Konferencja „Społeczna odpowiedzialność działalności projektowej”

Tematem przewodnim konferencji była problematyka szeroko rozumianych relacji pomiędzy zarządzaniem projektami a ideą społecznej odpowiedzialności organizacji, zarówno odnoszących się do problemów merytorycznych, jak i metodologicznych. Celem konferencji była wymiana wiedzy i praktycznych doświadczeń na temat stanu obecnego oraz perspektyw rozwoju zarządzania projektami w powyższym obszarze w Polsce i na świecie, tak w teorii, jak i w praktyce gospodarczej oraz identyfikacja wynikających z tego wyzwań dla nauki o zarządzaniu projektami.

Konferencję rozpoczęło wystąpienie dra hab. Piotra Wachowiaka, prof. SGH, rektora SGH i dyrektora Instytutu Zarządzania SGH, zatytułowane „Społecznie odpowiedzialne zarządzanie projektami – ewolucja koncepcji, trendy”. Rektor SGH zaprezentował w nim istotę i kluczowe aspekty społecznej odpowiedzialności w realizacji złożonych i niepowtarzalnych przedsięwzięć. W swojej prezentacji podkreślił także rosnące znaczenia społecznej odpowiedzialności w zarządzaniu projektami.

Następnie głos zabrał prof. Michał Trocki, który kontynuował wątki rozpoczęte przez przedmówcę. Profesor Trocki zaczął od koncepcji rozwoju jako idei przewodniej doskonalenia cywilizacji oraz zmian zachodzących w rozwoju organizacji na przestrzeni ostatnich dekad. Podkreślił, że od lat 70. XX w. przyjęto, iż rozwój powinien być zrównoważony, a więc prowadzony tak, aby potrzeby obecnego pokolenia zaspokajane były bez umniejszenia szans pokoleń przyszłych. Odniósł się także do trzech filarów zrównoważonego rozwoju (triple bottom line): Planety, Ludzi oraz Dobrobytu. Ze względu wykorzystanie projektów i zarządzania nimi jako podstawowego narzędzia rozwoju, nie sposób – zdaniem prof. Trockiego – pominąć wynikającej z tego odpowiedzialności społecznej działalności projektowej. Jego zdaniem kompleksowe rozwiązania w tym względzie powinny objąć wszystkie trzy grupy procesów zarządzania (zarządcze, wykonawcze i pomocnicze) oraz powinny być rozpatrywane w całym cykl życia projektu. Swoją prezentację prof. Trocki zakończył przedstawieniem dotychczasowego dorobku Katedry Zarządzania Projektami w tym obszarze oraz nakreślił pytania do dyskusji w gronie uczestników konferencji.

Uzupełnieniem prezentacji było wystąpienie mgra Huberta Cichockiego, który przedstawił koncepcje teoretyczne, w tym również krytyczne wobec CSR i odpowiedzialności społecznej.

Kolejny prelegent, dr hab. Paweł Cabała, prof. UEK, zaprezentował problem odpowiedzialności z perspektywy sytuacji relacji między uczestnikami systemu, relacji opartych na egocentryzmie, altruizmie i allocentryzmie. Odniósł się również do relacji w warunkach konkurencji, kooperencji oraz teorii gier. Zachęcał także do szerszego spojrzenia z perspektywy długofalowej i zarządzania całym portfelem projektów.

Po nim głos zabrał dr hab. Mateusz Juchniewicz, prof. SGH, który zaprezentował wyniki autorskich badań dotyczących społecznej odpowiedzialności organizacji opartych na międzynarodowym modelu GPM Global P5. Wśród badanych obszarów najwyższy wynik zaobserwowano w obszarze „Ludzie” – szczególnie wysoki w zakresie BHP i prywatności klienta, zaś na najniższy – wspierania lokalnej społeczności. Drugi w kolejności był obszar „Dobrobyt”, zaś ostatni „Planeta”, w którym najniżej oceniono poszanowanie wody i energii. Interesującą obserwacją, jak podkreślił prof. Mateusz Juchniewicz, było osiąganie relatywnie wyższych wyników odpowiedzialności społecznej w branżach silnie regulowanych prawnie i posiadających istotne porozumienia branżowe.

