Prof. L. Oręziak w Komitecie Wiedzy wspierającym Europejski Panel Obywatelski ws. budżetu UE na lata 2028–2034

W marcu 2025 r. zostałam powołana przez Komisję Europejską w skład 8-osobowego Komitetu Wiedzy (Knowledge Committee), skupiającego ekspertów z państw członkowskich UE. Praca w Komitecie trwała trzy miesiące (marzec, kwiecień i maj 2025) i obejmowała spotkania w Brukseli oraz bieżącą działalność analityczną i współpracę online.

Komitet otrzymał zadanie zapewnienia merytorycznego wsparcia uczestnikom Europejskiego Panelu Obywatelskiego w sprawie nowego unijnego budżetu. Uczestnicy ci to 150 losowo wybranych obywateli z 27 państw członkowskich, stanowiących grupę osób reprezentatywną dla unijnego społeczeństwa i odzwierciedlającą jego różnorodność, z uwzględnieniem m.in. struktury wiekowej. W efekcie jedną trzecią uczestników Panelu stanowiły osoby w wieku poniżej 29 lat.

Celem konsultacji publicznych przeprowadzonych dzięki Panelowi było uzyskanie opinii i rekomendacji obywateli w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, obejmujących lata 2028–2034, który ma być zaproponowany przez Komisję Europejską do września 2025 r., a następnie po negocjacjach między państwami członkowskimi, zatwierdzony przez Radę Unii Europejskiej i Parlament Europejski (najpóźniej do końca 2027 r.). 

W trakcie Panelu odbyły się trzy sesje:

• Sesja 1 (28–30 marca, w Brukseli): Wyjaśnienie istoty, źródeł finansowania i procedury uchwalania budżetu UE, a także zbadanie wspólnych priorytetów i potrzeb finansowych, które wymagają wsparcia z budżetu UE oraz zastanowienie się, jakie zasady powinny kierować następnym budżetem Unii, biorąc pod uwagę wizję wspólnej przyszłości oraz kluczowych wyzwań.
• Sesja 2 (25–27 kwietnia, online): W oparciu o dyskusję w sesji 1, uzgodnienie wspólnych priorytetów politycznych i opracowanie pierwszych rekomendacji dla nowego budżetu, w tym dotyczących finansowania działań mających istotny wpływ na poprawę życia obywateli w całej Unii.
• Sesja 3 (16–18 maja, w Brukseli): Wypracowanie przez uczestników Panelu ostatecznej wersji zaleceń dotyczących przyszłego wieloletniego budżetu UE. Zalecenia te zostały poddane głosowaniu i przyjęte na ostatniej sesji plenarnej Panelu. Tak przyjęta lista rekomendacji została wręczona w czasie tej sesji Piotrowi Serafinowi, komisarzowi UE ds. budżetu i administracji publicznej oraz zwalczania nadużyć finansowych. Wyniki prac Europejskiego Panelu Obywatelskiego zostaną uwzględnione w przyszłych pracach KE, a także innych unijnych instytucji nad projektem nowego wieloletniego budżetu UE. 

W trakcie tych trzech sesji członkowie Komitetu Wiedzy aktywnie wspierali uczestników Panelu, m.in. udzielając im wszechstronnych wyjaśnień w sprawie budżetu UE, realizowanych przez Unię polityk, obowiązujących aktów prawnych i współpracy unijnych instytucji z państwami członkowskimi. W swych wystąpieniach na sesjach plenarnych członkowie Komitetu prezentowali najważniejsze kwestie mające wpływ na kształt nowego budżetu UE i prowadzili aktywny dialog z uczestnikami Panelu.  

Prof. dr hab. Leokadia Oręziak
Katedra Finansów Międzynarodowych SGH