Absolwentka SGH dr Katarzyna Agnieszka Obłąkowska otrzymała odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, nadawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.
Podczas konferencji naukowej „Dziedzictwo kultury a proces inwestycyjny” (8 kwietnia 2024 r. w Katowicach), której współorganizatorem była Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, jej absolwentka dr Katarzyna Agnieszka Obłąkowska otrzymała odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, nadawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Oznakę w imieniu ministra wręczył wojewoda śląski Marek Wójcik.
Dr Obłąkowska w swojej pracy naukowej podjęła interdyscyplinarne badania wskazujące na powiązania pomiędzy ochroną zabytków nieruchomych i opieką nad zabytkami nieruchomymi a rozwojem gospodarczym i społecznym, a także szerokie badania systemu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w Polsce w jego historycznym kontekście od XVIII w. do dziś. Jej metoda badawcza i opracowania naukowe na gruncie nauk społecznych łączą ekonomię, ekonomię kultury, nauki o turystyce, socjologię, socjologię kultury, nauki o polityce i administracji, nauki o państwie, nauki prawne, historię, historię sztuki i konserwatorstwo. Tak interdyscyplinarne podejście pozwoliło wykazać szereg argumentów dla ochrony zabytków nieruchomych i opieki nad zabytkami, w tym argumentów ekonomicznych w warunkach gospodarki rynkowej.
Badaczka rozwinęła ekonomiczną teorię efektów zewnętrznych w ramach teorii dobrobytu w zakresie pozytywnych efektów zewnętrznych generowanych przez muzea zamkowe i pałacowe w Polsce. Wykazała istnienie tych efektów dla przedsiębiorstw, tj. lokalizacji, widoku i wizerunku. Udowodniła i upowszechniła także wiedzę o efektach zewnętrznych: przestrzennych, społecznych, indywidualnych i dla samorządu lokalnego, generowanych przez obiekty dziedzictwa w postaci: części tożsamości miejsca, rozwoju intelektualnego mieszkańców, integracji wspólnoty lokalnej, dochodów do budżetów Jednostek Samorządu Terytorialnego (JST) i ich promocji.
Autorka wpisuje ochronę zabytków i opieki nad zabytkami nieruchomymi w ekonomiczne teorie dóbr publicznych, efektów zewnętrznych (teoria dobrobytu), rozwoju lokalnego i turystyki. Rozwija kwestie podstaw ekonomicznych istnienia zabytków, ich wartości społeczno-ekonomicznej dla gospodarki narodowej, wspólnoty narodowej oraz społeczności lokalnych. Pogłębia wiedzę o wartości zabytków nieruchomych.
Upowszechnia i rozwija ona ponadto wiedzę z zakresu teorii kultury i teorii dziedzictwa kulturowego oraz o konkretnych przykładach dziedzictwa na terenie Polski. W autorski i zaawansowany sposób podejmuje problematykę polityki kultury i dziedzictwa kulturowego. Ukazuje miejsce ochrony dóbr kultury w Polsce w dwutysiącletniej historii ich ochrony w Europie i w obliczu tragicznych doświadczeń dziejowych narodu polskiego.
Badania dr Katarzyny A. Obłąkowskiej wykazały także niesprawności w zakresie zarządzania publicznego w polityce ochrony zabytków nieruchomych i opieki nad zabytkami publicznymi w aktualnej rzeczywistości. Jej ustalenia w zakresie całego systemu ochrony zabytków nieruchomych i opieki nad zabytkami nieruchomymi są kluczowe dla właściwej organizacji i zarządzania w całym systemie. Oprócz ustalenia, że system ten opiera się na zasadzie pomocniczości, zasadniczym jest odkrycie i opisanie na gruncie nauki o polityce i administracji zasady superpozycji jako fundamentu tego systemu. Na gruncie nauki o polityce i administracji dr Obłąkowska podjęła i ugruntowała temat ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, który był dotychczas w niej niepodejmowany. Upowszechnia ona także wiedzę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w Polsce poza granicami naszego kraju na konferencjach naukowych i w anglojęzycznych czasopismach naukowych.
Badaczka jest autorką m.in. dwóch monografii naukowych, tj. Muzea zamkowe i pałacowe w Polsce w świetle pozytywnych efektów zewnętrznych ich działalności (Difin, Warszawa 2021) oraz Polityka publiczna wobec zabytków nieruchomych w Polsce. Doświadczenia – Reguły – Model (Instytut Studiów Podatkowych, Warszawa 2023).
DR ARTUR BARTOSZEWICZ, adiunkt w Zakładzie Badań nad Wzrostem Gospodarczym, Instytut Rozwoju Gospodarczego, Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH
