Zielona Planeta się kurczy

„Planeta kurczy się nie dlatego, że dotarliśmy do jej najodleglejszych zakątków. Dzieje się tak dlatego, że człowiek niszczy, brudzi i demoluje ją bez opamiętania (…). Nikt z nas w pojedynkę nie może zdziałać wiele, by zahamować działania wielkich korporacji i powiązanych z nimi rządów. Możemy jednak absolutnie samodzielnie zrobić bardzo dużo – w naszym życiu, w naszym bliższym i dalszym otoczeniu – by ograniczyć drenaż zasobów. W imię zrównoważonego rozwoju: naszego małego domowego czy lokalnego, ale też wielkiego globalnego świata. Sposobów i pomysłów jest mnóstwo. Pokaż nam, jaki jest Twój”. Tak brzmiało zaproszenie do składania prac, które otrzymali studenci kilku polskich uczelni – sygnatariuszy globalnej organizacji Principles for Responsible Management Education (PRME).

Konkurs obejmował trzy kategorie: film, prezentacja lub wiersz o tematyce ekologicznej, można więc było wybrać najbardziej lubianą przez siebie formę artystycznego wyrazu. Inicjatywa objęta została honorowym patronatem rektora SGH Piotra Wachowiaka. Konkurs miał po raz kolejny uzmysłowić młodym ludziom, jak ważne jest traktowanie przyrody jako danego ludzkości skarbu. Skarbu, który tracimy, nie pamiętając chociażby, że każdy nowy zakup, każdy materialny nowo wyprodukowany przedmiot to surowce, ubytki naturalnego krajobrazu, emisje, chemia, plastik w zupełnie zbędnym opakowaniu (które zaraz trafi na „śmietnik naszej planety”), a nierzadko nadużycia wobec pracowników, naruszenia ich godności czy fizycznego bezpieczeństwa. Oczywiście, jest to pewna przenośnia – to zagregowana produkcja jednostkowych dóbr przynosi wszystkie te szkody, ale wynika ona przecież właśnie ze zagregowanego popytu, na który składają się nasze własne zakupowe wybory. Albo bardziej dosadnie – po prostu nasze zakupy.

Odzew na konkurs – zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że była to pierwsza edycja, stosunkowo wąsko promowana – przeszedł oczekiwania organizatorów. Jak mówi pomysłodawczyni konkursu prezes Polskiego Oddziału PRME dr hab. Agnieszka Domańska-Sikorzak, prof. SGH: „Z całej Polski napłynęło prawie 90 prac, w których studenci zaprezentowali całą gamę własnych pomysłów, w jaki sposób w życiu codziennym – poprzez zmianę nawyków, modyfikację zwykłych czynności i przyzwyczajeń, a przede wszystkim ograniczenie konsumpcji – można przyczynić się do zmniejszenia drenażu zasobów Zielonej Planety. Prace były bardzo ciekawe i różnorodne. Jury nie miało więc łatwego zadania i postanowiło przyznać nie tylko miejsca na podium w każdej kategorii, ale też dodatkowe wyróżnienia, jak np. za oryginalny scenariusz, interdyscyplinarność formy, nowatorskie podejście do tematu itp. Pierwsze miejsca zajęli Mikołaj Szmak (w kategorii film), Paulina Żukowska (prezentacja) oraz Marta Szlifirska (wiersz). Wszystkie nagrodzone dzieła zaprezentowano na stronie konkursu: www.eko-zrownowazeni.pl, a także na specjalnie uruchomionym w tym celu kanale YouTube @Ekozrownowazeni.

