List otwarty organizacji młodych naukowców do komisarz UE ds. innowacji – stanowisko pełnomocnik rektora SGH ds. współpracy z uczelniami ukraińskimi

W liście otwartym zwrócono szczególną uwagę na aspiracje Ukrainy, gdy chodzi o członkostwo w Unii Europejskiej i obecny status kraju stowarzyszonego z UE  w programach Horyzont Europa i Euratom, co także pozwala na wsparcie i rozwój ukraińskich inicjatyw badawczych oraz  innowacyjnych, a ponadto umożliwia działania na rzecz powojennej odbudowy Ukrainy.

Eurodoc-MCAA-YAE-ICORSA zaapelowały o większy udział instytucji szkolnictwa wyższego i nauki z Ukrainy w unijnych projektach badawczych i edukacyjnych, takich jak Horyzont Europa, Euratom i Erasmus+.

Sygnatariusze listu zasugerowali, by odgórnie przyznać uczelniom ukraińskim znajdujących się na terytoriach, gdzie trwają działania wojenne preferencyjny status, gdy chodzi o kryteria kwalifikacyjne przy wstępne aprobacie wniosków (cross-cutting priority i finansowe warunki uczestnictwa w konsorcjach.

Będąc osobą bezpośrednio zaangażowaną w prace Eurodoc Ukraine Task Force, a  także jako pełnomocniczka rektora SGH ds. współpracy z uczelniami ukraińskimi, w pełni popieram podejście zarysowane w liście otwartym do komisarz Gabriel. Przede wszystkim – ze względu na specyficzne warunki, w jakich obecnie funkcjonują ukraińskie uczelnie i instytucje badawcze oraz trudności, z którymi zderzają się ich zagraniczni partnerzy zaangażowani w realizację wspólnych działań.  Z tym problemem zetknęliśmy się również w SGH przy okazji realizacji wspólnych Rzeczywiste potrzeby i możliwości zaangażowania są bardzo różne w zależności od sytuacji danej uczelni. Nasi koledzy z uczelni ukraińskich  zmuszeni są działać w trybie bieżącym – z dnia na dzień,  nie są w stanie zaplanować aktywności w dłuższej perspektywie. W  sytuacji niepewności i zagrożenia wojennego egzystują w świecie nieustannych alarmów bombowych i ciągłego stresu. Trudna sytuacja związana z koniecznością otrzymania pozwolenia na wyjazd zagraniczny dla mężczyzn tworzy zaś  nierówność w sferze możliwości rozwojowych dla całego środowiska akademickiego.

Wywiązanie się z obowiązków  w terminie bywa często utrudnione ze względu na brutalne realia wojenne. Nawet wypełnienie wniosków

aplikacyjnych, głównie w języku angielskim, gdy brak dostępu do internetu, może być trudne. W tej sytuacji zadanie to biorą na siebie uczelnie partnerskie. Poza tym realizacja wspólnego projektu z instytucją partnerską z Ukrainy implikuje  ryzyka. Zarządzanie nimi stanowi dodatkowe zadanie  uczelni partnerskich, które starają wyeliminować ich negatywny wpływ na jakość realizowanych zadań.

W tej sytuacji, konsorcja i uczelnie, które decydują się na włączenie uczelni ukraińskich do projektu badawczego, edukacyjnego, społecznego, młodzieżowego itp. zasługują na dodatkowe wyróżnienie i wsparcie, którym może być potraktowanie obecności pełnoprawnego partnera ukraińskiego jako cross-cutting priority, co by wzmacniało wniosek i zwiększałoby szanse na sukces. Oczywiście, rzetelność i uczciwość w tym procesie musi odgrywać rolę kluczową.

Uważam, że musimy zbudować takie formy wsparcia i współpracy z uczelniami ukraińskimi, które by uniemożliwiły tzw. drenaż mózgów z Ukrainy, odpowiadałyby interesom wszystkich uczestników zgodnie z zasadą win-win, ale także budowałyby potencjał instytucjonalny uczelni ukraińskich, przygotowując je do przyszłego członkostwa w UE, czego pragnie Ukraina i jej społeczeństwo.
Wszystkie korzyści wypływające z rozwiązań przedstawionych w omawianym tu liście otwartym w pełni odpowiadają strategii Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, gdy chodzi o współpracę z Ukrainą.

Jak podkreśla rektora SGH dr hab. Piotr Wachowiak, prof. SGH, „na rzecz odbudowy Ukrainy powinniśmy zacząć działać już dziś, ale w sposób skoordynowany, kompleksowy, strategiczny. – Naszym celem jest silna, demokratyczna, europejska Ukrainaa dla jej odbudowy niezbędny jest kapitał intelektualny oraz silne uniwersytety i silna nauka”

Dr Iryna Dehtiarowa (Iryna Degtyarova)

Pełnomocnik rektora SGH ds. współpracy z uczelniami ukraińskimi