Obchody 130. rocznicy urodzin prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego w SGH

Z tej okazji rektor dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH, wraz z wiceprezydent Warszawy Renatą Kaznowską i zastępcą burmistrza dzielnicy Mokotów Krzysztofem Skolimowskim złożyli kwiaty przed tablicą pamiątkową ku czci Stefana Starzyńskiego. W uroczystości wzięli udział liczni przedstawiciele społeczności SGH.

„Był osobą wszechstronną. W swoich pracach zajmował się zagadnieniami ekonomii, finansów i budżetu, a także kwestiami politycznymi i społecznymi. Dużo publikował. Wystawa jego książek, jaką w związku z rocznicą przygotowała Biblioteka SGH, pokazuje, że szczególnie dużo było wydań w języku francuskim” – wskazał rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH.

„Stefan Starzyński przestrzegał wartości, które są dla nas ważne i dziś w naszej Alma Mater, takich jak: prawda, uczciwość, szacunek, profesjonalizm i współpraca” – powiedział rektor, dodając, że z wrześniowych, żarliwych przemówień prezydenta przebijało to, że doceniał ludzi, w tym szeregowych mieszkańców stolicy, którzy wypełniali swe obowiązki i włączali się w obronę stolicy, jak np. sprzedawcy w sklepach spożywczych.

Wiceprezydent Warszawy wyznała, że prezydent Starzyński zawsze był jej idolem:

„Imponował mi tym, że pozostał w Warszawie w 1939 r., a także rozmachem, jaki towarzyszył jego planom rozwoju stolicy, w tym Mokotowa”. 

Wiceburmistrz tej dzielnicy Krzysztof Skolimowski przypomniał, że właśnie tutaj bohaterski prezydent Warszawy mieszkał i tu pracował. Odnosząc się zaś do jego planów uczynienia Warszawy nowoczesną i piękną, Skolimowski wskazał, że prezydent Starzyński był wizjonerem wyprzedzającym swą epokę:

„Dopiero teraz finalizujemy realizację wielkich planów nakreślonych przez prezydenta Starzyńskiego 90 lat temu, w których potrafił przewidzieć rozwój stolicy w czasach, gdy już nie mogło go być wśród żywych”.

Przedstawiciele władz samorządowych zaznaczyli w swych wypowiedziach, że obecni włodarze stolicy starają się kontynuować dzieło prezydenta Starzyńskiego.

Po złożeniu kwiatów władze uczelni i goście zwiedzili wystawę publikacji Stefana Starzyńskiego w rektoracie, przygotowaną przez Bibliotekę SGH. Na zakończenie uroczystości rektor Wachowiak wręczył wiceprezydent Kaznowskiej wierną kopię pracy dyplomowej jubilata.

Prezydent Stefan Starzyński podjął studia na Prywatnych Męskich Kursach Handlowych Augusta Zielińskiego w 1911 r. Ukończył je w 1914 r., gdy uczelnia nosiła już nazwę Wyższych Kursów Handlowych, przedstawiając pracę dyplomową pt. „Zależność gospodarcza Królestwa Polskiego od Cesarstwa Rosyjskiego (historia i stan obecny)”.

Z tamtych czasów w zasobach archiwalnych i bibliotecznych SGH przetrwała teczka personalna studenta Stefana Starzyńskiego, w tym dyplom ukończenia WKH opatrzony nr 80 (t. WKH Stefan Starzyński) oraz rękopis pracy dyplomowej przepisanej własnoręcznie przez prezydenta m. st. Warszawy.

W archiwach, które cudem przetrwały wojnę i zniszczenie stolicy po powstaniu warszawskim, zachowała się również teczka zawierająca akta osobowe Stefana Starzyńskiego, wykładowcy w SGH (do 1931 r. – Wyższej Szkole Handlowej) w latach 1931-1939 r. (SGH A 39/378a). Stojący na czele stołecznych władz Starzyński wykładał przedmiot „Monopole i przedsiębiorstwa państwowe w Polsce”. Wykłady były adresowane do studentów III roku.

Dla uczczenia 130. rocznicy urodzin prezydenta Stefana Starzyńskiego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie podjęła decyzję o udostępnieniu szerszej publiczności wszystkich materiałów archiwalnych znajdujących się w zasobach uczelni oraz jego pracy dyplomowej przechowywanej w Bibliotece SGH.

Teczka (bezkwasowa), w której praca jest przechowywana, „jest taka sama, jak szereg innych teczek, w których umieszczone są najstarsze prace dyplomowe. Stanowi przykład gromadzenia zbiorów specjalnych w naszej Książnicy” – podkreśliła dyrektor Biblioteki SGH Hanna Długołęcka.

Materiały są dostępne pod linkiem.

W historii SGH trudno znaleźć bardziej wyrazistą, otoczoną tak trwałą legendą i równie zasłużoną dla stolicy postać jak Stefan Starzyński. Jako cywilny komisarz obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. prezydent zagrzewał mieszkańców Warszawy do walki i wlewał otuchę w ich serca, wznosząc się ponad podziały polityczne i kulturowe naszego społeczeństwa. Wierzymy, że będzie inspiracją dla kolejnych pokoleń liderów, jakich kształtujemy w SGH.

O tym, że Stefan Starzyński był jednym z najwybitniejszych, najbardziej heroicznych absolwentów SGH, pamiętano zawsze od zakończenia II wojny światowej. Nie było dziełem przypadku, że w 1978 r. w ówczesnej SGPiS odsłonięto tablicę ku jego czci w podcieniach historycznego budynku A przy ulicy Rakowieckiej. Był pierwszym absolwentem i wykładowcą SGH, którego uczczono w tak doniosły sposób. Dziś, tablica ku czci Stefana Starzyńskiego jest jedynym miejscem, w którym możemy oddać mu hołd, bo nie znamy nawet w przybliżeniu miejsca jego pochówku.

Śledztwo przeprowadzone przez IPN wykazało, że Stefan Starzyński został zamordowany przez niemieckie władze okupacyjne w 1939 r. W ocenie wybitnego znawcy dziejów Polski pod okupacją prof. dr. hab. Tomasza Szaroty śledztwo to wzięło pod uwagę tylko wybrane relacje świadków, inne – nie mniej wiarygodne, nie zostały uwzględnione. Część tych świadectw wskazuje 1943 r. jako datę śmierci prezydenta Starzyńskiego. Gdyby tak było rzeczywiście, dzisiejsze obchody rocznicowe miałyby dodatkowy wymiar. Tego jednak nie wiemy i być może nigdy nie uda się nam tego sprawdzić…

„Gdziekolwiek jesteś, Panie Prezydencie” Szkoła Główna Handlowa w Warszawie zawsze o Tobie pamięta i jest z Ciebie bardzo dumna.