Kariera w biznesie rodzinnym

Celem tego wydarzenia było zaprezentowanie wyników najnowszych badań naukowych dotyczących podmiotów gospodarczych o rodzinnym charakterze, przybliżenie mentoringu jako narzędzia wykorzystywanego w zarządzaniu zmianą oraz formy doskonalenia potencjału sukcesorów, ukazanie roli sukcesorów w urzeczywistnianiu wizji nestora/założyciela oraz generowaniu wartości przekazanego im dziedzictwa rodzinnego, a także przedstawienie ścieżek kariery, którymi podążali sukcesorzy rodzinnych przedsiębiorstw.

Prof. dr hab. Radosław Baran, kierownik Katedry Rynku, Marketingu i Jakości w SGH, wskazał na trzy główne obszary zagadnień, których dotyczyły zgłoszone referaty: mentoring jako forma rozwoju kompetencji i narzędzie sukcesji, kompetencje przedsiębiorcze sukcesorów oraz zarządzanie rozwojem osobistym sukcesora/sukcesorki w firmie rodzinnej.

Dr hab. Alicja Hadryś, prof. UEP, w referacie pt. „Od sukcesorów do liderów innowacji: rola orientacji przedsiębiorczej w rozwoju przedsiębiorstw rodzinnych” przedstawiła wyniki badania, które dotyczyło oceny wpływu orientacji przedsiębiorczej sukcesora na rynkową ekspansję zagraniczną przedsiębiorstwa rodzinnego. Celem tego projektu było stworzenie modelu wymiarów orientacji przedsiębiorczej przyszłych liderów przedsiębiorstw zorientowanych proinnowacyjnie i międzynarodowo. Prelegentka podkreśliła znaczenie dla międzynarodowych osiągnięć przedsiębiorstwa rodzinnego takich wymiarów orientacji przedsiębiorczej jak: innowacyjność, proaktywność oraz skłonność do ryzyka.

Kolejne dwa wystąpienia dotyczyły mentoringu. Dr Klaudia Blachnicka z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie w referacie pt. „Rola mentoringu w rozwoju kariery zawodowej” przedstawiła typologię mentoringu oraz objaśniła znaczenie relacji mentorskich jako czynnika wspierającego rozwój kompetencji, motywację oraz świadome planowanie ścieżki zawodowej. Z kolei dr  Barbara Rychta z Akademii Górnośląskiej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach w referacie pt. „Mentoring w przedsiębiorstwach rodzinnych – ujęcie teoretyczne”  skupiła się na dwóch kwestiach: przekazywaniu wiedzy i praktycznych doświadczeń między pokoleniami oraz na przygotowaniu sukcesora do przejęcia odpowiedzialności za majątek rodziny i przedsiębiorstwa. Wyjaśniła, w jaki sposób mentoring wspiera realizację ścieżki kariery sukcesora oraz kształtuje jego zaangażowanie w zarządzanie przedsiębiorstwem rodzinnym.

Następnie rozmowę z przedstawicielem firmy rodzinnej Krismar Sp. z o.o. Adrianem Tomickim na temat kształtowania ścieżki kariery i nabywania kompetencji menedżerskich istotnych dla rozwoju firm rodzinnych zainicjowała Joanna Zapolska – doradczyni kariery w Centrum Kariery i Relacji z Absolwentami SGH. Po zakończeniu dyskusji wystąpiła Diana Cichy – założycielka Ciche International Trade & Investment, która obecnie prowadzi działalność na obszarze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W swej prezentacji objaśniła ścieżkę kariery, którą przez lata realizowała w firmie rodzinnej, a ponadto odniosła się do kwestii zarządzania własnym rozwojem i kształtowania kompetencji sukcesorów.

Przedostatnie wystąpienie pt. „Nowe pokolenie – nowy model biznesu. O odwadze redefiniowania firm rodzinnych” Marietty Muchy, reprezentującej Instytut Biznesu Rodzinnego, zostało poświęcone rozwojowi firm rodzinnych oraz innowacyjności sukcesorów jako determinancie tego rozwoju. Prelegentka omówiła wyzwania stojące przed młodym pokoleniem przejmującym władzę w firmach rodzinnych, a także  objaśniła z perspektywy sukcesora czynniki decydujące o właściwym przebiegu sukcesji oraz długim trwaniu rodzinnej firmy na rynku.

Wystąpienie pt. „Przedsiębiorstwo rodzinne jako przestrzeń do realizacji celów rozwoju osobistego i zawodowego” przybliżało wyniki projektu dotyczącego atrakcyjności przedsiębiorstwa rodzinnego jako środowiska organizacyjnego, w którym projektowane i urzeczywistniane są kariery sukcesorów oraz pracowników. Według autorek referatu – dr hab. Ewy Stawickiej z SGGW oraz dr Beaty Żelazko z SGH, choć wcześniej prowadzono badania przedsiębiorstw rodzinnych jako podmiotów tworzących miejsca pracy, to jednak wątek możliwości rozwoju osobistego i zawodowego w odniesieniu do tego rodzaju podmiotów nie był podejmowany. W referacie uwaga została skupiona na atrybutach przedsiębiorstwa rodzinnego, które służą rozwojowi osobistemu pracowników i sukcesorów, a zatem powinny być wykorzystywane w employer brandingu oraz kierowaniu procesem sukcesji.

Seminarium unaoczniło, że firmy rodzinne to ważne środowisko kształtowania wartości, postaw i kompetencji kolejnych pokoleń liderów. Podkreślono znaczenie mentoringu międzypokoleniowego, który pozwala młodym sukcesorom nie tyle koncentrować się na przejęciu firmy, co na świadomym budowaniu własnej ścieżki zawodowej w oparciu o doświadczenie poprzedników, z zachowaniem etosu firmy rodzinnej. Dyskusje toczące się w ramach seminarium jasno pokazały, że problematyka firm rodzinnych nie traci na aktualności – przeciwnie, otwiera coraz to nowe pola refleksji i współpracy między nauką a światem biznesu. To dowód, że warto kontynuować podobne inicjatywy, by utrzymać żywy dialog między nauką a biznesem i wspólnie tworzyć przestrzeń do rozwoju nowego pokolenia liderów firm rodzinnych, a także rozwijać nowe kierunki badań naukowych.

Dr Beata Marciniak, Katedra Rynku, Marketingu i Jakości