150-lecie Sciences Po – jubileusz uczelni stojącej na czele sojuszu CIVICA
16 września w Paryżu odbyły się uroczyste obchody 150-lecia Sciences Po – uczelni, która była inicjatorką powołania do życia sojuszu uniwersyteckiego CIVICA. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie od wiosny 2022 roku wchodzi w skład aliansu złożonego z jeszcze dziewięciu uczelni: Sciences Po, Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji, CEU, LSE, Uniwersytetu Bocconiego, Hertie School, bukareszteńskiej Krajowej Szkoły Studiów Politycznych i Administracyjnych (SNSP), Uniwersytetu IE (Instituto de Empresa) w Madrycie i Segowii oraz Stockholm School of Economics (SSE).
W paryskich uroczystościach, które przebiegały pod hasłem: „150 lat: u źródeł przyszłości” wziął w udział rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH. W imieniu całej wspólnoty akademickiej naszej uczelni rektor podarował kolegom ze Sciences Po okolicznościową grafikę wykonaną przez znakomitego artystę Tytusa Brzozowskiego. Jego praca łączy elementy architektoniczne Warszawy i Paryża, w tym – Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Sciences Po w Paryżu.
Francuscy partnerzy zdecydowali się na świętowanie jubileuszu szkoły w wąskim gronie władz uczelni należących do sojuszu CIVICA oraz kilku uczeni zamorskich, m.in. Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley czy Uniwersytetu Columbia. Założyciel Sciences Po Émile Boutmy chciał w 1871 r., by uczelnia ta była „różnorodna i solidna pod względem programu, europejska, a nawet uniwersalna, gdy chodzi o zasięg, a także nowoczesna i bardziej dostępna z powodu intensywnego nakładu zajęć, co pozwala skrócić czas studiów”.
Sojusz CIVICA pozwala na pełną realizację tych założeń – podkreślił w swym wystąpieniu dyrektor Sciences Po Mathias Vicherat, dodając, że dzięki współpracy z grupą tak wybitnych partnerów można mówić o światowym zasięgu i oddziaływaniu.
Uroczystości jubileuszowe odbywały się w oddanym do użytku w styczniu br. kampusie Sciences Po przy placu św. Tomasza z Akwinu. Jednym z punktów programu było zwiedzanie kompleksu wyposażonego m.in. w nowoczesne studio telewizyjne wykorzystywane podczas zajęć seminaryjnych, do transmisji z debat i przygotowania programów telewizyjnych.
Tematem przewodnim uroczystości jubileuszowych Sciences Po była wolność akademicka, jako fundament demokracji w dobie takich zagrożeń, jak populizm, postprawda, zakłamywanie historii czy propaganda wojenna. W okolicznościowym wykładzie wygłoszonym przez wybitnego francuskiego myśliciela prof. Brunona Latour silny akcent padł też na konieczność zmiany modelu kształcenia.
„Bardzo niewielu urzędników, począwszy od prezydenta na szeregowym pracowniku administracji skończywszy, ma dziś choćby blade pojęcie o naukach przyrodniczych czy pętlach sprzężenia zwrotnego Ziemi, gdy chodzi o klimat. Mało kto ma przynajmniej mgliste wyobrażenie o tym, jak inne kultury, inni ludzie – bardziej niż my sami dotknięci globalnymi zmianami klimatu – radzą sobie z tym problemem. (…) Odmiennie niż w początkach Sciences Po, mamy dziś nauki polityczne i ich adeptów, ale brakuje nam ludzi znających się na zagadnieniach nauk o ziemi i klimacie” – mówił.
Prof. Latour przypomniał, że zakładając w 1872 r. Wolną Szkołę Nauk Politycznych Emile Boutmy kierował się chęcią dogonienia Niemiec, gdy chodzi o kształcenie francuskich elit do służby państwowej, co miało tym większe znaczenie, że Francja została pokonana przez Prusy w wojnie 1870-1871.
„My także jesteśmy dziś pokonani – przekonywał Latour. – Tym razem jest to klęska w skali całego globu. Nagłe włączenie się do tej układanki wojny na Ukrainie dodatkowo obarcza nas, ludzi dorosłych, którzy odpowiadają za kształcenie młodzieży, trudnym do udźwignięcia ciężarem” – stwierdził.
Francuski filozof podkreślał też konieczność przyjęcia „nowego porządku klimatycznego” za punkt odniesienia w przystosowywaniu uniwersyteckich placówek badawczych do potrzeb współczesności w sytuacji, gdy okazały się nieprzydatne, gdy chodzi o sprostanie obecnym trudnościom. Badania naukowe – mówił – nie są dziś „awangardą”, ale mają być „zapleczem logistycznym dla młodych, którzy będą mierzyć się z konsekwencjami naszej niezdolności, by uchronić świat przed zapaścią ekologiczną”.
Rektorzy uczelni wchodzących w skład aliansu CIVICA zadeklarowali podczas francuskich obchodów bezwarunkowe poparcie i zaangażowanie w walkę o wolność akademicką w działalności dydaktycznej i badawczej.
O problemach wolności badań i wolności wypowiedzi mówiła w piątek 16 września również mer Paryża pani Anne Hidalgo, która podjęła władze uczelni i zaproszonych gości uroczystym obiadem w paryskim ratuszu – Hôtel de ville. Paralelnie do spotkań delegacji Szkoły Głównej Handlowej z władzami Sciences Po: dyrektorem Mathiasem Vicheratem, który stoi na czele uczelni oraz prof. dr. hab. Siergiejem Guriewem, który jest rektorem ds. nauki (Provost de Sciences Po) obywały się spotkania kilkuosobowej delegacji studenckiej z partnerami. Przedstawiciele samorządu studentów SGH rozmawiali ze swymi kolegami z ośrodków uniwersyteckich wchodzących do aliansu CIVICA o wspólnych przedsięwzięciach planowanych na najbliższych rok akademicki. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie odpowiada w ramach projektu za sprawy związane z „tożsamością i budowaniem wspólnoty”.
Sieć CIVICA jest jedną z kilkudziesięciu sieci powstałych w ramach Europejskiej Przestrzeni Edukacji. Sieci te są finansowane i zatwierdzane przez Komisję Europejską. Inauguracja nowego okresu budżetowego sojuszu CIVICA przewidziana jest na 1 października br.
Félicitations à nos Amis de Sciences Po à l’occasion de 150e Anniversaire de leur Université ! C’est au sein de CIVICA que nous allons travailler côte à côte pour défendre la liberté académique en Europe !