Jan Konstanty Szczepański: Mentor i Mistrz

Profesor Jan Szczepański od rozpoczęcia studiów w 1951 r. przez ponad pół wieku był wierny swojej Alma Mater. W tym okresie był niezwykle aktywnym i twórczym pracownikiem uczelni w zakresie badań naukowych, działalności dydaktycznej, kształcenia i rozwoju młodej kadry naukowej, a także działalności organizacyjnej.

Zasługi Pana Profesora w rozwoju nauki o finansach są ogromne, trudne do przecenienia. Jego wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie finansów stanowią trwały i aktualny składnik nauk ekonomicznych. Zainteresowania naukowe Pana Profesora obejmowały obszary: teorii finansów przedsiębiorstwa, które stworzyły podwaliny dla badań naukowych w tym zakresie; relacje pomiędzy narzędziami systemu finansowego a efektywnością gospodarczą przedsiębiorstwa i jego gospodarki finansowej; metodologiczne problemy ekonomicznej efektywności gospodarowania.

Istotne znaczenie w prowadzonych badaniach i analizach miała współpraca Profesora z praktyką gospodarczą. Był m.in. doradcą ministra finansów i ekspertem Sejmu i Senatu RP, PTE. Ogromnym wkładem Pana Profesora w rozwój uczelni było kierowanie Instytutem Funkcjonowania Gospodarki Narodowej. Było to stanowisko bardzo odpowiedzialne, Instytut bowiem koordynował ważne badania podstawowe i międzyresortowe, w których uczestniczyli uczeni z większości ośrodków akademickich w Polsce oraz niektórych zagranicznych.

W dorobku Pana Profesora szczególne miejsce miała dydaktyka. Profesor prowadził wykłady z dziedziny finansów w zakresie różnych przedmiotów na wszystkich rodzajach studiów. Wypromował ponad 600 absolwentów z tytułem licencjata lub magistra. Istotnym elementem Jego pracy było opublikowanie wielu podręczników (m.in. Finanse przedsiębiorstwa) i artykułów ważnych w procesie dydaktycznym studentów.

Znaczący jest wkład Profesora w kształcenie i rozwój młodych adeptów nauki. Był promotorem siedmiu prac doktorskich, recenzentem kilkunastu prac doktorskich, przewodów habilitacyjnych i na tytuł profesora. Swoimi zainteresowaniami naukowo-badawczymi, koncepcją badań Profesor dzielił się z współpracownikami, organizując wspólne badania i tworząc przyjazne warunki do prezentowania własnych poglądów oraz oceny badanych zjawisk.

Podczas długoletniej pracy na uczelni Profesor pełnił zaszczytne i odpowiedzialne funkcje, m.in. był przewodniczącym komisji ds. budżetu i finansów SGH, członkiem Senatu SGH, współtwórcą Katedry Finansów Przedsiębiorstwa, której przez pewien czas był kierownikiem.

Za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej był wielokrotnie odznaczony, wyróżniony siedmiokrotnie indywidualnymi i zespołowymi nagrodami Ministra Szkolnictwa Wyższego, dziesięciokrotnie nagrodami rektora SGH/SGPiS. W uznaniu za wybitne osiągnięcia naukowo-badawcze i dydaktyczne Pana Profesora 25 stycznia 2017 r. podczas uroczystego posiedzenia Senatu SGH odbyło się odnowienie dyplomu doktora nauk ekonomicznych.

Wspomnienia przyjaciół i uczniów

Miałam zaszczyt, rozpoczynając pracę w SGPiS/SGH, uczestniczyć w badaniach naukowych koordynowanych przez IFGN, w którym jednym z dyrektorów był Profesor. Jako badacz, dydaktyk i koordynator badań oraz promotor dysertacji był autentycznym Mistrzem i niedoścignionym Autorytetem. Jestem dumna, że Pan Profesor był promotorem mojej pracy doktorskiej. Szanowny Profesorze, Przyjacielu, dziękuję Ci za owocną współpracę naukową i organizacyjną oraz poznanie Ciebie jako wybitnej Osobowości SGH (Janina Ickiewicz).

Janku, Profesorze, Przyjacielu. Nie ma słów, którymi chciałabym Cię pożegnać. Byłeś i zostaniesz w mej pamięci jako człowiek renesansu, nie tylko jako wybitny ekonomista. W naszych dyskusjach o szczęściu podkreślałeś, że prawdziwe szczęście jest rzeczą empatii, wysiłku, odwagi i pracy. Pozwól, że będę kontynuować Twe przesłanie – Cernutur in agendo virutes [w działaniu rozpoznajemy cnoty] (Irena Ożóg).