W dalszej kolejności wystąpiła dr hab. Ewa Sońta-Drączkowska, która podzieliła się swoimi obserwacjami w zakresie innowacji społecznych zdobywanych na podstawie doświadczeń faculty advisor uczelnianego oddziału międzynarodowej organizacji Enactus. W swoim wystąpieniu odwoływała się do problematyki zmian społecznych i teorii strukturacji. Kluczowym pytaniem, na które prof. Sońta-Drączkowska poszukiwała odpowiedzi, brzmiało: jak projekty innowacji społecznych różnią się od projektów w ogóle? W tym celu przyjęła metodę case study 36 międzynarodowych projektów, w ramach której przeprowadziła wywiady z członkami organizacji i podjęła się analizy doświadczeń projektowych z realizowanych przedsięwzięć. Wśród istotnych cech wyróżniających omawiane projekty dostrzegła: silny aspekt eksploracyjny, odkrywanie szans, rozwój poprzez model kuli śniegowej, jak również działanie w celu zaspokajania potrzeb społecznych, a także zbiorowe współdziałanie wielu interesariuszy. Z obserwacji prof. Sońty-Drączkowskiej wyłaniały się stosowane wskaźniki sukcesu o dużo bardziej jakościowym niż ilościowym charakterze. Wśród postulowanych zaleceń badaczka wskazywała zaangażowanie beneficjentów na wczesnym etapie projektu, poszukiwanie wsparcia biznesu i zewnętrznej sieci partnerskiej, konieczność instytucjonalizacji inicjatyw (fundacja, spółka itp.), a także systematyczny PR i działalność marketingową. Kluczowymi problemami były podejście do zbierania funduszy, niedopracowane uzasadnienia biznesowe, potrzeba silnych liderów oraz wysoka rotacja studentów.

Warto podkreślić, że wystąpienie to wywołało żywą dyskusję na temat potrzeb, obszarów wsparcia oraz doświadczeń w realizacji projektów społecznych. W wypowiedziach dyskutantów akcentowano zwłaszcza kwestię miejsca społecznej odpowiedzialności w systemie kompetencji i procesie kształcenia studentów i przedstawicieli biznesu.

W drugiej części konferencji gospodarzami byli prelegenci z zagranicznych ośrodków zajmujących się społeczną odpowiedzialnością projektów. Pierwszy prelegent, dr Joel Carboni, prezydent i założyciel Green Project Management (USA), zaprezentował dotychczasowe działania GPM, wyczerpująco przedstawił model społecznej odpowiedzialności projektów oraz realizowanych na jego podstawie badań.

Drugim mówcą był dr Shepherd Urenje, specjalista w zakresie zrównoważonego rozwoju, dyrektor programu szkoleniowego The Baltic University Programme (BUP) z Uniwersytetu w Uppsali. Podkreślił pilność i konieczność wprowadzenia zmian w związku z pojawiającymi się wyzwaniami, w tym ocieplaniem klimatu. Zaznaczył, że obserwuje się pewną hipokryzję firm deklarujących sprzyjanie ideom zrównoważonego rozwoju, a jednocześnie finansujących działania zaprzeczające skutkom i znaczeniu zmian klimatycznym. Podkreślał, iż akceptacja odpowiedzialności społecznej przez przedsiębiorstwa jest nadal wyzwaniem, zaś podejmowane działania filantropijne nie przyczyniają się do istotnej poprawy beneficjentów, gdyż koncentrują się na „agentach” zmian, a nie ich „odbiorcach”. Konieczne są zatem, jego zdaniem, zmiany systemowe.

Kolejna prezentacja została wygłoszona przez Ewę Palarczyk, doświadczonego menedżera i wieloletniego eksperta w zakresie wdrażania strategii, zarządzania portfelem projektów oraz zarządzania projektami. Prelegentka potwierdziła, opierając się na swoim doświadczeniu, znaczenie CSR w rozwoju społeczno-gospodarczym. Odniosła się do celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju i podkreśliła potrzebę stworzenia standardu i jasnego podejścia w tym obszarze. Wyraziła również swoje poparcie dla kluczowej roli edukacji i kształcenia w zakresie zmiany postaw.

W kolejnym bloku konferencji prezentowane były przykłady projektów odpowiedzialnych społecznie. Do inicjatyw w szczególności zasługujących na wyróżnienie zaliczono:

- raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” oraz projekt „Karty różnorodności” Forum Odpowiedzialnego Biznesu (Ewa Wojciechowicz, Miłosz Marchlewicz, Forum Odpowiedzialnego Rozwoju),

- wprowadzenie zasad odpowiedzialnego biznesu w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi (Tomasz Leśniowski, IPMA Polska, pm2pm),

- stworzenie Fundacji na Rzecz Tworzenia Wartości Wspólnej przez Studentów prezentowana przez dra Adama Weinerta (UE w Poznaniu),

- inicjatywę „Włączeni” – projekt stworzenia platformy opartej na grywalizacji, angażującej wolontariuszy i łączącej ich z organizacjami społecznymi (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, kierunek Zarządzanie projektami),

- wprowadzenie zasad odpowiedzialnego biznesu w zarządzaniu portfelem projektów Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. (Krzysztof Witkowski, Sebastian Wąs, Adam Getler),

- projekty społeczne podejmowane przez SKN Enactus SGH (Natalia Gajewska, Gabriela Libudzka).

Konferencję zakończyła sesja dotycząca perspektyw integracji środowiska zarządzania projektami i możliwych obszarów współpracy w obszarze społecznej odpowiedzialności działalności projektowej, którą poprowadził dr hab. Emil Bukłaha, prof. SGH.

Pracownicy Katedry Zarządzania Projektami SGH dziękują wszystkim prelegentom i uczestnikom za aktywny udział oraz inspirujące dyskusje i zapraszają za rok na kolejną edycję konferencji „Wyzwania nauki o zarządzaniu projektami”.