W dzisiejszym świecie istnieje mnóstwo rozmaitych ścieżek kariery, oferujących unikalne możliwości, ale i stawiających konkretne wyzwania. Kluczowe jest zrozumienie swoich pasji, umiejętności i wartości, aby świadomie wybrać odpowiednią dla siebie drogę.
Niezależnie od tego, czy wybieramy klasyczną ścieżkę w korporacjach, przygodę z własnym przedsiębiorstwem, karierę naukową czy prowadzenie innowacyjnych projektów interdyscyplinarnych warto jest podążać za marzeniami i realizować swoje zawodowe aspiracje. W końcu kariera to nie tylko sposób na zarabianie pieniędzy, ale także podróż, która kształtuje nasze życie, a czasem nawet wpływa na całe społeczeństwo.
W erze, w której kreatywność, elastyczność, adaptacyjność oraz zwinność stały się wręcz wymogiem, rozwój kariery zawodowej jest coraz większym wyzwaniem i wymusza na nas eksplorację różnych ścieżek. Wywiady z naszymi absolwentkami i absolwentami, którzy opowiadają o tym, jakich wyborów dokonywali, pokazują, jak różnymi drogami można podążać w stronę sukcesu i samorealizacji. Analizując ich ścieżki zawodowe, wyłania się kilka obszarów, w których działają z powodzeniem: obszar korporacyjny, sektor publiczny, przedsiębiorczość i kariera naukowa. Przyjrzyjmy się pokrótce wybranym przykładom1.
KLASYCZNE SZLAKI: BANKOWOŚĆ I KORPORACJE
Absolwenci SGH często wiążą się z tradycyjnymi strukturami organizacyjnymi, takimi jak bankowość, korporacje czy duże instytucje, które pozostają fundamentem wielu karier. Osoby wybierające tę drogę najczęściej zdobywały tam doświadczenie i umiejętności niezbędne w prowadzeniu skomplikowanych operacji biznesowych. Współczesna bankowość to jednak nie tylko stabilizacja, ale także rozwinięcie umiejętności niezbędnych do zarządzania finansami na różnych poziomach, w tym również w nowych obszarach, takich jak np. fintech. Kariera w bankowości i korporacjach może prowadzić do wysokich szczebli zarządzania, oferując różnorodność rozwoju w rolach związanych nie tylko z obszarem finansów, lecz także kapitału ludzkiego, marketingu czy strategii biznesowej. Dowodzą tego chociażby ścieżki karier laureatów tytułu absolwenckiego „Lider SGH”2, wśród których znaleźli się m.in. Wiktoria Brauksiepe – CFO, członek zarządu, North East Cluster, Henkel (laureatka z 2023 r.) i Agnieszka Gajewska – Partner@PwC, Global Government & Public Services Leader, CEE Clients&Markets Leader, Dorota Zimnoch – obecnie: Global Industry Advisor, FSI, Microsoft i Gosia Karaś – Investment Director at SoftBank Investment Advisers (laureatki z 2022 r.). Co prowadzi na szczyt?
Swój przepis na sukces ujawnia BRUNON BARTKIEWICZ, prezes zarządu ING Banku Śląskiego S.A., który twierdzi, że „sukces wynika z ciężkiej i rzetelnej realizacji dobrze zaprojektowanego modelu biznesowego”. Podkreśla też, że warto lubić ludzi, gdyż stanowi to podstawę do budowania niezbędnych relacji w biznesie. Według niego „[…] każdy jest kowalem swojego losu. Jeżeli ktoś ma naturalne predyspozycje do bycia leaderem, a wokół niego znajdą się osoby wspierające i pomagające – to jest duża szansa, że ten sukces się wydarzy”. Ma to zastosowanie nie tylko w biznesie, dlatego warto o tym pamiętać i jak najczęściej szukać wsparcia.
