W dniach 22–24 września reprezentacja Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie brała udział w 29th CEEMAN Annual Conference w Trieście. Konferencja odbywała się w budynku MIB Trieste School of Management. Reprezentantami uczelni byli: prof. Jacek Prokop – prorektor ds. międzynarodowych, prof. Grażyna Aniszewska-Banaś – dyrektor programu Canadian Executive MBA (CEMBA) oraz Piotr Górski – koordynator programu CEMBA.
Pierwszego dnia konferencji prof. Grażyna Aniszewska-Banaś i Piotr Górski zaprezentowali wyniki badania przeprowadzonego przez zespół Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i Université du Québec à Montréal. Badanie dotyczyło doświadczeń uczestników programów Executive MBA w czasie pandemii. Zbadani zostali studenci MBA w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie (CEMBA, MBA-SGH, MBA WUM SGH) oraz w ESG UQAM, którzy uczestniczyli w zajęciach w trybie zarówno stacjonarnym, jak i zdalnym.
Otrzymano ponad 60 odpowiedzi, które wskazywały na bardzo odmienne postrzeganie form zajęć Executive MBA w Polsce i Kanadzie. Polscy uczestnicy w większym stopniu stawiali na doświadczenie osobistego kontaktu w klasie, a ich kanadyjscy koledzy zdecydowanie bardziej doceniali możliwość zajęć online. Co więcej, odpowiedzi polskich respondentów częściej były bardziej skrajne w przypadku zarówno pytań o preferencje co do sposobu realizacji zajęć, jak i pytań o własne doświadczenia związane z nauką na studiach MBA – bardzo pozytywne w odniesieniu do zajęć stacjonarnych i zdecydowanie negatywne w odniesieniu do zajęć online. Można też zaobserwować pewną odwróconą symetrię odpowiedzi między respondentami kanadyjskimi a polskimi – tam, gdzie Kanadyjczycy wyrażali swoje pozytywne opinie, polscy respondenci mieli negatywne zdanie. Mimo tych różnic obydwie grupy deklarowały, że pandemia poprawiła ich opinię na temat zajęć prowadzonych online, chociaż nie zmieniła znacząco postrzegania studiów MBA jako takich.
W trakcie prezentacji postawiono kilka hipotez odnośnie do przyczyn różnic między grupami polską a kanadyjską. Po pierwsze, wpływ na rozkład wyników może mieć inny poziom zmęczenia zajęciami online. Po drugie, inny jest poziom umiejętności wykładowców prowadzenia zajęć zdalnych w porównaniu do oczekiwań uczestników. Po trzecie, różnice mogą wynikać m.in. z miejsca programów MBA w systemie kształcenia w obu krajach i ze związanego z tym prestiżu. W Kanadzie MBA są po prostu jednym z rodzajów studiów magisterskich, podczas gdy w Polsce – rodzajem specyficznych studiów podyplomowych, których ukończenie pozwala znaleźć się w elitarnym kręgu menedżerów. Do tego dochodzi różnica w realnej cenie programów MBA w Polsce i Kanadzie. Cena programu MBA w Polsce jest o wiele wyższa w odniesieniu do średniej krajowej, niż ma to miejsce w Kanadzie. Wszystko to może mieć wpływ na wyższe oczekiwania odnośnie do osobistego kontaktu student–wykładowca i student–student. Studenci zwracali uwagę, że w trakcie pandemii bardzo ucierpiał networking. Po czwarte, różnice mogą wynikać z kwestii kulturowych. W konsekwencji powstaje pytanie, czy zajęcia hybrydowe (blended learning) stanowią rozwiązanie jednakowo dobre w każdych warunkach. Po piąte wreszcie, odpowiedzi mogą być wynikiem frustracji i szoku związanych z nieplanowanym przejściem z zajęć stacjonarnych na zajęcia online. Teraz powinno się przeprowadzić badania na grupie studentów, którzy rozpoczęli studia online i przeszli na zajęcia w pełni stacjonarne/częściowo stacjonarne, i porównać wyniki.
Jednocześnie zwrócono uwagę na radykalną zmianę na rynku programu EMBA. Konkurencja na rynku programów anglojęzycznych wyraźnie się zwiększyła (jest to związane z tym, że programów online nic nie ogranicza). Odnotowano też wzrost zainteresowania programami lokalnymi. Wymaga to przemyślenia strategii marketingowej i przeorganizowania działań w jej ramach.
W trakcie prezentacji przedstawiono również spostrzeżenia i wnioski z perspektywy koordynatora programu odnośnie do wpływu pandemii na budowanie relacji z uczestnikami. Generalnie, musiało nastąpić większe zwrócenie uwagi na:
- większą indywidualną opiekę (studenci w trakcie pandemii mierzą się z większymi problemami natury zarówno osobistej, zdrowotnej, jak i zawodowej);
- silne przywództwo (studenci muszą czuć, że zwłaszcza w niepewnych czasach zarządzający programami wiedzą, co robią, i mają przygotowane rozwiązania na wypadek kolejnych lock-
- downów i powrotów do klasy);
- więcej otwartego dialogu, mniej komunikatów (studenci programów executive, jako doświadczeni i świetnie wykształceni ludzie, są cennymi partnerami w dyskusji i często to dzięki ich wsparciu można doskonalić program edukacyjny).
Prezentacja spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony uczestników sesji.
W trakcie kolejnych dni konferencji przedstawiciele SGH mieli okazję wzięcia udziału w wykładach, spotkaniach oraz pracach grup roboczych, dotyczących zmian w edukacji menedżerskiej. Uczestnicy konferencji zdają sobie sprawę, że nie ma już powrotu do czasów sprzed pandemii. Zmiany, jakie zaszły w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy, są nieodwracalne i zmuszają do większego korzystania z możliwości zdalnego nauczania, przy dbaniu o zachowanie jak najwyższych standardów.
dr hab. GRAŻYNA ANISZEWSKA-BANAŚ, prof. SGH, dyrektor programu Canadian Executive MBA (CEMBA)
PIOTR GÓRSKI, koordynator programu CEMBA
CEEMAN (Central and East European Management Development Association) to założone w 1993 r. międzynarodowe stowarzyszenie na rzecz rozwoju zarządzania, którego celem jest rozwój jakości także w zakresie nauki zarządzania. Obecnie organizacja obejmuje swoim zasięgiem cały świat.
W roku 1998 stowarzyszenie CEEMAN ustanowiło Międzynarodową Akredytację Jakości (International Quality Accreditation – IQA), o którą mogą się starać szkoły biznesu i inne instytucje zajmujące się rozwojem zarządzania, funkcjonujące w dynamicznie rozwijających się środowiskach Europy Środkowej i Wschodniej.
SGH akredytację IQA po raz pierwszy otrzymała w 2011 r. Obecna akredytacja obowiązuje do 1 lutego 2024 r.
www.ceeman.org