Jak w szkole wyższej o charakterze uniwersyteckim, mającej ogromny dorobek w rozwoju nauk ekonomicznych, rozwijać interdyscyplinarną działalność badawczą i dydaktyczną, zaspokajając ambicje kadry oraz studentów, dla zapewnienia SGH liczącej się pozycji na arenie krajowej i międzynarodowej?
20 czerwca 2023 roku w Sopocie, podczas 30. sympozjum naukowego Kolegium Zarządzania i Finansów SGH, odbyła się dyskusja poświęcona poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Quo vadis SGH?
Uważam, że w środowisku akademickim na całym świecie, także w gronie pracowników i studentów SGH, narasta niepokój, że warunki życia na naszej planecie ulegają degradacji od początku II rewolucji przemysłowej, która w Europie i Ameryce Północnej wystąpiła w II połowie XIX wieku, a na innych kontynentach w XX wieku. Jednymi z najbardziej spektakularnych objawów niepożądanych zmian w funkcjonowaniu globalnego systemu społeczno-gospodarczego i jego otoczenia są wydarzenia, które określamy jako zjawiska niestabilności klimatycznej. Wzrost liczebności tych zagrożeń przedstawia poniższy wykres1.
PRZEJAWY NIESTABILNOŚCI KLIMATU
W społeczeństwach, w których występuje wysoki poziom edukacji, jest dość rozpowszechniona wiedza o antropologicznych przyczynach degeneracji natury. Dyfuzja tej wiedzy jest bardzo silnie uzależniona od upowszechniania literatury oraz różnych dzieł twórczości kulturalnej i artystycznej, które w różnorodnej formie i treści docierają do osób, pozostających poza wpływem materiałów dydaktycznych oraz artykułów popularnonaukowych. W mediach społecznościowych, obejmujących miliardową rzeszę użytkowników, szczególne znaczenie odgrywa promowanie hitów rynku wydawniczego. W 2023 roku jednym z nich stała się książka T.C. Boyla Blue skies2. Autor opisuje los mieszkańców różnych regionów USA, którzy na Wschodnim Wybrzeżu przeżywają powtarzające się coraz częściej huragany oraz na Zachodnim Wybrzeżu odczuwają pogłębiające się zagrożenie życia oraz obniżenie dobrostanu w wyniku nasilającego się deficytu wody i zwiększania się obszarów objętych pożarami. Bohaterowie tej powieści nie chcą, bowiem charakteryzuje ich typowa skłonność człowieka do zwiększania konsumpcji, ale są zmuszeni do mitygowania swoich potrzeb i do zmiany sposobu ich zaspokajania3.
Odwołując się do dostępnej wiedzy oraz do treści przekazów o różnorodnym charakterze, które kształtują nasze zrozumienie zachodzących procesów społeczno-gospodarczych, formuję poniższą tezę, że: w trzeciej dekadzie XXI w. w skali globalnej gospodarkę hybrydową, łączącą świat realny ze światem wirtualnym, charakteryzują dwie cechy:
- natura została zdegradowana przez człowieka, który jest twórczy i wystarczająco zdolny, aby zjawisko rzadkości dóbr przekształcić w zjawisko dostatku dóbr (pożywienia, wtórnych nośników energii itp.) przy zastosowaniu proekologicznej reguły ‚net-zero’, a wyzwaniem cywilizacyjnym jest zapewnienie równomiernego dostępu do tych dóbr dzięki relokacji ośrodków wytwarzania i konsumowania,
- świat wirtualny osiąga już stany kongestii w sferze hardware, a dotychczasowy rozwój software (łącznie z rozwojem rozwiązań określanych jako „sztuczna inteligencja”) nadal nie przyniósł oczekiwanego wzrostu produktywności działalności prowadzonej w świecie realnym.
Wyzwaniem dla środowiska akademickiego SGH jest kontynuowanie badań naukowych oraz doskonalenie działalności dydaktycznej, których główny nurt będzie dotyczył pogłębienia wiedzy o zmieniającym się świecie oraz formułowania podpowiedzi, jak wszystkie pokolenia mogą skutecznie zabiegać o podwyższanie dobrostanu całej społeczności na naszym globie.
PROF. DR HAB. WOJCIECH PAPROCKI, dyrektor Instytutu Infrastruktury, Transportu i Mobilności, Kolegium Zarządzania i Finansów SGH
1 Opracowanie własne na podstawie: https://de.statista.com/infografik/30203/kumulierte-anzahl-naturkatastr… (odczyt 16.06.2023).
2 https://www.swiatksiazki.pl/blue-skies-t-c-boyle-6993537-ksiazka.html (odczyt 20.06.2023).
3 https://www.thepioneer.de/originals/thepioneer-briefing-business-class-… (odczyt 20.06.2023).
