansować rynek nieruchomości w latach 2023-2025? Czy wymogi ESG i zielone finansowanie to szansa czy zagrożenie? Czy polskie firmy deweloperskie są przygotowane na rewolucję, jaka czeka rynek nieruchomości? Na te inne pytania odpowiedzi poszukiwali prelegenci dziewięciu paneli dyskusyjnych Konferencji „Budować-Mieszkać-Myśleć”.
Wydarzenie transmitowano na kanale YouTube SGH:
Pierwszy dzień konferencji 26 czerwca
Drugi dzień konferencji 27 czerwca
Więcej na temat konferencji na stronie.
W konferencji wzięło udział ponad 50 panelistów – wybitnych ekspertów rynku nieruchomości, w tym: Banku Gospodarstwa Krajowego, Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Związku Banków Polskich, Biura Informacji Kredytowej, Polskiego Związku Firm Deweloperskich, Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Polskiego Funduszu Rozwoju Nieruchomości, Centrum AMRON, a także przedstawiciele polskich firm deweloperskich, producenci i dostawcy innowacyjnych energooszczędnych rozwiązań dla budownictwa pasywnego oraz uznani przedstawiciele krajowych ośrodków naukowych specjalizujących się w: nieetycznych zachowaniach na rynku nieruchomości, inwestycjach alternatywnych na rynku nieruchomości, architekturze krajobrazu i zarządzaniu przestrzenią miejską, rewitalizacji miast, zrównoważonych inwestycjach, finansowaniu nieruchomości oraz prawno-podatkowych aspektach dotyczących rynku nieruchomości.
