Konstytucja dla Nauki (2018)
Drodzy Czytelnicy,
w niniejszym artykule społeczności doktoranckiej przedstawia się, ale i jednocześnie żegna doktorant Grzegorz Otczyk z Kolegium Zarządzania i Finansów. W obliczu wielu zmian przepisów o szkolnictwie wyższym jesteśmy świadkami zamykania istotnego rozdziału w życiu uczelni – zakończenia studiów doktoranckich starego trybu. Dziękując doktorantom kolegiów za wspólną przygodę i trzymając kciuki za ich obrony, Rada Samorządu Doktorantów SGH serdecznie zaprasza do lektury tekstu naszego kolegi Grzegorza.
JOLANTA BARTOSZEWSKA, przewodnicząca Samorządu Doktorantów SGH
Mija właśnie pięć lat od przyjęcia ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce1, która znana jest również jako Konstytucja dla Nauki2. Dość obszerna ustawa, wraz z odrębną ustawą wprowadzającą3, dokonała wielu zmian na uczelni, a wśród nich nurtujące kwestie otwierania przewodów doktorskich, obron, organizacji studiów czy stypendiów. Chyba każdy „stary” doktorant usłyszał, m.in. że otwieranie przewodów na starych zasadach obowiązuje tylko do 30 kwietnia 2019 r., a studia doktoranckie mają zakończyć się najpóźniej 31 grudnia 2023 r.
Ja swoją przygodę z SGH rozpocząłem w 2018 r. jako kontynuację studiów magisterskich na innej uczelni. Zatem otwarcie przewodu w ciągu niespełna roku wydawało się nieco egzotyczne. Aczkolwiek można było w tym dostrzec nieco logiki: studia licencjackie trwające trzy lata i kończące się pracą licencjacką, dwuletnie studia magisterskie uwieńczone pracą magisterską i wisienka na torcie w postaci doktoratu, który trwa… jeden rok? Na szczęście, okazało się, że studia mogą trwać nieco dłużej – regulaminowe cztery lata lub dłużej.
Ostatnio pojawiało się też pytanie, jak „starzy” doktoranci, którzy się jeszcze nie obronili, a za chwilę kończą studia doktoranckie, mogą uzyskać stopień doktora. Kluczowa jest tu odpowiedź prorektor ds. nauki dr hab. Agnieszki Chłoń-Domińczak, prof. SGH, w piśmie z 12 maja 2023 r. Aczkolwiek możliwość wydłużenia statusu doktoranta SGH kończy się niestety wraz z grudniem 2023 r., to według nowej ustawy jest możliwość bezkosztowego przeprowadzenia postępowania o nadanie stopnia doktora. W piśmie nie został wskazany termin, w jakim trzeba wystąpić o rozpoczęcie postępowania. To chyba duża zaleta względem doktorantów szkół doktorskich, którzy mają na to tylko cztery lata.
Jednak i to ma swoją cenę. Stypendia starego trybu były wynikiem wysiłku wkładanego przez doktorantów w zdobywaniu punktów w roku poprzednim i tylko najlepsi mogli zostać tak uhonorowani przez uczelnię. Dzięki doświadczeniu zdobytemu w Radzie Kolegium Zarządzania i Finansów oraz w Radzie Samorządu Doktorantów, mogę się tylko poważnie zastanawiać, czy gracze punktowi zostaną skutecznie zastąpieni przez graczy niepunktowych i czy SGH będzie miała doktorantów w Samorządzie Doktorantów? Ostatnie lata w naszej uczelni wskazują, że może to być jeden z mankamentów reformy.
Dla mnie ostatnie lata w SGH to czas przyjaźni i znajomości, zrealizowanych marzeń, udział w wielu projektach badawczych oraz współpraca przy licznych publikacjach naukowych. Oczywiście, wymagało to dużego osobistego zaangażowania, ale było warto. Moja przygoda z SGH wciąż trwa, aby spełnić przynajmniej jeszcze jedno marzenie – uzyskać tytuł doktora. Chcę w tym miejscu podkreślić, że bardzo dużą pomocą dla doktoranta jest zawsze jego opiekun naukowy. Bazując na własnym doświadczeniu, mogę tylko potwierdzić, że dobry opiekun to skarb.
Cieszę się ze zdobycia szansy na studiowanie w jednej z najważniejszych uczelni w Polsce. Dzięki temu miałem możliwość poznania wielu osób, w tym osób z pierwszych stron gazet, i zobaczyć, że każdy może zostać kimś wyjątkowym, jeśli tylko tego zapragnie. SGH pomaga bowiem spełniać marzenia. Zatem powodzenia i do zobaczenia na obronie.
GRZEGORZ OTCZYK, doktorant Kolegium Zarządzania i Finansów SGH
1 Dz.U. 2023 poz. 742, z późn. zm.
2 https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/konstytucja-dla-nauki-2 (dostęp 24.07.2023).
3 Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1669, z późn. zm.).
