Raport z 2020 roku, oprócz analizy różnego rodzaju wymiarów konkurencyjności międzynarodowej, takich jak konkurencyjność w handlu zagranicznym, inwestycyjna czy technologiczna, koncentruje się na tematyce sektora usług i jego rosnącym znaczeniu w gospodarce przy jednoczesnym rozszerzaniu funkcji usługowych w przemyśle i rolnictwie.
„Polska. Raport o konkurencyjności 2020, konkurencyjność międzynarodowa w kontekście rozwoju sektora usług” to kolejna edycja corocznych raportów Instytutu Gospodarki Światowej, poświęconych ocenie międzynarodowej konkurencyjności polskiej gospodarki.
Zmiany w praktykach zarządzania ujawniają się poprzez zjawiska konwergencji pomiędzy produkcją i usługami. Pod wieloma względami tradycyjne granice między usługami a przemysłem przetwórczym stają się mniej wyraźne. Obserwuje się z jednej strony uprzemysłowienie usług, a z drugiej rosnący nacisk na komponent usługowy w działalności produkcyjnej, co jest często związane z rozwojem nowych technologii.
Uprzemysłowienie usług jest procesem podlegającym podobnym rodzajom organizacji, co produkcja. Powyższe obserwacje wskazują na rosnące znaczenie sektora usług dla rozwoju społeczno-ekonomicznego.
Usługi stanowią jeden z tych rodzajów działalności gospodarczej, który podlega największym przekształceniom związanym m.in. z wprowadzaniem innowacji. O ile wraz z rozwojem ekonomicznym obserwuje się postępującą ekspansję sektora usług, o tyle – z perspektywy konkurencyjności gospodarki – kluczową rolę odgrywa nie tylko rozwój całego sektora, ale przede wszystkim dynamika wzrostu określonych rodzajów usług.
Do jednego z najbardziej dynamicznych segmentów tego sektora należą usługi wiedzochłonne, w przypadku których wiedza jest zarówno głównym czynnikiem produkcji, jak i zasadniczym dobrem oferowanym odbiorcom. Wśród usług wiedzochłonnych specyficzną grupę stanowią usługi biznesowe, które angażują wysokiej jakości zasoby pracy, wspomagając jednocześnie rozwój innych branż z sektora wytwórczego i usługowego.
W powyższym kontekście analiza długookresowej dynamiki zmian udziału zatrudnienia wskazuje na wzrost udziału sektora usług w strukturze gospodarki Polski z 48,5% w 1995 roku do 58,9% w 2018 roku, przy czym każdorazowo wynik ten znajdował się poniżej średniej UE (wynoszącej odpowiednio 64,4% w 1995 roku i 74,1% w 2018 roku).
Jednocześnie rozwojowi polskiego sektora usług towarzyszą przemiany związane ze strukturą tego sektora, widoczne w największych wzrostach zatrudnienia w usługach wiedzochłonnych, takich jak działalność profesjonalna, naukowa i techniczna oraz działalność w zakresie informacji i komunikacji. Usługi tego rodzaju, angażujące wysokiej jakości zasoby pracy i wspomagające rozwój innych branż z sektora wytwórczego i usługowego, odgrywają szczególną rolę z perspektywy konkurencyjności gospodarki. Dotyczy to przede wszystkim branż oferujących dostęp do wiedzochłonnych usług biznesowych, z których największą i najszybciej rozwijającą się jest działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki.
Obserwacja ta potwierdza szybki rozwój w Polsce działalności w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), która ma z kolei rosnące znaczenie z perspektywy konkurencyjności, ponieważ dostarcza rozwiązań znajdujących zastosowanie w różnych obszarach życia gospodarczego i społecznego. Jest to szczególnie aktualne w kontekście stanu zagrożenia epidemicznego związanego z rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19, wobec czego trwają intensywne poszukiwania rozwiązań umożliwiających jak najszersze upowszechnianie telepracy, teleedukacji oraz telemedycyny.
Wzrost znaczenia sektora usług w gospodarce światowej przekłada się na rozwój międzynarodowego handlu usługami. Decydują o tym różne czynniki, w tym m.in. zmiany technologiczne i malejące dzięki nim koszty handlowe, tendencje demograficzne, wzrost zamożności społeczeństw oraz zmiany klimatyczne. Szczególną rolę odgrywa pod tym względem również rozwój technologii cyfrowych umożliwiających przezwyciężenie jednej z największych barier w obrocie usługami, jaką jest konieczność zapewnienia geograficznej bliskości usługodawcy i usługobiorcy.
Zapraszamy do zapoznania się z pełnymi wynikami badań na temat konkurencyjności – raport dostępny jest w wersji elektronicznej pod adresem:
Wersja polska: Polska. Raport o konkurencyjności 2020
Wersja angielska: Poland Competitiveness Report 2020
