Zaangażowanie studentów w formalne kształcenie na przykładzie SGH

Zgodnie z definicją GUS kształcenie formalne to „Nauka w systemie szkolnym – na poziomie szkoły podstawowej, gimnazjum, zasadniczych szkół zawodowych, szkół średnich ogólnokształcących, zawodowych, szkół policealnych, jak również kształcenie na poziomie studiów wyższych i doktoranckich”.

Tym samym do kształcenia formalnego zalicza się studia licencjackie, magisterskie i szkołę doktorską. Kształcenie formalne kończy się dyplomem ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia (ewentualnie jednolitych magisterskich) albo dyplomem doktorskim tzw. pełną kwalifikacją PRK (patrz np. tutaj Polska Rama Kwalifikacji). 

Lukas Kasica, wiceprzewodniczący Samorządu Studentów SGH i Młodzieżowy Delegat RP w ONZ, podczas webinarium przedstawił prezentację, udzielając odpowiedzi na następujące pytania: 

1.    W jaki sposób studenci, a zwłaszcza Samorząd Studencki angażują się w tworzenie kształcenia formalnego?
2.    ⁠Jakie są największe wyzwania kooperacji na linii studenci – uczelnia w kontekście kreowania kształcenia formalnego?
3.    ⁠Jakie są największe zalety włączania studentów w proces decyzyjny i konsultacyjny odnośnie do polityki dydaktycznej/kształcenia formalnego?

Studenci działają w wielu ciałach akademickich związanych z kształceniem w SGH. 23 studentów reprezentuje Samorząd Studencki we wszystkich Radach Programowych Kierunków. Czworo  studentów uczestniczy w pracach Senackiej Komisji Programowej, jeden – w Senackiej Komisji Nauki, a dwoje – w Radzie Naukowej ds. oceny wniosków kół naukowych. Należy podkreślić, że jest to liczna i faktyczna reprezentacja – studenci w tych gremiach są aktywni i korzystają z pełni swoich praw.
Studenci są również zaangażowani w działania na rzecz jakości kształcenia:  

• Porozmawiajmy o kierunkach
• Program Mentoringowy
• Promocja wypełniania ankiet
• Raport EQUIS
• Strefy SGH
• Postulaty Samorządu Studenckiego podczas wyborów rektorskich
• Popularyzacja programów:

– Tutoring akademicki,
– Młody naukowiec.

Studenci są także recenzentami jakości kształcenia. Ich inicjatywy istotnie wpływają na zapewnianie i doskonalenie jakości kształcenia w SGH. Do najważniejszych należą:

• Informator dla Studiów Licencjackich (Samorząd Studentów)
• Informator dla Studiów Magisterskich (Samorząd Studentów)
• Niezbędnik dla Ambitnych (SKN Badań Nad Konkurencyjnością)
• Niezbędnik Wyboru Wykładowców (SKN Statystyki)
• Plebiscyt Inspiracja Roku (Niezależny Studencki Magazyn Magiel)

Lukas Kasica wskazywał też na problemy związane z zaangażowaniem studentów – są to głównie  studenci studiów licencjackich. Studenci studiów magisterskich skupiają się na kwestiach zawodowych, poniekąd ze szkodą dla zaangażowania na rzecz społeczności akademickiej. Dużym wyzwaniem była również pandemia COVID-19, która przerwała ciągłość funkcjonowania organizacji studenckich. Z powodu braku możliwości budowania więzi społecznych na uczelni, co jest szczególnie istotne i wyraźne w przypadku studentów I roku, nieproporcjonalnie więcej studentów zdecydowało się wybrać karierę zawodową już na początku studiów, kosztem zaangażowania w organizacje studenckie. Dodatkowym problemem jest znacząca, negatywna zmiana stylu zarządzania w organizacjach studenckich. Widoczne jest przesunięcie ciężaru odpowiedzialności ku przewodniczącym organizacji studenckich.

W części dyskusyjnej bardzo ważny głos padł ze strony kierownik Centrum Nauki Języków Obcych Renaty Nowickiej. Jak podkreśliła, dla nauczyciela akademickiego dialog ze studentami jest sensem pracy na uczelni, a SGH przyciąga najlepszych studentów, dzięki czemu kadra ma możliwość poszerzania swojej wiedzy i ciągłego rozwoju. 

Prorektor ds. dydaktyki i studentów dr hab. Krzysztof Kozłowski, prof. SGH, przypomniał, że niezależnie od zaangażowania studentów uczelnia jest odpowiedzialna za zapewnienie odpowiednich warunków do ich rozwoju, a więc m.in. powinna tworzyć procedury dające przestrzeń do zaangażowania. Przykładem może być rozpoznawanie przez uczelnię efektów uczenia się uzyskiwanych przez studentów w działalności w organizacjach studenckich czy wprowadzenie mikropoświadczeń. 

Dr hab. Jakub Brdulak, prof. SGH, wyraził nadzieję, że uczelnia stanie się dla studentów inkubatorem życia społecznego, aby studenci dzięki opiece uczelni mogli prowadzić różne eksperymenty rozwijające ich kompetencje społeczne i obywatelskie. Chodzi o to, żeby rozwój tych kompetencji studentów rozwijał też uczelnię i zwiększał jej oddziaływanie na otoczenie. SGH ma duże doświadczenia z akademickimi inkubatorami biznesu. Być może teraz nadchodzi czas na akademickie inkubatory społeczne i obywatelskie, które będą tworzone przez studentów przy opiece i wsparciu pracowników uczelni zarówno akademickich, jak i administracyjnych? 

Zapraszamy na kolejne webinaria z cyklu „Rozmowy przy drugiej kawie” – odbywają się one raz w miesiącu od października do czerwca. Artykuły podsumowujące pozostałe webinaria można znaleźć w Gazecie SGH.