Miałam ogromne szczęście, że pracowałam razem z Panem Profesorem przez ponad 40 lat. Był Osobą traktującą z szacunkiem innych ludzi bez względu na ich dokonania i stanowisko. Swoim życiem pokazywał, jak umiejętnie łagodzić spory i wypracowywać kompromisy. Janku, dziękuję Ci za wszystko: przekazaną wiedzę, poświęcony czas, cenne rozmowy. Współpraca z Tobą to wielki zaszczyt, a bycie Twoim przyjacielem to wyróżnienie i odpowiedzialność. Wierzę, że nie odejdziesz i będziesz trwał w naszych sercach i pamięci (Danuta Redel).

Pamiętam, jak w 1994 r. spotkałem się z Profesorem przy kawie. Kiedy rozmowa zeszła na sprawy dotyczące nowej ustawy o rachunkowości, wyraziłem zadowolenie, że nareszcie w rocznym sprawozdaniu finansowym pojawi się rachunek przepływów pieniężnych, zwany cash flow statement. Tak gadaliśmy o tym rachunku i w pewnym momencie Profesor spojrzał mi głęboko w oczy i powiedział: „Janusz, wiesz, myślę o naszych kolegach z uczelni i jestem pewien, że flow wyjdzie, gorzej będzie z cashem” (Janusz Ostaszewski).

Gdy spotkałem pana Profesora w 1990 r. na seminarium magisterskim, nie przypuszczałem, że to właśnie On będzie miał tak ogromny wpływ na mój dalszy życiorys zawodowy. Także prywatne szczere rozmowy z Profesorem miały dla mnie nieocenioną wartość. Zawsze przejawiał zainteresowanie moją rodziną, czego doświadczył szczególnie mój syn. Z racji ukończenia tej samej warszawskiej szkoły był dla Profesora „młodszym kolegą” (Paweł Felis).

Często wspominam rozmowy z Profesorem w kawiarni Rozdroże, o Jego latach młodości, przyjaźni z prof. Lechem Szyszko czy o bieżącej sytuacji politycznej. Zawsze przy filiżance kawy i ciastku. Pan Profesor był serdecznym człowiekiem, mistrzem i przyjacielem. Po przejściu na emeryturę był aktywny towarzysko, brał udział i inicjował liczne spotkania (Grzegorz Gołębiowski).

Z perspektywy czasu mogę stwierdzić, że to właśnie Profesor zaraził mnie swoją pasją do nauki. Uczęszczałem do Profesora na wykłady, był On także promotorem mojej pracy magisterskiej. Z Jego pomocą powołaliśmy do życia koło naukowe. W Katedrze Finansów Przedsiębiorstwa współpracowaliśmy przy wielu projektach badawczych. Z wdzięcznością myślę o wielkim wsparciu, jakiego doświadczyłem od Profesora podczas mojego rozwoju naukowego. Z pewnością Profesor był i będzie dla mnie wzorem do naśladowania (Rafał Tuzimek).

Profesorze, Drogi Janku, Mistrzu. Trudno uwierzyć w to, że nie będziemy mogli spotkać się i porozmawiać, o finansach, świecie, o życiu. Zawsze byłeś i będziesz dla mnie ogromnym autorytetem – naukowym, wyznaczającym standardy, jak godnie żyć i pracować. Dziękuję Ci nie tylko za to, że byłeś moim mentorem przy pracy magisterskiej i doktorskiej, ale również za to, że wprowadziłeś mnie w świat Akademii i wytyczyłeś kierunek mojej drogi i nieustannie motywowałeś mnie żeby iść do przodu (Michał Wrzesiński).

Odszedł wielki Uczony, Wychowawca wielu pokoleń studentów i młodej kadry naukowej, wspaniały Człowiek. Osoba oddana nauce i wartościom akademickim, wierna macierzystej uczelni. Profesor rozwijał naukę finansów na najwyższym poziomie, etycznie i ze szczególną starannością. Był wybitnym i uznanym badaczem, który dzielił się swoim olbrzymim doświadczeniem i szeroką wiedzą. Pozostawił po sobie ogromny dorobek. Pracę traktował jako misję. Był i jest dla nas niekwestionowanym autorytetem. Współpraca z tak wybitną Osobowością była dla nas prawdziwym zaszczytem. To dla nas wielka strata. Nasz Przyjaciel był Człowiekiem wyjątkowo szlachetnym, wrażliwym a zarazem dobrym, Człowiekiem wielkiego serca i umysłu, pełnym ciepła i życzliwości, otwartym na sprawy innych. Bólu i żalu, które nam towarzyszą, nie da się opisać słowami. Będziemy kontynuować dzieło naszego Mentora i Mistrza, pamiętając o Jego dokonaniach, ideach i stylu pracy.

---

DR HAB. PAWEŁ FELIS, prof. SGH, Instytut Finansów SGH
PROF. DR HAB. JANINA ICKIEWICZ, emerytowany pracownik SGH
DANUTA REDEL, starszy wykładowca, Instytut Finansów SGH

---