Instrumenty „contingent convertibles” w Polsce? Konferencja KNF i SGH

Konferencję otworzyli rektor SGH Marek Rocki oraz przewodniczący KNF dr hab. Jacek Jastrzębski, prof. UW.

Instrumenty AT1 i RT1 znalazły zastosowanie w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przyczyniając się do wzmocnienia bazy kapitałowej oraz podniesienia zdolności absorpcji strat przez funkcjonujące tam banki i towarzystwa ubezpieczeniowe. Żaden z podmiotów z siedzibą w Polsce nie podjął się jak dotąd emisji papierów AT1 ani RT1.

Konferencja była poświęcona możliwościom i kierunkom rozwoju zastosowania tego typu instrumentów przez banki mające siedzibę w Polsce oraz zastosowaniu ich w Europie. Termin konferencji był podyktowany planami rozpoczęcia w Polsce działań regulacyjnych dotyczących wprowadzenia instrumentów AT1 do polskiego porządku prawnego. Przeprowadzone podczas konferencji dyskusje i poczynione wnioski będą mogły przyczynić się istotnie do stworzenia wysokiej jakości regulacji w zakresie contingent convertibles.

Instrumenty AT1 i RT1 

Emitowane przez banki i ubezpieczycieli warunkowo zamienne instrumenty, to „hybrydy” łączące w sobie cechy obligacji (brak rozpraszania struktury właścicielskiej i korzyści podatkowe) i kapitału własnego (zdolność do absorbcji strat). Podobnie jak akcje mają wieczysty charakter, chociaż po 5 latach od ich emisji emitent ma prawo do przedterminowego wykupu. Z instrumentami AT1 i RT1 związane są płatności kuponowe, pod warunkiem jednak, że emitent dysponuje odpowiednimi środkami (wypłaty z zysków dokonywane wyłącznie z pozycji „podlegających podziałowi” – Available Distributable Items). W określonych warunkach - kiedy kapitały emitenta, spadną poniżej określonego progu – instrumenty podlegają umorzeniu lub konwersji na kapitał akcyjny.

Dzięki instrumentom AT1 bankom łatwiej sprostać jest oczekiwaniom regulatorów rynku, żeby w kryzysowej sytuacji były stanie uratować się bez korzystania z pomocy publicznych pieniędzy. Na rynku europejskim AT1 pojawiły się w 2009 roku, chociaż ich intensywny rozwój nastąpił od 2014 roku, po wejściu w życie unijnego pakietu CRR/CRDIV. Pierwsze emisje RT1 CoCos datują się na rok 2016 w związku z obowiązywaniem pakietu Solvency II.

Polska powinna szybko podjąć kroki w celu wprowadzenia ram prawnych dla instrumentów AT1

Gościem specjalnym konferencji był prof. Wim Schoutens z Uniwersytetu w Leuven w Belgii – uznany autorytet w dziedzinie wyceny i modeli ryzyka CoCos. W konferencji wzięli także udział przedstawiciele banków - emitentów posiadających doświadczenie w strukturyzacji i aranżacji emisji instrumentów typu CoCos: Kapil Damani - Managing Director, Global Head of Capital Products, BNP Paribas oraz Tamara Atanasova – Director, Capital Solutions Group, Deutsche Bank. 

Dojrzały rynek i niższy koszt niż w przypadku kapitału akcyjnego, to jedne z podstawowych argumentów, dla których Polska powinna szybko podjąć kroki w celu wprowadzenia ram prawnych dla instrumentów AT1 i umożliwić ich emisję krajowym bankom.

To dobry moment. Rentowności na AT1 spadły, rynek dojrzał, a koszt jest znacznie niższy niż w przypadku kapitału akcyjnego – mówił dr hab. Kamil Liberadzki, prof. SGH, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regulacji w Urzędzie KNF w swoim referacie pt. „Zdolność absorpcji strat banku przez instrumenty contingent convertibles (CoCos) emitowane przez banki i towarzystwa ubezpieczeniowe w Europie”.

Przewodniczący KNF Jacek Jastrzębski dodał:

Chcemy, żeby ta konferencja przyniosła odpowiedź na pytanie, w jaki sposób CoCos mogą stabilizować rynek finansowy w Polsce. Naszym głównym celem jest utrzymanie bezpieczeństwa na rynku finansowym i jego dalszy rozwój.

Na co czekają krajowe banki?

Na rozwiązania legislacyjne, umożliwiające emitowanie instrumentów AT1, oczekują krajowe banki. Bożena Graczyk, wiceprezes ING Banku Śląskiego, oceniła, że władze mogłyby w pierwszej kolejności stworzyć przepisy dla instrumentów opartych na mechanizmie odpisów aktualizujących wartość kapitału, a następnie zająć się instrumentami zakładającymi konwersję zobowiązań na kapitał akcyjny.

Jak zwrócił uwagę podczas jednego z paneli dyskusyjnych prezes PFR Paweł Borys, wadą instrumentów typu AT1 jest ich skomplikowanie i tym samym nie powinny być one dostępne dla inwestorów indywidualnych.

W panelach dyskusyjnych towarzyszących konferencji, które były moderowane przez Jacka Jastrzębskiego – przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego oraz Marcina Liberadzkiego – profesora SGH,  oprócz gości zagranicznych, udział wzięli: Anna Trzecińska, wiceprezes Narodowego Banku Polskiego, Mirosław Panek – prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Paweł Borys – prezes zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju, Bożena Graczyk – wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego, Jakub Niesłuchowski, dyrektor zarządzający w PKO BP, Andrzej Gałkowski – partner, Head of Banking Sector w KPMG oraz Adam Stopyra z Wydziału Prawa i Administracji UW.