Spotkanie konsultacyjne ws. projektu Strategii rozwoju szkolnictwa wyższego

Do zespołu ds. opracowania projektu strategii rozwoju szkolnictwa wyższego został m.in. powołany rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH – gospodarz konsultacji. Zespół został powołany w marcu 2025 r., a pod koniec września projekt strategii był już gotowy.
Jak mówiła minister Mrówczyńska, celem strategicznym dokumentu jest zapewnienie wysokiej jakości kształcenia i rozwoju kompetencji przyszłości oraz utrzymanie spójności systemu przy zróżnicowanych misjach uczelni (akademickich i zawodowych, publicznych i niepublicznych, uczelni artystycznych i medycznych niebędących w nadzorze ministra nauki i szkolnictwa wyższego, małych i dużych uczelni).

Strategia dla szkolnictwa wyższego i kierunki jego rozwoju została opracowana na najbliższą dekadę (2025–2035). Ma zostać zweryfikowana do końca 2027 r. i przeglądana co dwa lata w celu ujęcia ewentualnych zmian w systemie, który bardzo szybko się rozwija ze względu na postęp technologiczny, sztuczną inteligencję, sytuację geopolityczną czy zmiany na rynku pracy.

Podczas konsultacji dyskutowano o najważniejszych kwestiach i wyzwaniach związanych z funkcjonowaniem polskich uczelni w perspektywie najbliższych lat. Ramą do rozmowy były trzy główne bloki tematyczne i tym samym główne obszary strategiczne:
•    Społeczna odpowiedzialność, etos i autorytet uczelni
•    Doskonałość dydaktyczna
•    Wspierający ekosystem szkolnictwa wyższego

Minister Mrówczyńska wskazała, że strategia została opracowana na dużym poziomie ogólności, aby móc dopracować strategie różnych uczelni do takiego ogólnego dokumentu. „W tak zróżnicowanym systemie, jaki mamy w Polsce, trudno jest bardzo szczegółowo podejść do problemu, chociaż dzięki konsultacjom prowadzonym w wielu uczelniach pracujemy nad uszczegółowieniem strategii” – zastrzegła. Jak dodała, głównym zarzutem po pierwszych konsultacjach było to, że strategia jest na dużym poziomie ogólności.

Strategia nie jest osobnym bytem, jest powiązana z dokumentami, które powstają lub są już dokumentami obowiązującymi. Takim dokumentem, przyjętym w ramach Ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, jest obowiązująca od 2022 r. „Polityka naukowa państwa”, która aktualnie jest ewaluowana. Jak wskazała minister Mrówczyńska, głównym zarzutem do tej polityki jest również jej zbytnia ogólność. „Polityka naukowa państwa” ma obowiązywać do 2028 r., w związku z tym trwają robocze prace nad przygotowaniem nowej polityki, która – jak podkreśliła minister – musi być powiązania ze Strategią rozwoju szkolnictwa wyższego. 

Istotne są również dokumenty, które wskazują na kierunek rozwoju współpracy szkolnictwa wyższego i nauki z otoczeniem społeczno-gospodarczym. „Mamy powołany Zespół ds. transferu wyników badań naukowych (…) w którym mamy przedstawicieli zarówno środowiska naukowego, jak i biznesowego, a także przedstawicieli, którzy łączą naukę z biznesem, czyli naukowców, którzy (…) posiadają własne firmy, mają startupy i prowadzą biznes odpowiedniej jakości” – poinformowała minister Mrówczyńska.

W tej chwili w resorcie opracowywana jest także Strategia umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego, która tez musi być powiązana ze Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego.

Projekt Strategii rozwoju szkolnictwa wyższego został poprzedzony diagnozą systemu szkolnictwa wyższego dotyczącą uwarunkowań demograficznych, społecznych, technicznych i ekonomicznych, szczegółową oceną funkcjonowania systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, analizą danych ilościowych i trendów długoterminowych i wnioskami z aktualnych uwarunkowań systemowych społecznych i gospodarczych. Ta diagnoza była podstawa do oceny tego systemu, do analizy SWAT, a także do kreowania zapisów, które znalazły się w Strategii.

Strategia bazowała na diagnozie, która dotyczyła dziewięciu obszarów tematycznych: (1) dynamiki i struktury populacji studentów, (2) uwarunkowań demograficznych, (3) kadry akademickiej, (4) cyfryzacji i technologii edukacyjnej, (5) typów uczelni i form kształcenia, (6) struktury poziomów kształcenia, (7) umiędzynarodowienia, (8) jakości kształcenia i efektów uczenia się oraz (9) finansowania i otoczenia instytucjonalnego.

Dyskusja w SGH toczyła się dzięki pytaniom zgłoszonym wcześniej online, jak i zadanym bezpośrednio podczas spotkania, które prowadził dr Jacek Lewicki – dyrektor Ośrodka Rozwoju Studiów Ekonomicznych w SGH. Stronie rządowej zależało na wniesieniu zastrzeżeń i uwag do projektu strategii.

Tutaj link do strony ministerstwa, gdzie można zapoznać się ze Strategią Rozwoju Szkolnictwa Wyższego i zgłaszać uwagi do projektu.