Europa u progu nowego kryzysu?

Wyzwania dla strefy euro, Unii Europejskiej i Polski.

Niedawny kryzys zadłużenia publicznego w strefie euro przyczynił się do pewnych doraźnych zmian w modelu zarządzania gospodarczego tą strefą, a także do podjęcia działań na rzecz pogłębienia integracji. Problematyce tej było poświęcone seminarium naukowe zorganizowane 13 grudnia 2017 r. przez Katedrę Finansów Międzynarodowych Kolegium Gospodarki Światowej.

Otwierając seminarium, prof. Leokadia Oręziak wskazała, że szanse na ustanowienie w najbliższej przyszłości odrębnego budżetu dla strefy euro nie są duże, ale będą podejmowane działania mające na celu bardziej skuteczną reakcję na przyszłe kryzysy finansowe. Ewentualne wydzielenie w budżecie ogólnym UE specjalnej części na rzecz krajów strefy euro, przy dotychczasowych dochodach budżetowych, oznaczać może mniejsze środki dla krajów spoza tej strefy, w tym dla Polski.

Rozważając perspektywę przyjęcia euro w Polsce, prof. Cezary Wójcik zwrócił uwagę na kluczową rolę zmian w konstytucji naszego kraju, które byłyby niezbędne, by osiągnąć ten cel. Odniósł się do kwestii szacowanych kosztów i korzyści zastąpienia złotego przez euro oraz podkreślił znaczenie przyjmowanych założeń prowadzących do ostatecznego wyniku takich szacunków.

Analizę możliwości wprowadzenia wspólnych obligacji skarbowych strefy euro przeprowadził dr Sławomir Miklaszewicz. Stwierdził, że realizacja tej koncepcji pozwoliłaby obniżyć koszty rynkowego finansowania dla państw z peryferii strefy euro i pomogłaby w walce z kryzysem. Z drugiej jednak strony przyczyniłaby się do wzrostu pokusy nadużycia, gdyż niektóre kraje, mając łatwiejszy dostęp do finansowania, mogłyby rozluźnić dyscyplinę budżetową.

Doktor Katarzyna Sum przedstawiła wyniki badania dotyczącego wpływu pokryzysowych regulacji bankowych w UE na stopę wzrostu akcji kredytowej banków. Wskazała, iż powodem podjęcia analizy tego tematu było osłabienie podaży kredytów w bankach UE po kryzysie, mimo wielu działań Europejskiego Banku Centralnego.

Na zakończenie dr Aneta Waszkiewicz wskazała na rolę finansowych innowacji technologicznych we wspieraniu rozwoju gospodarczego w UE. Podkreśliła, że crowdfunding na obecnym etapie rozwoju jest coraz bardziej znaczącą formą pozyskiwania kapitału.

W dyskusji podjęto szereg kwestii związanych z przyszłością strefy euro. Przykładowo: prof. Karol Lutkowski zauważył, że w obecnych rozwiązaniach brakuje dostatecznej elastyczności w prowadzeniu polityki budżetowej przez kraje członkowskie strefy. Profesor Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska odniosła się do doświadczeń wynikających ze stosowania Paktu stabilności i wzrostu oraz do przewidywanej roli Europejskiego Ministra Gospodarki i Finansów. Z kolei prof. Mieczysław Puławski rozważał racjonalność deprecjacji złotego jako czynnik wzrostu gospodarczego. Inni uczestnicy dyskusji podkreślali znaczenie realnego kursu walutowego dla zachowania konkurencyjności kraju w strefie euro.