Na obecny konkurs „Pamiętniki bezrobotnych” nadesłano łącznie 373 zgłoszenia, a na każde pięć nadesłanych prac, cztery pisały kobiety. Na przełomie 2019 i 2020 r. udało nam się opublikować pierwszy tom pamiętników, a tym samym rozpocząć jubileusz 100‑lecia powstania Instytutu – o fenomenie projektu, który swoją historią sięga lat 30. XX wieku oraz planowanym jubileuszu Instytutu Gospodarstwa Społecznego pisze dr hab. Paweł Kubicki.
Dotknęło cię bezrobocie? Może niejeden raz? Jak wpłynęło to na Twoje życie? Opowiedz nam o tym. (…) Nie wiesz od czego zacząć? Opisz dokładnie swoją sytuację i położenie rodziny – twoje starania, reakcje otoczenia, perspektywy w czasie doświadczania bezrobocia. Zależy nam na szczerości. Gwarantujemy pełną anonimowość, także w przypadku publikacji pamiętnika. Nie przejmuj się brakiem umiejętności pisarskich – nas interesują autentyczne doświadczenie, przeżycia i podejmowane działania, by sytuację bezrobocia zmienić lub do niej się przystosować. Każda informacja będzie dla nas ważna. Z jednostkowych losów i indywidualnych problemów spróbujemy zbudować portret osób bez pracy.
Powyższą odezwę konkursową opublikowaliśmy w 2017 r., szykując się do trzeciej edycji konkursu na Pamiętniki Bezrobotnych. Zespół Instytutu Gospodarstwa Społecznego uznał, że najlepszą klamrą spinającą dzieje i dorobek IGS będzie właśnie kolejne badanie oparte na pamiętnikach osób bezrobotnych.
Pierwszy konkurs przeprowadzony został w latach 30. XX wieku. Wpłynęło na niego 774 zgłoszeń, z których opublikowano 57 pamiętników. W 1967 roku wznowiono to wydawnictwo, dodając drugi tom, składający się z części „Pamiętnikarze po latach” (18 pamiętników) oraz „Pamiętniki w świetle prasy”. Ostatnia część zawiera przedruki notatek prasowych oraz recenzji z gazet i czasopism. W 2001 roku kolejny konkurs przeprowadził dr Andrzej Budzyński, a spośród 1635 zakwalifikowanych prac wydano wówczas w ośmiu tomach (2003–2008) aż 142 pamiętniki.
Fragment książki „Pamiętniki bezrobotnych” str. 95
Na obecny konkurs nadesłano łącznie 373 prace oraz 335 wypełnionych kwestionariuszy. Na każde pięć nadesłanych prac, cztery pamiętniki pisały kobiety. Na przełomie 2019 i 2020 r. udało nam się opublikować pierwszy tom pamiętników, a tym samym *rozpocząć jubileusz 100‑lecia powstania Instytutu.
W tej edycji postanowiliśmy rozszerzyć formułę konkursu o elementy badań terenowych. W związku z tym grupa wykonawców projektu została poszerzona o zespół pracowników Instytutu Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu pod kierunkiem dr. hab. Arkadiusza Karwackiego, prof. UMK. Na tę część projektu złożyły się dodatkowe, pogłębione wywiady z dziesięciorgiem starannie dobranych pamiętnikarzy i członkami ich gospodarstw domowych.
(...) Niezmienny pozostał jednak powód organizowania konkursów na pamiętniki, czyli oddanie głosu bezpośrednio zainteresowanym i stowrzenie przestrzeni do opowiedzenia o swoim losie. Uznaliśmy, że rzeczywistość zmieniła się na tyle znacząco, że warto ponownie spytać o doświadczenia Polaków w walce z bezrobociem. Niewątpliwą zaletę prezentowanego podejścia stanowi bogactwo materiału pamiętnikarskiego, opisującego precyzyjnie i szeroko życie codzienne, relacje rodzinne i społeczne, stany psychiczne i przemyślenia. Ten swoisty dokument życia może być wykorzystany przy analizach innych zjawisk, niekoniecznie skoncentrowanych na problemach bezrobocia i rynku pracy (ze wstępu pod red. Piotra Błędowskiego, Pawła Kubickiego, Łukasza Posłusznego)
Całość projektu, łącznie z konkursem na pamiętniki bezrobotnych, została zrealizowana w ramach grantu „Pamiętniki bezrobotnych. Doświadczenie bezrobocia i trajektorie wykluczenia z perspektywy polityki społecznej i socjologii” uzyskanego w konkursie OPUS 11, a finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, numer umowy: UMO-2016/21/B/HS5/03198 z dnia 30.03.2017 r.
Chcących osobiście zapoznać się z pamiętnikami zachęcamy do ich zakupu na stronie Oficyny Wydawniczej
Uwadze polecamy również dziennikarskie podsumowanie zawartości I tomu autorstwa Justyny Sucheckiej, zamieszczone na stronach TVN24.pl
*Uroczyste „urodziny” IGSu planujemy, jak przystało na instytut badawczy, uczcić konferencją naukową. Krótki okres, jaki dzieli jubileusze 100-lecia polskiej polityki społecznej i 100-lecia powstania Instytutu jest dobrą okazją, by przedyskutować wyzwania, jakie stoją przed polityką społeczną i jednocześnie przyjrzeć się jej historycznym fundamentom zgodnie z myślą: „Aby mierzyć drogę przyszłą, trzeba wiedzieć, skąd się wyszło”.
Z tej okazji w dniach 27-29 maja 2020 roku w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie odbędzie się XXXVIII Konferencja Polityków Społecznych oraz obchody jubileuszu Instytutu Gospodarstwa Społecznego pod hasłem „Teoria i praktyka polityki społecznej”.
Szczegółowe informacje oraz program konferencji są dostępne na stronie Instytutu.
