O wiarygodności ekonomicznej Polski na EKF w Sopocie

Obraz stanu gospodarki i państwa, jaki wyłaniał się z badań przeprowadzanych na potrzeby dwóch poprzednich i obecnej edycji Indeksu Wiarygodności Ekonomicznej Polski (IWEP) nie pozostawia wątpliwości, że Polska podążała od szeregu lat śladem Węgier w tworzeniu istniejącego tam modelu państwa. Węgry są znamiennym punktem odniesienia, ponieważ są one krajem, w którym zakończył się już proces demontażu demokracji i stworzono tam system silnie scentralizowanej, autorytarnej władzy.

Niska wiarygodność ekonomiczna państwa to niestabilna gospodarka. Jej odczuwalnymi skutkami są np. podwyższona rentowność krajowych papierów skarbowych, niska skuteczność działań antyinflacyjnych czy wahania kursu złotego. Płacą za to obywatele poprzez droższe zakupy, usługi i rachunki czy gorszy dostęp do opieki zdrowotnej i edukacji. Dla przedsiębiorców to nie tylko znaczący wzrost kosztów, lecz także ryzyka, co hamuje aktywność gospodarczą i nie sprzyja inwestowaniu i tworzeniu miejsc pracy.

Indeks Wiarygodności Ekonomicznej Polski jest formą niezależnego i obiektywnego obywatelskiego doradztwa, które ma sprzyjać ułatwianiu i porządkowaniu dyskursu publicznego na temat pożądanych kierunków prowadzenia polityki gospodarczej i społecznej.

„Celem naszych analiz jest określenie, na ile zmieniająca się wiarygodność ekonomiczna państwa wpływa na oceny zagranicznego i krajowego biznesu, dotyczące tego, czy władze naszego kraju zapewnią równowagę w gospodarce i stabilność warunków funkcjonowania przedsiębiorstw. Analizy tego rodzaju są ważne, ponieważ obniżająca się wiarygodność ekonomiczna państwa rodzi niepewność, a to z natury rzeczy zmniejsza wysokość oczekiwanych przez przedsiębiorstwa stóp zwrotu z inwestycji" – podkreśla prof. dr hab. Jerzy Hausner z Fundacji GAP, Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, koordynator IWEP.

W tegorocznej, trzeciej już edycji IWEP uwzględniono obok Polski, Czech, Słowacji i Węgier również Rumunię. 

Indeks Wiarygodności Ekonomicznej Polski. Edycja III.

Prezentacja wyników trzeciej edycji Indeksu Wiarygodności Ekonomicznej Polski podczas Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie w szczególności dotyczyła: praworządności, finansów publicznych oraz stabilności systemu finansowego. W debacie o wiarygodności ekonomicznej, której gospodarzem jest ruch Open Eyes Economy, wystąpili eksperci wchodzący w skład zespołu autorskiego IWEP: dr Bartłomiej Biga, dr Sławomir Dudek, prof. dr hab. Jerzy Hausner, dr Marta Penczar, dr hab. prof. SGH Andrzej Rzońca, a komentarza udzielił także prof. dr. hab Andrzej Sławiński.

„Dane międzynarodowe pokazują, że wiele krajów doświadcza mocnego rozchwiania trójpodziału władzy, co niewątpliwie stanowi poważne zagrożenie dla modelu demokratycznego państwa prawa. W Polsce do tego dochodzą problemy z opieszałością wymiaru sprawiedliwości oraz fatalne w skutkach zjawisko nadprodukcji prawa, z którym wiąże się fasadowość konsultacji w procesie legislacyjnym. W efekcie, obszar praworządności przyczynia się do obniżenia wiarygodności ekonomicznej Polski. Porównując naszą sytuację do innych krajów regionu, widać wyraźnie, że jest ona znacznie lepsza niż na Węgrzech, ale jednocześnie gorsza niż w Czechach, czy Rumunii – mówi dr Bartłomiej Biga z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Wiceprzewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, jeden ze współautorów IWEP.

Indeks Wiarygodności Ekonomicznej Polski. Edycja III. powstaje w partnerstwie ruchu Open Eyes Economy z: Europejskim Kongresem Finansowym, Fundacją Wolności Gospodarczej, Instytutem Finansów Publicznych, Konfederacją Lewiatan i Szkołą Główną Handlową w Warszawie.

Więcej informacji o raporcie IWEP oraz poprzednie edycje dostępne są na stronie think tanku OEES HUB: https://hub.oees.pl/ oraz https://hub.oees.pl/indeks-wiarygodnosci-ekonomicznej-polski/. 
 

Nota metodyczna

Indeks wiarygodności ekonomicznej państwa w 2024 r. został przygotowany w układzie porównawczym dla 5 krajów: Polska, Czechy, Rumunia, Słowacja oraz Węgry. Wyselekcjonowano w tym celu zestaw 87 wskaźników, które pochodzą z różnorodnych baz danych, m.in. Eurostat, OECD czy Bank Światowy. Końcowa wartość indeksu jest syntetyczną informacją o tym, jakie zmiany nastąpiły w danym roku w porównaniu do przeciętnego poziomu wszystkich dla 5 analizowanych krajów.

Ujemna wartość indeksu oznacza regres w stosunku do wartości przeciętnej z lat 2008–2023, dodatnia wartość indeksu oznacza poprawę w stosunku do tak określonej wartości przeciętnej, a 0 oznacza brak obserwowanych zmian. Szczegółową interpretację wyników przedstawiono w poniższej tabeli.