DAGMARA BRZEZIŃSKA, wiceprezeska firmy InPost, operatora logistycznego, jako warunek osiągnięcia sukcesu wskazuje samodyscyplinę. Jest zdania, że „[…] samodyscyplina, wiąże się z umiejętnością planowania. Jeśli nie ma się sprecyzowanego celu czy wizji, bardzo łatwo poddać się tzw. czasowym okazjom, które odwodzą nas od zaplanowanego celu. Owszem, korzystając z tych okazji, uczymy się nowych rzeczy i zdobywamy umiejętności, ale oddalamy się od naszego głównego założenia. Dlatego co jakiś czas powinniśmy ten cel skalibrować”. Nasza absolwentka podkreśla, że „[…] ważną cechą jest też odwaga, żeby iść po swoje i podejmować czasami decyzje, które nie są oczywiste”. W jej opinii „świadomość swoich cech jest również bardzo istotna w odniesieniu sukcesu”. Jako ostatni, ale nie mniej ważny warunek Dagmara Brzezińska wskazuje „samodoskonalenie, dążenie do ciągłego rozwoju i wyciąganie wniosków z porażek”. „To ważne cechy osób, które chcą odnieść sukces” – podkreśla.
„Jako kluczową kompetencję postrzegam przede wszystkim umiejętność planowania” – tak o przepisie na sukces mówi SŁAWOMIR GRZELCZAK, prezes BIG Infomonitor i wiceprezes BIK. Dodaje, że kompetencjami, których wymaga się, aby osiągnąć sukces, są dobra organizacja pracy i skłonność do ryzyka w kontekście nowych wyzwań lub zmian. „W obecnych czasach, gdy zmienność i niepewność towarzyszą nam na co dzień, jest to bardzo potrzebna i oczekiwana kompetencja. No, i ciągły rozwój i dokształcanie to podstawa dla osiągnięcia sukcesu. Nie można zapominać, że kto chce odnieść sukces, musi również umieć przegrywać” – zastrzega.
SEKTOR PUBLICZNY I INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU
W przypadku dużych instytucji, takich jak instytucje rządowe czy organizacje non-profit, możliwe jest angażowanie się w projekty o istotnym znaczeniu społecznym. Szczególnym rodzajem aktywności publicznej jest polityka. Co decyduje o sukcesie w tym obszarze?
W opinii TOMASZA SIEMONIAKA, wicepremiera w rządzie Ewy Kopacz oraz ministra obrony narodowej w rządzie Donalda Tuska, a obecnie posła i wiceprzewodniczącego Platformy Obywatelskiej, „najważniejszym wydaje się, aby być zawsze sobą, być autentycznym. Wyborcy czują i wiedzą, że jak ktoś jest autentyczny, to jest również wiarygodny. Jeżeli ktoś udaje kogoś innego, nie jest sobą, to zazwyczaj źle się to dla niego kończy”. Według ministra Siemoniaka, „jeżeli ktoś na poważnie chce się zajmować polityką, to musi się na czymś konkretnym znać”. Ważne jest również, aby aktywnie działać, angażować się i to nie musi być młodzieżówka partyjna czy organizacja stricte polityczna. Na uczelni czy w sferze działalności trzeciego sektora – organizacji pozarządowych, jest wiele możliwości, m.in. wolontariat. Warto też, np. w formie stażu, współpracować z politykami czy samorządowcami i w taki sposób zostać zauważonym, docenionym. Można też nauczyć się retoryki, bo to będzie w przyszłości procentować. Reszta to już praca, szczęście, umiejętności przekonywania do swoich racji, idei, pomysłów. Trafność tych wskazówek powoduje, że mają one charakter uniwersalny i mogą być stosowane we wszystkich obszarach aktywności zawodowej.
A jak planować swoją karierę, gdy myślimy o ścieżce kariery urzędnika unijnego? Ważne wskazówki podaje nasza kolejna absolwentka MAŁGORZATA PITALA, która pracuje w Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej do Spraw Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i Małych i Średnich Przedsiębiorstw. „Predyspozycje i umiejętności miękkie oraz umiejętności nawiązywania kontaktów są bardzo ważne. Ponadto akceptacja i zrozumienie różnorodności, tolerancja i umiejętność akceptacji odmienności, umiejętność znalezienia wspólnego mianownika, podejście z szacunkiem do przeciwnika, nawet jeśli się z nim nie zgadzamy, znajomość języków obcych” – wskazuje unijna urzędniczka.
