Wystawa prac naukowych i publicystyki Stanisława Wojciechowskiego – „Prezydenta z SGH”
Otwarta 18 listopada w SGH wystawa prezentująca dorobek naukowy i publicystyczny Stanisława Wojciechowskiego jest kolejnym wydarzeniem w ramach obchodów w naszej uczelni setnej rocznicy objęcia przezeń urzędu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Wystawa, której koncepcję opracował dr Jerzy Łazor z Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej SGH, została przygotowana przez Bibliotekę SGH w oparciu o publikacje naukowe, artykuły prasowe i czasopisma redagowane przez Stanisława Wojciechowskiego (np. dwutygodnik „Społem!”). W piątek można ją było obejrzeć w rektoracie, gdzie odbyło się seminarium naukowe „Stanisław Wojciechowski – polityk, społecznik, nauczyciel akademicki”. W grudniu, podczas głównych obchodów rocznicowych – ekspozycja będzie pokazana ponownie.
Jak podkreślił podczas otwarcia wystawy jej autor i opiekun merytoryczny, dr Jerzy Łazor, celem ekspozycji było pokazanie czterech ważnych aspektów biografii „Prezydenta z SGH”: konspiracyjnego działacza niepodległościowego, promotora spółdzielczości, nauczyciela akademickiego i polityka sprawującego urząd prezydenta, a wcześniej ministra spraw wewnętrznych.
Pierwsza część wystawy dotyczy przede wszystkim działalności konspiracyjnej i partyjnej Wojciechowskiego w ramach PPS. Do 1906 r., gdy Stanisław Wojciechowski wystąpił z partii, blisko współpracował z Józefem Piłsudskim, angażując się w działalność struktur tego ugrupowania. W 1906 r. zerwał więzi z PPS, zachowując jednak bliskie kontakty z Piłsudskim. „Niekiedy nazywano go wice-Dziadkiem” – przypomniał dr Łazor. Przyjaźń obu polityków nie wytrzymała próby w 1926 r., gdy doszło do zamachu majowego i Stanisław Wojciechowski zrzekł się prezydentury, zrywając kontakty z Marszałkiem.
Drugą sferą działalności, którą przedstawia wystawa, jest działalność społecznikowska i rozwijanie idei spółdzielczości przez Wojciechowskiego, w co angażował się przez całe dorosłe życia. Centralną częścią wystawy są prace naukowe z teorii spółdzielczości i kooperacji, które prof. Stanisław Wojciechowski opublikował przed podjęciem i w czasie zatrudnienia w Wyższej Szkole Handlowej (od 1933 r. – Szkole Głównej Handlowej). „Był naszym kolegą, który wykładał i prowadził zajęcia w SGH kilkadziesiąt lat przed nami w okresie od 1919 r. do 1939 r.” – zaznaczył podczas otwarcia wystawy dr Łazor.
Na wystawie zostały pokazane wydania czasopisma „Społem!”, które redagował Wojciechowski. „Jeszcze przed I wojną światową napisał on wielokrotnie wznawiany poradnik +Jak założyć stowarzyszenie spożywcze+, a także swoją pierwszą pracę naukową +Ruch spółdzielczy i rozwój jego w Anglji+. Dalsze prace nad spółdzielczością zaprowadziły go na warszawskie uczelnie, w tym na SGH” – czytamy w objaśnieniach do wystawy.
„Wojciechowski zaczął wykładać spółdzielczość i jej historię na warszawskich uczelniach jeszcze przed objęciem fotela prezydenta – jego pierwsza powojenna książka na ten temat ukazała się zresztą już po wyborze przez Zgromadzenie Narodowe. Gdy zrezygnował z polityki po zamachu majowym, napisał biografię zmarłego w 1926 r. Romualda Mielczarskiego, dawnego współpracownika z ruchu spółdzielczego i kolegi z SGH (1927). Kolejne lata przyniosły dalsze książki o spółdzielczości: „Ruch spółdzielczy” (1930), „Organizacja zbytu produktów rolniczych: podręcznik dla szkół rolniczych” (1931), „Spółdzielnie rolnicze: jakie być mogą i powinny w Polsce według wzorów zagranicznych” (1936) oraz pomnikową „Historię spółdzielczości polskiej do 1914 roku” (1939). Na potrzeby swych wykładów na SGH w 1930 r. napisał podręcznik „Ruch Spółdzielczy”.
„W latach 30. Wojciechowski zaczął pisać wspomnienia. Ich pierwszy tom najpierw ukazywał się w odcinkach w narodowo-radykalnym tygodniku +Prosto z Mostu+ Stanisława Piaseckiego, następnie został wydany w formie książkowej. Niewydany tom drugi spłonął w trakcie powstania” – napisał w objaśnieniach do wystawy dr Jerzy Łazor.
Otwierając wystawę poświęconą Stanisławowi Wojciechowskiemu rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH, zaznaczył, że dorobek naukowy i pisarski Stanisława Wojciechowskiego jest imponujący i świadczy o niezwykle wysokim poziomie intelektualnym naszej uczelni już w pierwszych dekadach jej istnienia. „Jesteśmy dumni, że Stanisław Wojciechowski był prezydentem naszego kraju wywodzącym się ze społeczności SGH” – powiedział rektor. Podziękował też dyrektor Biblioteki SGH pani Hannie Długołęckiej za zorganizowanie wystawy. Słowa uznania skierował też pod adresem dr. Jerzego Łazora, który odpowiadał za stronę merytoryczną ekspozycji.