W pierwszej części uroczystego rozdania nagród, które odbyło się w naszej uczelni, miała miejsce bardzo interesująca dyskusja panelowa „Lider zrównoważonego rozwoju dziś i jutro: jak kształtować proekologiczne i prospołeczne postawy u młodych ludzi”. Wzięli w niej udział przedstawiciele sponsorów i patronów konkursu, m.in. Instytutu ESG i Raportu CSR (Urszula Jóźwiak), BGW Sp. z o.o. (Katarzyna Mazurek), Fundacji Promyk Energii (Wojciech Dereszewski), JanPol Technologies (Jan Falkowski), Bioorganika (Adrian Komenderski) i Biovalley (Paweł Stachów), a także sponsorów instytucjonalnych – Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu (dr Anna Waligóra) oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (dr Monika Sady). Zwrócono m.in. uwagę na ogromne zapotrzebowanie na specjalistów z zakresu zrównoważonej produkcji i odpowiedzialnego biznesu, a także na to, że współczesny biznes pragnie widzieć w swoich kadrach młodych ludzi uwrażliwionych już na etapie kształcenia na kwestie takie, jak ochrona przyrody czy konieczność wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego. Jak podkreśliła prezes Instytutu ESG Urszula Jóźwiak, „młodzi wiedzą, mają coraz głębszą świadomość i znajomość tego, co robić, by odwrócić ekologiczne zagrożenia – należy im tylko nie przeszkadzać. Biznes również będzie się w tym kierunku rozwijał, jeśli tylko znajdzie się odpowiedni popyt”. Podczas dyskusji opowiadano o licznych inicjatywach społecznych, akcjach i coraz lepszym ich odbiorze, co podnosiła m.in. wiceprezes BGW Katarzyna Mazurek oraz reprezentujący Fundację Promyk Energii Wojciech Dereszewski. Przedstawiciele sponsorów, m.in. prezes Jan Falkowski, zwracali uwagę na częste bariery we wdrażaniu innowacyjnych proekologicznych rozwiązań, jak niechęć ze strony urzędników, brak faktycznego poparcia u decydentów. Ważna jest jednak – jak podkreślił właściciel Bioorganiki Adrian Komenderski – praca u podstaw i pokazanie ludziom, jakie są „dostępne od ręki” sposoby na realizację zasad zero waste, np. poprzez dostępny refilling opakowań.

Po dyskusji odbyło się wręczenie nagród. Zgodnie z założeniami konkursu były to przede wszystkim nagrody niematerialne – tj. vouchery na atrakcje związane z aktywnym spędzaniem wolnego czasu o wartości od 300 do 500 złotych, a także vouchery o wartości od 50 do 200 złotych na refilling w sklepie Bioorganika. Dodatkowo laureaci i osoby wyróżnione otrzymały atrakcyjne upominki zafundowane przez UEK, jak torby na laptopy, butelki do refillingu itp.

Nowe technologie i harmonia z naturą?
Choć na pierwszy rzut oka wydaje się to sprzeczne,
Zrównoważony rozwój zawsze będzie górą,
Co zrobić, by utrzymał się długo i skutecznie?
O działaniach na szczycie nie trzeba mówić nikomu:
To współpraca wszystkich krajów i odgórne regulacje,
Lecz każdy z nas też może w obrębie swego domu
Wdrażając tych 5 zasad, poprawić sytuację.
Zasada numer 1 dotyczy pożywienia,
Ponieważ to, co jemy, ogromne ma znaczenie.
Zamiast więc kupować w markecie od niechcenia,
Wybieram w małych sklepach lokalne jedzenie.
Jakość, a nie ilość – to druga zasada.
Kieruję się nią zawsze kupując ubrania.
Na porządną rzecz lepiej jest odkładać,
Niż wydać na taką, co kiepska jest, choć tania.
Spacer, nie samochód – tę trzecią zasadę
Stosuję właściwie bez żadnych trudności.
Wszędzie chodzę pieszo lub tramwajem dojadę,
Tak jest dużo taniej, choć nie zawsze prościej.
A oszczędność prądu? To zasada czwarta.
Odłączam więc na noc nieużywane sprzęty.
Zużywać energii przecież nie jest warto,
Gdy, by ją oszczędzić, wystarczy mi ruch ręki.
Ostatnia zasada – segregacja śmieci.
Do odpowiednich kubłów wyrzucam odpady.
Bo o recyklingu wiedzą nawet dzieci,
On nas oddali od śmieciowej zagłady.
To kilka prostych zasad, o których już wiecie,
Co pomogą spełnić ludzkości marzenia.
By mogli w harmonii trwać na tej planecie:
Człowiek i wszelkie inne stworzenia.