AGNIESZKA WACHNICKA, wiceprezes Związku Banków Polskich, zwraca z kolei uwagę, że „SGH jest uczelnią, która uczy pewnej samodzielności, ale także umożliwia koncentrację na obszarach naprawdę dla nas interesujących, chociażby poprzez indywidualny wybór ścieżki nauczania, co ułatwia start w świat biznesowy”. SGH daje również „elastyczność w doborze przedmiotów i wykładowców oraz oferuje duży kontakt z praktykami rynku, co ma kluczowe znaczenie, ponieważ umiejętność praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy w dużej mierze determinuje gotowość do rozwijania kariery zawodowej” – argumentuje.
PRZEDSIĘBIORCZE POSZUKIWANIA: ZAŁOŻYCIELE FIRM I STARTUPÓW
Dla osób poszukujących bardziej dynamicznych wyzwań drzwi otwiera ścieżka przedsiębiorcza. Startupy oferują elastyczność, kreatywność i możliwość wpływania na kształt własnej kariery. Jednak ryzyko niepowodzenia jest zawsze obecne, co wymaga od przedsiębiorców nie tylko pomysłowości, ale także odporności psychicznej. Ryzyko jest motorem do działania, a sukces niesie ze sobą zarówno wyzwania, jak i znaczne nagrody, ale też często opiera się na zdolności do radzenia sobie z niepewnością i do szybkiego dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych. Wśród śmiałków, którym się zdecydowanie powiodło, znajdziemy osoby wyróżnione na liście Forbes „30 przed 30”, ludzi młodych, którzy zrewolucjonizowali swoje dziedziny przed trzydziestką. W ciągu ostatnich trzech lat w tym gronie znalazło się aż 17 absolwentów SGH, z czego dwóch aż dwukrotnie.
Przedsiębiorczość jest trudną, wymagającą ścieżką kariery. Nie każdy może i powinien stać się przedsiębiorcą, ale ,,każdy powinien spróbować choć przez chwilę swoich sił we własnym biznesie”, bo tylko w taki sposób może przekonać się, czy jest to dla niego właściwa ścieżka. O cechach wspierających możliwość realizacji ścieżki własnego biznesu mówi DAMIAN STRZELCZYK, współzałożyciel szkoły online języka angielskiego Tutlo: „Cechy wspierające to m.in. ciekawość świata, dociekliwość, chęć rozwiązywania problemów czy kwestionowanie rzeczywistości. Osoby, które chciałyby założyć własny biznes, dodatkowo zachęcam do szukania rozwiązań problemów ze swojego najbliższego otoczenia. Proaktywne myślenie czy zastanawianie się, jak można coś zrobić inaczej, może prowadzić do pojawienia się ciekawych koncepcji biznesowych. Inne cechy to na pewno odpowiedzialność za swoje życie i za decyzje, które podejmujemy, poczucie, że wszystko zależy od nas i mamy na to ogromny wpływ. To też konsekwencja, która, choć w krótkim czasie mało efektywna, doprowadzi nas do celu. No, i oczywiście wychodzenie z inicjatywą, bez obawy występowania przed szereg, opuszczania swojej strefy komfortu”.
MICHAŁ PIOSIK I PIOTR GRABOWSKI, założyciele akceleratora Foodtech, trafnie zauważają, że „nie trzeba mieć jednej ścieżki do sukcesu ani jednej ścieżki do kariery zawodowej na całe życie. Największą cechą, jeśli chodzi o prowadzenie własnego biznesu, jest sprawczość”. Sugerują również, że relacje ze studiów są absolutnie kluczowe dla osiągnięcia sukcesu biznesowego. „Nie wyobrażamy sobie, jak nasz pierwszy, drugi czy trzeci biznes by się potoczył, gdyby nie szeroki network jeszcze z czasów studiów” – mówią zgodnie. To pokazuje, jak ważne są przyjaźnie i relacje nawiązane na uczelni.
