Troska o kształtowanie dobrych relacji z absolwentami szkół wyższych oraz ich pozytywny efekt stanowi o sile uczelni w wielu krajach. Dbałość o stabilność owych relacji pozwala na osiągnięcie efektu synergii, polegającego m.in. na wsparciu finansowym i mentoringowym udzielanym przez absolwentów oraz na prestiżu gwarantowanym absolwentom ze strony uczelni.
Pozytywna relacja może się przyczyniać do stabilnego i długookresowego rozwoju szkoły wyższej. Niniejszy tekst jest syntezą artykułu Andżeliki Kuźnar i Joanny Żukowskiej Dobre praktyki w zakresie relacji szkół wyższych z absolwentami w świetle wyników badań empirycznych („Horyzonty Wychowania”, Tom 17, Nr 43(2018)) i ma na celu wskazanie dobrych praktyk mogących wpłynąć na doskonalenie zarządzania relacjami z absolwentami w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
Pomocne w realizacji powyższego celu mogą się okazać analizy dotyczące stowarzyszeń i organizacji działających w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, jak również badanie ankietowe przeprowadzone w 28 uczelniach partnerskich SGH z 19 krajów (głównie Europy oraz Kanady, Brazylii, Peru, Japonii, Korei Południowej i Tajwanu). Pełne rezultaty tych badań zostały zawarte w nieopublikowanym raporcie autorstwa Andżeliki Kuźnar i Joanny Żukowskiej Modele współpracy uczelni z absolwentami. Studia przypadku (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, 2017).
W SGH funkcjonuje wiele organizacji zrzeszających absolwentów. Najstarszą jest Stowarzyszenie Absolwentów SGH (założone 1912 r.), które zmieniając wielokrotnie nazwy, funkcjonuje nieprzerwanie od ponad stu lat. Kluczowym atutem jest otwarcie na absolwentów wszystkich trybów i kierunków studiów, którym regularnie jest oferowane uczestnictwo w wydarzeniach integrujących środowisko. Nawet czas pandemii nie zagroził działalności stowarzyszeniowej, którą w pełni przeniesiono do wirtualnej rzeczywistości. Jednak pewnym ograniczeniem organizacji może być mały dopływ nowych członków pochodzących z obecnych roczników i ograniczona oferta dla młodszych absolwentów uczelni. Kolejną organizacją zrzeszającą absolwentów jest Korporacja Handlu Zagranicznego powstała w 1991 r., która – ze względu na likwidację kluczowego dla stowarzyszenia Wydziału Handlu Zagranicznego – również boryka się z niewielkim napływem członków z młodszych roczników. Jednakże prowadzi ona aktywnie przedsięwzięcia, odpowiadające potrzebom dotychczasowych członków.
W SGH funkcjonują także liczne stowarzyszenia grupujące absolwentów poszczególnych programów, takich jak MBA (CEMBA, MBA-SGH, WEMBA), studia podyplomowe czy CEMS. Aktywność absolwentów jest też widoczna w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Stowarzyszenia Francja–Polska oraz Stowarzyszenia Stypendystów DAAD w Polsce. Osobnym bytem organizacyjnym jest powołany w 2011 r. Klub Absolwentów SGH, który formalnie nie jest stowarzyszeniem, a dołącza się do niego dzięki wypełnieniu prostej ankiety. Działalność klubu zbliżyła do siebie członków różnych stowarzyszeń absolwenckich, ma charakter uzupełniający i scalający w stosunku do nich.
Odnosząc się do badań przeprowadzonych w zagranicznych uczelniach partnerskich, należy wyraźnie podkreślić, że sytuacja kształtowała się podobnie. Aż 89% z nich posiada stowarzyszenie absolwenckie, a wszystkie utrzymują relacje z absolwentami. W przypadku 82% funkcjonuje osobna jednostka do zarządzania relacjami z absolwentami. W połowie badanych uczelni pracownicy naukowo-dydaktyczni są zaangażowani w tworzenie i utrzymywanie relacji z absolwentami, przy czym aż 39% nie ma szczegółowej wiedzy na ten temat. Może to być spowodowane faktem, iż pracownicy naukowo-dydaktyczni utrzymują relacje z absolwentami w sposób oddolny, na własną rękę.