Marta Szlifirska
1 miejsce w kategorii WIERSZ

Uroczystość była też okazją do ogłoszenia dwóch kolejnych dużych projektów, które realizowane będą przez PRME Chapter Poland we współpracy z partnerami instytucjonalnymi – głównie uczelniami o profilu ekonomicznym i biznesowym, w tym SGH, a także stowarzyszeniami i fundacjami działającymi w obszarze zrównoważonego rozwoju (ang. sustainability). Pierwszą z inicjatyw jest II edycja konkursu zatytułowana „Lider zrównoważonego rozwoju: dziś i w przyszłości”. Lider to człowiek, który rozumie, że jego działania mają moc. Może i potrafi obudzić w innych motywację i inspiracje do wspólnych działań na rzecz planety, zrównoważonego rozwoju i biznesu. Rozszerzając pierwotną koncepcję, pytamy więc młodych ludzi w II edycji konkursu, w jaki sposób już dziś jako obecni i przyszli liderzy realizują zasady eko i sustainability lub jak widzą swoją rolę w przyszłości. Rozbudowano też konkursowe kategorie. Teraz zgodnie z zadaniem „Pokaż, kim według ciebie jest lider przyszłości dzisiaj jako młody człowiek oraz jutro jako prezes, dyrektor czy manager” można nadsyłać prace w wybranej spośród pięciu kategorii, tj. film, prezentacja, plakat/poster, kolaż zdjęć lub wiersz. Organizatorem jest PRME oraz Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, przy wsparciu Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, a cały projekt współfinansowany jest przez fundację LEGO z programu i5 Lego. Link do strony konkursu: www.eko-zrownowazeni.pl.

Drugi projekt to podcast „Polska Eko-siła: Liderzy i wynalazcy” (kanał YouTube) – rozmowy z przedstawicielami polskich innowacyjnych firm, przedsiębiorcami, naukowcami i wynalazcami, którzy opracowują i wdrażają nowe rozwiązania i technologie sprzyjające ochronie środowiska, zwłaszcza poprzez i w obszarze gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ). Te wynalazki mogą zmienić oblicze świata tak, by stał się on mniej zanieczyszczony i skażony odpadami pochodzącymi od człowieka, co znacząco przyczyni się do poprawy jakości zdrowia i życia wszystkich mieszkańców naszej planety. W podcastowych rozmowach zastanawiamy się też, dlaczego – mimo udowodnionej skuteczności wielu wynalazków, posiadanych patentów i osiągnięć naszych naukowców – wdrożenie rozwiązań napotyka często tak wiele przeszkód. Rozmówcy „Polskiej Eko-siły” to jednak nie tylko innowatorzy na wielką skalę. To też ludzie działający w przestrzeni lokalnej i tam wykonujący ogromnie skuteczną „robotę”. Bo przecież cała ludzkość i wielkie zmiany to suma działań i wyborów jednostkowych. Jeśli więc przekonamy nawet niewielkie grupy do zachowań, np. wspierających gospodarkę cyrkularną czy zero-waste, to ten przykład będzie multiplikował. Zachęcamy gorąco do odwiedzenia kanału @Ekozrownowazeni, gdzie umieszczane są podcasty.

dr hab. Agnieszka Domańska-Sikorzak, prof. SGH, Zakład Międzynarodowej Polityki Ekonomicznej, Instytut Studiów Międzynarodowych, Kolegium Ekonomiczno-Społeczne SGH