Zdaniem BARTŁOMIEJA OWCZARKA, współzałożyciela GdziePoLek, „najważniejsza jest chęć budowania, a nie uczenia się, bo ludzie, którzy coś budują, uczą się tego, co jest im niezbędne. Oni dobierają sobie warsztat, a jak potrzeba, znajdują samouczek na YouTube, żeby się dokształcić. To odróżnia ludzi, którzy zakładają firmy, od tych którzy widzą siebie jako osobę na rynku pracy”. „Pośrednio pomocnym w osiągnięciu sukcesu jest też bezpośredni kontakt z klientem, prawdziwym rynkiem, społecznością, bo dzięki temu poznamy potrzeby i będziemy w stanie wykreować pomysł na biznes, który te potrzeby zaspokoi” – zauważa Bartłomiej Owczarek. Stawia więc na działanie.
„Wykorzystanie okazji, które się pojawiają” to klucz do sukcesu – uważa MATEUSZ CZECH, COO startupu technologicznego Nethone. „Dopiero połączenie dwóch umiejętności – technicznych i miękkich, zwiększa szansę na sukces we własnym biznesie” – zaznacza.
ROBERT FLORCZYKOWSKI I ANDRZEJ BERNATOWICZ, współzałożyciele autorskiego funduszu technologicznego Third Dot, zauważają, że „rozwój związany jest z wychodzeniem z własnej strefy komfortu. Pracując kilkanaście lat w korporacji i mając dobre wyniki, wchodzi się w strefę komfortu. Otwarcie czegoś własnego jest sposobem na wyjście z tej strefy, a w konsekwencji na rozwój. Trzeba znowu się znaleźć w miejscu, w którym wszystko trzeba budować od początku”. Przedsiębiorca musi być więc gotowy na nowe wyzwania, na możliwość porażki. Ścieżka przedsiębiorcza nie jest dla każdego.
NAUKOWE EKSPLORACJE: MIĘDZYNARODOWE ŚCIEŻKI KARIERY NAUKOWEJ
Międzynarodowe kariery naukowe pozwalają na współpracę z wybitnymi umysłami z różnych środowisk i kultur, co przyczynia się do globalnej wymiany wiedzy. Przykładami takich karier są np. prace na renomowanych uniwersytetach lub w instytutach badawczych czy udział w międzynarodowych projektach. Naukowcy często kształtują świat poprzez swoje badania. Ich artykuły mogą przybliżyć nam wyzwania związane z pracą na uczelniach czy w instytutach badawczych, a także opowiedzieć o sukcesach osiągniętych w międzynarodowym kontekście. Jest to ścieżka wybierana przez osoby, które kierują się pasją do odkrywania i zgłębiania wiedzy, gdyż ścieżka naukowa stanowi fascynującą, ale i bardzo wymagającą opcję.
Wśród absolwentów, którzy z powodzeniem realizują tę drogę są m.in. Andrzej Skrzypacz, profesor ekonomii, Theodore J. Kreps w Stanford Graduate School of Business oraz Marcin Kacperczyk, profesor finansów w Imperial College Business School3.
TOMASZ OBŁÓJ, wykładowca HEC Paris, podkreśla, że obecnie w obszarze nauki ważne są „kompetencje twarde – rozumienie danych, miękkie – inteligencja emocjonalna i rozpoznawanie u siebie modeli decyzyjnych”.
DROGI MNIEJ UCZĘSZCZANE
Wybory kariery są czasami mniej oczywiste niż te, jakie zazwyczaj wyobrażamy sobie w odniesieniu do absolwentów uczelni ekonomicznej. SGH jednak stwarza warunki, by szukać niestandardowych dróg, o czym wspominają sami absolwenci.