Z rysunku wynika, iż tylko co trzecia badana uczelnia zwraca się do absolwentów z prośbą o wsparcie finansowe dla niej lub studentów. Jeszcze mniej ankietowanych, bo tylko 18%, uznaje fundraising za jeden z głównych celów utrzymywania relacji z absolwentami. Można zatem wnioskować, iż fundraising nie stanowi głównego celu budowania tego typu współpracy. Sytuacja w tym zakresie jest inna w krajach anglosaskich, które nie były przedmiotem badania. W większości państw Unii Europejskiej, inaczej niż w USA i Wielkiej Brytanii, nie funkcjonuje dobrze model współdziałania z absolwentami opierający się głównie na wsparciu finansowym uczelni. Ten ważny obszar powinien więc być istotnym, ale nie jedynym filarem współpracy.
Analiza studiów przypadków, w tym pogłębiona analiza korzyści i wyzwań, przed którymi stoją uczelnie troszczące się o relacje z absolwentami, pozwoliła na wyciągnięcie pewnych wniosków i opracowanie rekomendacji odnośnie do zarządzania relacjami z absolwentami SGH.
Kluczowe wydaje się więc posiadanie przez uczelnię odrębnej jednostki, której zadaniem jest kształtowanie i utrzymywanie relacji z absolwentami. SGH jako uczelnia mająca świadomość tych potrzeb, od kilku lat prężnie rozwija Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami, które odpowiada na potrzeby absolwentów.
Kolejnym ważnym elementem jest włączenie wszystkich pracowników uczelni, w tym naukowo-dydaktycznych, w proces tworzenia i utrzymywania relacji z absolwentami. Takie podejście znacznie wzmocni potencjał szkoły wyższej w badanym obszarze. Prowadzone obecnie prace w zakresie strategii SGH pozwalają na uwypuklenie znaczenia zarządzania relacjami z absolwentami, a dzięki temu jest szansa na włączenie całej wspólnoty uczelnianej do prac nad dbałością o ten obszar.
Odrębnym zagadnieniem jest kwestia usystematyzowania współpracy organizacji absolwenckich. Przeprowadzone badanie wskazuje, że najlepiej funkcjonuje model, w którym organizacja zrzeszająca absolwentów jest wpisana w strukturę uczelni. Wynika to z faktu, iż szkoła wyższa ma naturalną łatwość do pozyskiwania wiedzy i kontaktowania się z absolwentami, otrzymania szybkiej informacji zwrotnej (np. podczas realizacji procesów akredytacyjnych i rankingowych czy też innych przedsięwzięć, w których konieczny jest kontakt z szerokim gremium). Tutaj również widoczne są już intensywne działania, które dzięki czerpaniu z najlepszych światowych wzorców, przyczyniają się do budowania parasolowej organizacji, która ma na celu koordynację i uwzględnianie interesów wszystkich absolwentów i organizacji absolwenckich, a także czerpanie z bogatego doświadczenia stowarzyszeń absolwenckich.
dr hab. JOANNA ŻUKOWSKA, prof. SGH, kierownik Zakładu Otoczenia Biznesu w Instytucie Przedsiębiorstwa w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, członek zarządu Stowarzyszenia Absolwentów SGH
KRZYSZTOF REK, absolwent SGH, członek zarządu Stowarzyszenia Absolwentów SGH
Wszystkich zainteresowanych członkostwem w Stowarzyszeniu Absolwentów zapraszamy do wypełnienia deklaracji członkowskiej, dostępnej na stronie internetowej www.sasgh.waw.pl. Roczna składka dla osób pracujących wynosi 50 zł, natomiast dla emerytów i rencistów 25 zł. Zapraszamy też do polubienia naszego profilu na Facebooku: www.facebook.com/absolwenciSGH. Zachęcamy do zgłaszania inicjatyw i pomysłów pod adresem: sasgh@sgh.waw.pl.
