Eko Indeks Millennium komentuje rektor SGH prof. Piotr Wachowiak

mężczyzna trzymający w rękach palącą się żarówkę

Ignorowanie kryzysu klimatycznego staje się coraz bardziej kosztowne. Wpływ człowieka na przyrodę i klimat jest ogromny. Człowiek eksploatuje planetę w sposób nieodpowiedzialny, nie dostrzegając, że świat stoi na granicy destabilizacji gospodarczej, ściśle powiązanej z katastrofą klimatyczną. Jeśli nie przyhamujemy procesu zmian klimatycznych, pilnie zmierzając ku neutralności klimatycznej, nie będziemy mogli powstrzymać fatalnych, długofalowych skutków tego zjawiska – ocenił rektor SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH. Bank Millennium, członek Klubu Partnerów SGH, opracował indeks ekoinnowacyjności, pokazujący stopień zaangażowania regionów Polski w zieloną transformację. Liderami w tym obszarze są Pomorze, Małopolska i Mazowsze.

Wzrost cen żywności, kosztów utrzymania i straty gospodarcze w wielu sektorach już dziś są odczuwalne.  Jeśli wspólnie nie pokonamy kryzysu klimatycznego to potężny kryzys gospodarczy, który dotknie wszystkie regiony świata, jest tylko kwestią czasu. W obecnej sytuacji kluczowe wydaje się zatem kształtowanie świadomości społecznej w zakresie zrównoważonego rozwoju, szczególnie w obszarze edukacji klimatycznej. Kryzys klimatyczny to bez wątpienia jedno z największych wyzwań, przed którymi stoimy jako społeczeństwa, jako cywilizacja. Międzynarodowa społeczność naukowa podkreśla powagę tego zagrożenia, , lecz przede wszystkim rozległe konsekwencje społeczne, ekonomiczne, ekologiczne, zdrowotne czy etyczne, z którymi mierzyć będziemy się w niedalekiej przyszłości.

Ekoinnowacyjność regionów należy wspierać, dofinansowywać i dbać przede wszystkim o wzmacnianie mocnych stron poszczególnych regionów. Warto też pamiętać, że ekoinnowacyjność to proces kompleksowy, długotrwały i kosztowny. Z Eko Indeksu Millennium wynika, że województwa z dużymi ośrodkami przemysłowymi i akademickimi pozostają liderami zarówno innowacyjności, jak i ekoinnowacyjności.

Edukacja klimatyczna wpisuje się ściśle w misję uczelni, które, podejmując ją, podkreślają konieczność odpowiedzi na współczesne wyzwania cywilizacyjne. Absolwent uczelni wyższej powinien być gotowy do wypełniania zobowiązań społecznych i współdziałania z innymi podmiotami na rzecz klimatu. Kompetencje społeczne są bardzo pożądane w kształceniu absolwentów uczelni wyższych, ponieważ chodzi o przyszłych liderów zmian. Uniwersytety mają do odegrania kluczową rolę w przeciwdziałaniu zmianom klimatu, ale złożony i wieloaspektowy charakter tego zagadnienia stawia wyzwania dla tradycyjnego funkcjonowania instytucji. Chociaż w programie nauczania jest coraz więcej prac i badań związanych ze  zrównoważonym rozwojem i kwestiami klimatycznymi, potrzebne jest  bardziej holistyczne zrozumienie form wpływu, jaki uniwersytety mają na społeczeństwo i środowisko. Rola uczelni wyższych w tym zakresie jest o tyle istotna, że powinny one uczestniczyć w rozwiązywaniu problemów związanych z obecnym kryzysem klimatycznym w ramach szeroko rozumianego ekosystemu, obejmującego różnych interesariuszy, a także kształtować liderów, którzy podejmą taką działalność.

Raport „Eko Indeks Millennium – potencjał ekoinnowacyjności regionów” powstał we współpracy z Urzędem Patentowym RP, Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie i Szkołą Główną Handlową w Warszawie.

Innowacje oraz ekologia to istotne trendy, których połączenie ma pozytywny wpływ na gospodarkę i środowisko oraz przyszłość planety. Autorzy Eko Indeksu Millennium, zainspirowani przez Eco-Innovation Observatory, który cyklicznie bada ekoinnowacyjność na poziomie krajów Unii Europejskiej, zweryfikowali podejście do tych dwóch kwestii przez poszczególne województwa Polski – podał Bank Millennium w komunikacie prasowym.

Regulacje związane z ekologią postrzegane są wciąż bardziej jako blokada, a nie stymulanta dla innowacji. Jednak wdrażanie rozwiązań ekologicznych, szczególnie tych innowacyjnych, to inwestycja, która w długiej perspektywie przynosi korzyści. Chcielibyśmy, aby nasze opracowanie posłużyło jako platforma do dyskusji na temat znaczenia i rozwoju zielonych innowacji w naszym kraju, a także zachęciło do współpracy, bo jak pokazują wyniki naszego badania, sprzyja ona ekoinnowacjom. Dyskusja o poprawie świadomości ekologicznej jest szczególnie pożądana w warunkach kryzysu energetycznego, który dotyka obecnie Europę – powiedział cytowany w komunikacie Grzegorz Maliszewski, główny ekonomista Banku Millennium oraz autor i pomysłodawca indeksu. 

Z raportu Banku Millennium wynika, że w aż 10 województwach wartość indeksu wzrosła w porównaniu z ub.r., najsilniej w województwie warmińsko-mazurskim, pomorskim i łódzkim.

Świat zmierza w kierunku zrównoważonego rozwoju i w dłuższej perspektywie rozwiązania ekoinnowacyjne będą coraz istotniejszą częścią nowych modeli biznesowych. Eko Indeks Millennium otwiera duże możliwości interpretacyjne i wskazuje walory w zakresie przewag konkurencyjnych poszczególnych regionów. Wyniki mogą wydawać się zaskakujące w części składowych, jednak mają potencjał wspierający i inspirujący do dalszego rozwoju ekoinnowacji, jako źródło dobrych praktyk. Należy zwrócić uwagę, że celem analizy potencjału nie jest ocenianie regionów, ale ewaluacja procesu ich rozwoju w obszarze zielonych innowacji – powiedziała cytowana w komunikacie prof. dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska, Dyrektor Instytutu Przedsiębiorstwa w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH. 

Szeroki zakres analizowanych danych umożliwia przegląd poszczególnych województw w różnych wymiarach ekoinnowacyjności, a także zbadanie ich mocnych i słabych stron – podaje Bank Millennium. Wyniki indeksu oparto na danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Patentowego RP.

Zmienne składające się na indeks zostały zgrupowane w czterech kategoriach: nakłady na ekoinnowacje, efekty ekoinnowacji, aktywność społeczno-ekonomiczna w obszarze ekoinnowacji i efektywność wykorzystania zasobów.

Eko Indeks Millennium uwzględnia dane za okres 2016-2020. Jak wyjaśnia Bank Millennium, prezentacja pięcioletniej perspektywy danych pozwala na bardziej kompleksową analizę procesu ekoinnowacyjności i na ocenę trendów średniookresowych.

Eko Indeks Millennium

grafika: na czerwonym tle napis Eko Indeks Millennium; z prawej strony zdjęcia wiatraka,