KAROL GÓRNOWICZ, prezes spółki Skriware, działającej w sferze EdTech, uważa, że „SGH stwarza świetne warunki do rozwijania interdyscyplinarnych umiejętności biznesowych przez aktywność w organizacjach studenckich (…), rozwija wyobraźnię i kształtuje odwagę, szczególnie w kontekście kreowania własnej rzeczywistości”. Warto zauważyć, że w SGH „kształtuje się także postawy liderskie, które często nazywane są umiejętnościami miękkimi, ale mają ogromne znaczenie w życiu”.
AGNIESZKA LICHNEROWICZ, dziennikarka radia TOK FM, podkreśla zarówno swobodę SGH w kształtowaniu ścieżki studiowania, jak i możliwość wyboru samych przedmiotów, a także wykładowców: „Studiowanie w SGH dało mi możliwość poszukiwania i kształtowania własnej ścieżki rozwoju intelektualnego. Zachwycała mnie też kultura angażowania się studentów w różne inicjatywy, projekty czy organizacje. Dawało mi to możliwość wzajemnego poznania, ożywionej dyskusji i spierania się na argumenty”. Umiejętności te dziennikarka z powodzeniem wykorzystuje podczas prowadzonych przez siebie programów w radiu TOK FM.
W obecnym, konkurencyjnym środowisku zawodowym ukończenie prestiżowej uczelni staje się ważnym elementem budowania udanej kariery. Jednak nie tylko zdobycie wiedzy i umiejętności na najwyższym poziomie decydują o późniejszym sukcesie, ale także relacje nawiązane podczas studiów. Współpraca z utalentowanymi kolegami i profesorami, wymiana doświadczeń oraz budowanie sieci kontaktów otwierają drzwi do ciekawych możliwości zawodowych. Prestiżowa uczelnia to nie tylko świadectwo wysokich standardów edukacyjnych, lecz także klucz do budowania relacji, które mogą znacząco wpłynąć na dalszy rozwój zawodowy. Wszyscy nasi absolwenci podkreślają, że czas studiów był okresem nawiązywania znajomości i przyjaźni m.in. dzięki organizacjom studenckim, których w SGH jest bardzo dużo – każdy może znaleźć coś dla siebie. W ramach projektów studenckich można podróżować po wielu krajach, a przynależność do studenckich kół naukowych jest całkowicie dobrowolna. W SGH organizacje studenckie są pełne studentów, którzy chcą pozyskiwać określone umiejętności czy kompetencje, realizując liczne projekty, które często wymagają dużego zaangażowania.
„Studia to jest też czas przyjemności, radości w życiu, który się już nie powtórzy i warto z tego skorzystać. Praca, kariera czy budowanie biznesu są ważne i ciekawe, ale warto przynajmniej część studiów poświęcić na zdobywanie wspomnień i budowanie przyjaźni, które przetrwają z nami na długo po opuszczeniu murów uczelni” – uważa Mateusz Czech.
Dlatego mówimy o rodzinie SGH, w której jest miejsce dla wszystkich absolwentów, studentów i pracowników. Bycie częścią tej społeczności to nie tylko prestiż i źródło dumy, ale również znaczne zobowiązanie do solidarności i wrażliwości wobec wszystkich jej członków. Nasze wartości – prawda, uczciwość, szacunek, współpraca i profesjonalizm – stanowią fundament, na którym cała społeczność SGH może budować wielki, nowoczesny „gmach” swojej kariery.
RENATA KRYSIAK-ROGOWSKA, Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami SGH
JUSTYNA KOZERA, dyrektor Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami SGH
1 Więcej o absolwentach można znaleźć na https://alumni-stories.sgh.waw.pl. Zachęcamy także do lektury w całości przytaczanych tutaj we fragmentach wywiadów, które dostępne są na stronie Gazeta SGH w menu Absolwenci.
2 Więcej informacji o konkursie na stronie: https://alumni-leaders.sgh.waw.pl
3 Obaj wymienieni są laureatami konkursu absolwenckiego „Lider SGH”