Forum Administracji Akademickiej jest organizacją, która swoje początki i znaczą część działalności wiąże ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie. Powstało w 2018 roku na kanwie badań i późniejszego pierwszego ogólnopolskiego Forum Dziekanatów zorganizowanego na naszej uczelni.
Założeniem tego wydarzenia było przekonanie, że skoro naukowcy mogą spotykać się na konferencjach i dzielić wiedzą, to dlaczego w taki sam sposób nie mogą współdziałać ze sobą pracownicy dziekanatów. Co więcej, uczelnie mogą ze sobą konkurować programami studiów czy projektami naukowymi, ale raczej nikt nie konkuruje jakością obsługi studenta (może i szkoda, biorąc pod uwagę, że niejeden student pamięta po latach swoją panią w dziekanacie).
Przez pierwsze lata organizacja działała pod nazwą Stowarzyszenie Forum Dziekanatów i zajmowała się sprawami dziekanatów. Dotyczyły one zarówno obiegu dokumentów, jak również sposobu organizacji pracy (zwłaszcza na początku roku akademickiego, kiedy dosłownie każdy student wymaga „przeklikania” w systemie), a także postrzegania dziekanatów na uczelniach. Starsi czytelnicy z pewnością pamiętają panią Halinkę – komiksową postać uosabiającą najciemniejszą stronę wszelkiej biurokracji. Nierzadko pani Halinka była panią z dziekanatu jedzącą pianki, pijącą kawkę i bezpardonowo utrudniającą studentom życie. O tym, jak bardzo potrzebna była to inicjatywa świadczy najlepiej to, że w dorocznym ogólnopolskim Forum Dziekanatów brało udział od 300 do 500 osób – głównie pracowników dziekanatów. Mało która konferencja naukowa przyciąga aż tak wiele osób. Z prelekcji wygłaszanych podczas obrad powstało kilka publikacji naukowych dotyczących dziekanatów i szerszej – administracji uczelni. I ten element miał swój praktyczny powód: jako jednostki administracyjne dziekanaty funkcjonują w strukturze uczelni, które są zorientowane na badania i dydaktykę. Językiem urzędowym jest język naukowy, czyli język publikacji.
Pandemia COVID-19 poszerzyła zakres działalności Stowarzyszenia. Okazało się bowiem wówczas, że na wielu uczelniach uznano, że – w przeciwieństwie do nauczycieli akademickich i studentów – pracownicy administracyjni są niezarażalni, więc z powodzeniem mogą przychodzić na puste uczelnie do pracy (sic!). Przygotowywaliśmy zatem raporty, pisaliśmy postulaty, a równocześnie uczestniczyliśmy w pracach, których celem było scyfryzowanie jak największego zakresu obsługi toku studiów. Oczywiście, sporo zależy tu od systemu teleinformatycznego, który powinien ułatwiać, a nie przeszkadzać, ale jeszcze bardziej podstawowym elementem są umożliwiające to przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Bez nich ani rusz. Z tamtej perspektywy brakowało nam w gronie informatyków.
A potem przyszli informatycy i tak powstała Sekcja Informatyczna. Z perspektywy pracownika dziekanatu co może być na uczelni piękniejszego niż współpraca z informatykami – czyli osobami programującymi i utrzymującymi systemy teleinformatyczne służące do obsługi toku studiów? Dzięki obecności informatyków, Forum stało się także partnerem do rozmów dla firm dostarczających uczelniom rozwiązania informatyczne. Gdy świat zaczął rozmawiać o sztucznej inteligencji, pracownicy administracyjni uczelni odbyli specjalne szkolenie zorganizowane przez Microsoft, a nasi przedstawiciele zaczęli pojawiać się na różnych seminariach branżowych, pokazując, jak to wszystko działa, lecz od tej drugiej strony, czyli użytkownika z uczelni.
Formuła organizacji pozarządowej zrzeszającej pracowników administracji uczelni stawała się atrakcyjna dla coraz to nowych działów uczelnianej administracji. To dało początek Sekcji Projektowej, zrzeszającej pracowników zajmujących się zarządzaniem i obsługą projektów na uczelniach. A że sekcja ta nijak nie pasowała do Forum Dziekanatów (choć niejeden pracownik dziekanatu uważa, że to dziekanat jest sercem uczelni), zmieniliśmy nazwę na Forum Administracji Akademickiej (FAA). Stał za tym jeszcze jeden powód. Od kilku lat podejmujemy starania, aby nie nazywać w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce części pracowników uczelni „pracownikami niebędącymi nauczycielami akademickimi”. A skoro na uczelniach pracują nauczyciele akademiccy (i umówmy się, że splendor nadaje właśnie przymiotnik „akademicki”), tak samo, jako dopełnienie, pracować na niej mogą pracownicy administracji akademickiej. Z nadzieją czekamy na projekt zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce i stosowną zmianę – małą, ale ważną.
