W sierpniu 2025 r. zakończyła się moja kadencja jako pierwszej rzeczniczki etyki SGH (2021–2025). Z jednej strony, były to cztery lata poświęcone kształtowaniu właściwych postaw etycznych we wspólnocie uczelni (zadanie wynikające z §4 ust. 6 Statutu SGH). Z drugiej strony, kadencja upłynęła pod znakiem monitoringu stanu przestrzegania zasad etyki w SGH.
Kształtowaniu postaw służy specjalnie przygotowana strona internetowa „Etyka w SGH” (www.sgh.waw.pl/etyka-w-sgh), na której można znaleźć wszelkie informacje z tego zakresu (w tym Kodeks etyki1 i Poradnik etyki2), uporządkowane w licznych zakładkach. Jedna z nowych zakładek przekierowuje do fakultatywnego szkolenia e-learningowego „Etyka w SGH”3 dostępnego na platformie e-sgh, którego celem jest przybliżenie pracownikom SGH wartości i Kodeksu etyki naszej uczelni. Bardzo zachęcam do zapoznania się zarówno z tym, jak i drugim szkoleniem e-learningowym pt. „Przeciwdziałanie mobbingowi, dyskryminacji i molestowaniu w organizacji”4 – budowanie świadomości pracowników w obu obszarach pozwoli ograniczyć liczbę zachowań niepożądanych w naszej uczelni. Zaś w zakładce „Edukacja etyczna” znaleźć można nagrania cyklu rozmów, które prowadziłam z zaproszonymi osobami w celu przybliżenia naszej społeczności zagadnień z etyki. Mieści się tam także lista publikacji dotyczących etyki, które ukazały się w Gazecie SGH.
W trakcie mojej kadencji zorganizowane zostały trzy edycje konkursu Rzeczniczki etyki i Komisji etyki SGH na najlepszą pracę licencjacką i magisterską z zakresu etyki biznesu i społecznej odpowiedzialności organizacji. Jednym z kryteriów oceny prac jest ich zgodność z kluczowymi wartościami SGH. Do wszystkich edycji konkursu zgłoszono w sumie 51 prac, a przyznano cztery nagrody główne i cztery wyróżnienia.
Uczelnia podejmowała także działania zapobiegające dyskryminacji i molestowaniu, o czym można przeczytać na stronie w zakładce „Polityka antydyskryminacyjna i antymobbingowa”. Oprócz samego dokumentu i jego omówienia zawiera ona cztery raporty przygotowywane corocznie dla MNiSW, prezentujące działania SGH zapobiegające dyskryminacji i molestowaniu.
W trakcie mojej kadencji odbyły się dwa wydarzenia – Święto wartości SGH (2023), podczas którego m.in. posadzono pięć drzew wartości, które do dziś można oglądać w parku przy budynku A, oraz Strefa wartości podczas Święta SGH 2024. W 2024 r. organizowane zostały także dwa świąteczne quizy – o wartościach SGH i o samej uczelni.
Kształtowanie właściwych postaw etycznych w SGH od początku mojej działalności jest wspierane kampanią plakatową. Rozmieszczone na naszym kampusie postery przypominają o wartościach i Kodeksie SGH, a także o Komisji etyki, do której można zwracać się z prośbą o opinię na temat etyczności prowadzonych badań naukowych (zakładka „Komisja Etyki”5).
Z drugiej strony, moja kadencja upłynęła pod znakiem monitoringu stanu przestrzegania zasad etyki w SGH. W zakładce „Badania i statystyka”6 znajdują się szczegółowe wyniki czterech edycji badań dotyczących świadomości etycznej pracowników SGH, a także dane dotyczące zgłoszeń naruszeń wartości i Kodeksu. Wyniki badań nie są optymistyczne, bo choć cieszy fakt, że 25% pracowników uznaje, że potrafi wszystkie kluczowe wartości SGH wymienić (wzrost z 9,5% w 2021 r.), a 21,25% korzysta z Kodeksu w codziennej pracy (wzrost z 18,7% w 2021 r.), to odsetek pracowników, którzy tego dokumentu nie znają, wynosi 6,25%, podobnie jak uważających, że jest on zbędny (oba odsetki wzrosły od 2021 r. – odpowiednio z 3,7% i 2,9%). W trakcie kadencji rozpatrzyłam 30 zgłoszeń dotyczących naruszenia Kodeksu etyki pracowników SGH (w sześciu przypadkach stwierdziłam, że do naruszenia faktycznie doszło) oraz z racji pełnionej funkcji brałam udział w pracach wszystkich czterech komisji rozpatrujących zgłoszenia dotyczące mobbingu w SGH (żaden przypadek nie został potwierdzony).
Na koniec chciałam złożyć podziękowania wszystkim, którzy mnie wspierali w pracy rzeczniczki, w tym przede wszystkim Komisji etyki i jej sekretarz Annie Kotlińskiej oraz uczelnianemu mediatorowi dr. hab. Kazimierzowi Klocowi, prof. SGH. Szczególne podziękowania kieruję do Patrycji Dutkiewicz, Piotra Glena, Justyny Kozery za wsparcie przy organizacji „etycznych wydarzeń”, a także do Agnieszki Farat za prowadzenie strony „Etyka w SGH” i mec. Piotra Militza za stałe wsparcie prawne.
Żegnając się z Państwem jako rzeczniczka etyki, życzę nam wszystkim mocnego kręgosłupa moralnego oraz urzeczywistnienia wartości SGH w naszej codzienności.
dr EWA JASTRZĘBSKA, Instytut Gospodarstwa Społecznego Kolegium Ekonomiczno-Społeczne SGH
1 [www.sgh.waw.pl/sites/sgh.waw.pl/files/2021-06/Etyka-Kodeks-SGH.pdf].
2 [www.sgh.waw.pl/sites/sgh.waw.pl/files/2021-06/Etyka-Poradnik-SGH.pdf].
3 [www.e-sgh.pl/lms/kurs.php?pokaz=1336992].
4 [www.e-sgh.pl/lms/kurs.php?pokaz=1336556].
