O wolnym rynku w USA i Polsce

Wizyta w SGH Kevina Hassetta, przewodniczącego Rady Doradców Ekonomicznych przy prezydencie Trumpie.

Kevin Hassett, przewodniczący Rady Doradców Ekonomicznych przy prezydencie Trumpie, najbardziej wpływowy dziś amerykański ekonomista, odwiedził SGH 7 maja. Jego wizyta, wypełniona spotkaniami i dyskusjami, była częścią obchodów 70-lecia Katedry Gospodarki Światowej SGH.

Hassett wygłosił wykład pt. Polska i wolne rynki, lekcje dla świata, w którym mówił m.in. o tym, jak doświadczenia polskiej transformacji gospodarczej przekonują do trzymania się wolnorynkowego kapitalizmu. Szef doradców ekonomicznych prezydenta USA przedstawił aktualny stan amerykańskiej gospodarki i sukcesy ekonomiczne obecnej administracji, m.in. znaczący wzrost liczby nowych miejsc pracy, zmniejszenie się strefy ubóstwa wśród pracujących. Przede wszystkim jednak chwalił 30 lat stabilnego wzrostu polskiej gospodarki, a w wywiadzie dla telewizji podkreślił udział absolwentów SGH w polskim sukcesie ekonomicznym. Z wielką sympatią wspominał prof. Leszka Balcerowicza, którego poznał w latach 90. – Z Balcerowiczem omawialiśmy waszą transformację ustrojową, zwłaszcza reformy podatkowe, które mnie najbardziej interesowały. Ustaliliśmy wtedy, że do przyciągania inwestycji potrzebne są trzy rzeczy: jasne i niskie podatki, dobre i stabilne regulacje oraz rządy prawa – wspominał. Hasset przekonywał także, iż Polska i USA mogą być przykładem dla innych w osiąganiu wysokiego wzrostu gospodarczego.

Zdaniem Kevina Hassetta polski przykład jest pozytywny, bo (podobnie jak niektóre inne kraje postkomunistyczne) Polska lepiej niż sami kapitaliści zrozumiała, na czym polega kapitalizm. Powód jest prosty: doświadczyła tego, co oznacza bycie po drugiej stronie. Na pytanie prof. Marzenny Weresy, dziekan Kolegium Gospodarki Światowej SGH, o konkurencyjność naszej gospodarki na świecie, gość odpowiedział zdecydowanie: „Polska jest z naszej perspektywy jednym z najatrakcyjniejszych inwestycyjnie państw. Amerykańskie firmy chętnie lokują tu swój kapitał”.

Pochwały dla polskiej gospodarki osiągnęły apogeum, gdy Kevin Hasset przytoczył swoje rozmowy z prezydentem Donaldem Trumpem: – Podczas briefingu mówiłem prezydentowi Trumpowi: „Panie prezydencie, mamy trzyprocentowy wzrost gospodarczy”. On odparł wówczas: „Trzy procent? Polska ma pięć” Gdy przygotowywana była reforma podatkowa w USA i mówiłem, że zetniemy CIT do dwudziestu jeden procent, odpowiedział: „Polska ma dziewiętnaście”.

W rozmowie z „Rzeczpospolitą” gość SGH mówił: – Europa może się wiele nauczyć nie tylko od USA, ale także od Polski. Przede wszystkim, jak poluzować regulacje biznesowe. Ekonomista podkreślał także, że USA ma najlepsze uniwersytety na świecie. Ale w tej beczce miodu jest też łyżka dziegciu: czesne rośnie nawet o 910% rocznie, a zadłużenie osób, które wzięły kredyt na studia, stało się poważnym problemem społecznym. W dodatku, zdaniem Hassetta, obecne pokolenie jest najmniej przedsiębiorcze w historii Stanów Zjednoczonych, a administracja amerykańska zastanawia się, jak rozwiązać tę kwestię.

Wizyta doradcy prezydenta Trumpa przebiegła jednak przede wszystkim pod znakiem kontrowersji związanych z działaniami cyberkorporacji.

– Jest ryzyko, że Polska idzie w złym kierunku, jeżeli zacznie odstraszać bezpośrednie inwestycje zagraniczne, które stanowią siłę napędową kraju. Jako przykład posłużyć może dyskusja o podatku cyfrowym. Dlaczego uderzać w amerykańskie firmy internetowe dokuczliwym podatkiem cyfrowym, który na dodatek jest trudny w egzekucji? Jestem przekonany, że oryginalne unijne podejście w postaci podatku cyfrowego spowoduje lawinę sporów sądowych. Jeżeli Polska zdecyduje się podążać tym tropem, to jestem przekonany, że będzie to duży błąd. Wydacie więcej pieniędzy na prawników, niż uzyskacie środków z tego źródła – powiedział Kevin Hassett.

opracowanie: AW

Dyskusję z Kevinem Hassettem, na temat współczesnych wyzwań gospodarki światowej, poprowadziła prof. Marzenna Weresa, dziekan Kolegium Gospodarki Światowej SGH.

Polska lepiej niż sami kapitaliści zrozumiała, na czym polega kapitalizm.