A jak do tego wszystkiego ma się SGH? Zasadniczo. Przede wszystkim Forum powstało w SGH, a konkretnie w ówczesnym Dziekanacie Studium Magisterskiego, gdzie z Ireną Senator (obecną kierownik DSM), Andrzejem Jaszczukiem (ówczesnym kierownikiem DSM, a obecnie dyrektorem Biura Rektora), Katarzyną Kłopotowską (obecną zastępczynią kierownik DSM) i dr Renatą Pajewską-Kwaśny (ówczesną prodziekan SM i przyszłą prodziekan SL) tworzyliśmy jego podwaliny, a także organizowaliśmy pierwsze ogólnopolskie fora dziekanatów. Siedziba Forum znajduje się obecnie w Instytucie Studiów Międzynarodowych w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym, dzięki gościnie jego dyrektora – dr. hab. Krzysztofa Kozłowskiego, prof. SGH, dobrego ducha naszej inicjatywy. SGH jest współorganizatorem wszystkich dużych wydarzeń dla pracowników administracji akademickiej, a do ich tradycji należy uroczyste otwarcie przez rektora i profesora SGH, dr. hab. Piotra Wachowiaka.
Na poziomie operacyjnym w działalność Forum zaangażowani są członkowie, ale i sympatycy (chyba mogę ich tak nazwać) naszej organizacji. Centrum Technologii Informatycznych i Infrastruktury wzięło na siebie ciężar organizacyjny tegorocznego II Forum Administracji Akademickiej – dwudniowego wydarzenia na niemal pół tysiąca osób. Z dużym udziałem Bartłomieja Świecha, dyrektora CTII i członka FAA, zorganizowaliśmy w zeszłym roku Okrągły Stół e-Teczkowy – spotkanie eksperckie dotyczące wypracowania ram prawnych i informatycznych e-teczki. Jesteśmy także jako uczelnia obecni ze swoimi pomysłami i rozwiązaniami na wszystkich seminariach informatycznych organizowanych przez FAA.
W Sekcji Projektowej prężnie działają członkinie FAA z Działu Obsługi Projektów (warto wspomnieć, że idea sekcji powstała podczas wizyty Lidii Tomaszewskiej – kierownik ADOP i członkini FAA – w Centrum Zarządzania Projektami Politechniki Śląskiej). W planach Sekcji Projektowej są konsultacje eksperckie z Ośrodkiem Przetwarzania Informacji w zakresie modułu projektowego POLon, a także – późną jesienią/wczesną zimą – zorganizowanie w SGH seminarium dla osób zajmujących się zarządzaniem projektami na uczelniach.
Działania FAA mają także wsparcie ze strony władz kanclerskich. W projekt wypracowania zmiany określenia „niebędący nauczycielami akademickimi” zaangażował się kanclerz dr Marcin Dąbrowski, a w kolejne spotkanie eksperckie w formule okrągłego stołu – tym razem poświęcone kwestiom rekrutacji studentów zagranicznych – Beata Mierzejewska, zastępczyni kanclerza. Perspektywa kanclerska okazała się niezwykle cenna w obu tych przypadkach, bo to kanclerze mają przekrojową wiedzę o uczelnianej administracji, a na pewne procesy – jak tu na rekrutację – patrzą szerzej niż jedynie przez pryzmat tego procesu.
Forum Administracji Akademickiej działa wyłącznie rozpędem i siłami swoich członków. Można z nami działać i podejmować tematy ważne z punktu widzenia własnej pracy (tu pozdrowienia dla Michała Podobasa – zastępcy kierownika Działu Obsługi Studentów i członka Sekcji Stypendialnej FAA, który właśnie współkoordynuje projekt badań z zakresu praktyki przyznawania stypendiów na uczelniach), a także angażować się w to, co się akurat dzieje. Gdy piszę ten tekst, gorącym tematem jest sprawa ograniczenia możliwości aplikowania o wizy studenckie. Wspólnymi siłami z IROs Forum (International Relations Offices Forum, w którym zrzeszona jest też SGH, jest siecią biur współpracy międzynarodowej polskich akademickich uczelni państwowych) z pomocą m.in. Sylwii Remiszewskiej – kierowniczki Działu Rekrutacji i członkini FAA, współdziałamy na rzecz znalezienia rozwiązania tej trudnej i dla zagranicznych studentów, i dla uczelni sytuacji. Można także przystąpić do FAA i wspierać nas swoją obecnością. Wreszcie, można po prostu brać udział w organizowanych przez nas wydarzeniach – zawsze jest mi niezwykle miło widzieć zapisane osoby z naszej uczelni. Odnoszę wówczas wrażenie, że to, co robimy na poziomie ogólnopolskim, ma także jakieś przełożenie na nasze lokalne tu i teraz w SGH.
dr hab. Katarzyna Górak-Sosnowska,prof. SGH, kierownik Zakładu Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej w Instytucie Studiów Międzynarodowych SGH, Kolegium Ekonomiczno-Społeczne SGH; w latach 2012–2020 prodziekan w Dziekanacie Studium Magisterskiego; prezes Forum Administracji Akademickiej.
