Kustosz

Urodziła się 5 marca 1903 r. w Warszawie. Była córką Janiny z Baranowskich i Eugeniusza Biskupskich. Ponieważ ojciec był inżynierem chemikiem i dostał pracę w cukrowni Sieniawa w Ukrainie, zaraz po urodzeniu się dziecka rodzina przeniosła się do Kijowa, gdzie Irena spędziła całe swoje dzieciństwo.

W czasie I wojny światowej uczęszczała do gimnazjum Wacławy Peretjatkowiczowej w Kijowie, a po powrocie do Warszawy (niestety, nie jest znana data powrotu) – do Żeńskiego Gimnazjum Antoniny Walickiej. W tej ostatniej szkole, w 1922 r., uzyskała świadectwo dojrzałości. W tym samym czasie wstąpiła na Wydział Przyrodniczy Uniwersytetu Warszawskiego. Po roku przeniosła się jednak na Wydział Humanistyczny, gdzie studiowała polonistykę. W trakcie studiów zdała siedem egzaminów z ośmiu na stopień magistra filozofii, przewidzianych w planie studiów polonistycznych.

Po ukończeniu kursu bibliotekarskiego w Centralnej Bibliotece Wojskowej, zdaniu egzaminu i odbyciu praktyki bibliotecznej rozpoczęła pracę w tej właśnie instytucji (1 września 1930 r.). Pracowała tam aż do wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. Początkowo była zatrudniona w Dziale Druków Zwartych – przy katalogowaniu alfabetycznym i przedmiotowo-działowym, a następnie w Dziale Wydawnictw Periodycznych, gdzie została kierowniczką.

Po spaleniu Centralnej Biblioteki Wojskowej w czasie działań wojennych we wrześniu 1939 r. została przydzielona do Biblioteki Narodowej. Pracowała w niej tylko do grudnia 1939 r., czyli do chwili jej zamknięcia w wyniku niemieckiego zarządzenia. Od stycznia do początku lipca 1940 r. jako wolontariuszka działała honorowo w Radzie Głównej Opiekuńczej w Warszawie. Potem od razu zatrudniła się w nowo uruchomionej Bibliotece Narodowej, gdzie pracowała aż do wybuchu powstania warszawskiego, tj. do 1 sierpnia 1944 r. Była tam kierowniczką Działu Czasopism.

W swoim życiorysie i dokumentach personalnych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Irena Biskupska napisała, że w czasie wojny nie należała do żadnych ugrupowań antyniemieckich, nie miała też powiązań z żadnym z nich. Jednakże w jej nekrologu w „Życiu Warszawy” (listopad 1984 r.) można przeczytać, że była działaczką ruchu oporu, uczestniczką powstania warszawskiego o pseudonimie „Klara”. Brała udział w działaniach Komendy Głównej Armii Krajowej – VI Oddziału BiP (Biuro Informacji i Propagandy), Placówki Informacyjno-Radiowej „Anna” (radiostacja „Anna”). Dowody na jej działalność antyhitlerowską znajdują się obecnie w zasobach Muzeum Powstania Warszawskiego. Sama nie chciała mówić o swojej przynależności do jakiegokolwiek oddziału powstańczego. Być może wśród rodziny poruszała ten temat, jednak nigdy wśród kolegów z pracy. Może bała się reakcji władz, a może były to inne względy. Jednak w 1956 r. została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, w późniejszym czasie także Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po upadku powstania i wysiedleniu przez Niemców z Warszawy Irena Biskupska przebywała początkowo w Nowym Targu u krewnych, następnie w Krakowie, gdzie po jego wyzwoleniu zgłosiła się do pracy w Bibliotece Jagiellońskiej. Była tam zatrudniona do kwietnia 1945 r., a w końcu maja wróciła już na stałe do Warszawy. Tu została zaangażowana do Biblioteki Ministerstwa Oświaty jako kierowniczka Działu Wydawnictw Periodycznych. W listopadzie 1948 r. wyjechała do Moskwy z wycieczką lekarzy, mającą na celu ich zaznajomienie z bibliotekarstwem radzieckim.

W kwietniu 1949 r. została przeniesiona (na własną prośbę) do Biblioteki Szkoły Głównej Handlowej, gdzie pracowała jako kustosz w Dziale Wydawnictw Ciągłych aż do 1980 r. Równocześnie była członkinią Związku Bibliotekarzy Polskich oraz – co ciekawe – Towarzystwa Wioślarskiego. Jako że wioślarstwo było jej pasją, regularnie brała udział w zawodach. Kochała podróże, zwłaszcza wycieczki statkiem. Zwiedziła Anglię, Belgię, Szwecję, Węgry i Włochy. Część tych wycieczek odbyła jako przedstawicielka Związku Towarzystwa Wioślarskiego. W podróżach zagranicznych pomagało jej opanowanie wielu języków – wyniosła ze szkoły znajomość rosyjskiego, francuskiego i niemieckiego, znała też podstawy angielskiego.

Pracowała długo, była bardzo dobrym bibliotekarzem. Brała udział w opracowaniu wydawnictwa Katalog czasopism Biblioteki SGPiS – bardzo znaczącej pozycji w naszej bibliotece.
Irena Biskupska była barwną postacią o wielu zainteresowaniach. Jako kustosz dyplomowany i długoletni pracownik Biblioteki SGPiS, obecnie SGH, wychowała i pomogła edukować wiele pokoleń bibliotekarzy. To osoba zasłużona dla bibliotekarstwa i bibliografii polskiej.

MARZENA WRÓBLEWSKA, kustosz, Biblioteka SGH