Rok 2025 „Rokiem profesora Michała Kaleckiego”

na turkusowym tle napis: Rok 2025 rokiem prof. Michała Kaleckiego; zdjęcie mężczyzny

23 października 2024 r. Senat SGH przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2025 w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie „Rokiem profesora Michała Kaleckiego”. Uchwała weszła w życie z dniem podjęcia. Jak podkreślił prof. Wojciech Morawski, prof. Kalecki „był wybitnym reprezentantem kierunku keynesowskiego w ekonomii. Był symbolem niezależności badawczej, odwagi podejmowania trudnych tematów i osobistej uczciwości”.  

W piśmie do rektora SGH Piotra Wachowiaka kierownik Katedry Gospodarczej i Społecznej prof. dr hab. Wojciech Morawski zwrócił się z propozycją uczczenia pamięci profesora Michała Kaleckiego, zatrudnionego w SGPiS w latach 1961–1968, jako postaci zasłużonej dla Szkoły z okazji 55 rocznicy jego śmieci. 

Jak napisał prof. Morawski, Michał Kalecki (1899–1970) jest zapewne najbardziej znanym w świecie profesorem naszej uczelni. 

„Urodził się w Łodzi, jego ojciec był przemysłowcem. W latach 1917–1919 studiował na Politechnice Warszawskiej. W latach 1919–1920 służył w wojsku w batalionie telegraficznym we Lwowie. W 1920 roku podjął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1921-1925 kontynuował edukację na Politechnice Gdańskiej. Nie  zwieńczył jej jednak uzyskaniem stopnia naukowego. Samodzielnie kształcił się w ekonomii. W latach 1929–1935 pracował w Instytucie Badania Koniunktur i Cen pod kierunkiem Edwarda Lipińskiego. Z jego polecenia w 1935 uzyskał stypendium w London School of Economics. W 1936 roku odszedł z IBKiC w proteście przeciw zwolnieniu dwóch kolegów za krytyczny wobec Eugeniusza Kwiatkowskiego artykuł. W latach 1936–1945 przebywał w Wielkiej Brytanii, wykładając w LSE oraz na uniwersytetach w Cambridge i Oxford. Rekomendacja J. M. Keynesa pozwoliła przełamać trudność w postaci braku formalnego wykształcenia. Po wojnie krótko  pracował w Międzynarodowym Biurze Pracy w Montrealu. Po powrocie do kraju w 1946 roku został doradcą w Centralnym Urzędzie Planowania. W latach 1946–1954 pracował w Departamencie Ekonomicznym ONZ. Był doradcą ekonomicznym rządów Izraela, Meksyku, Indii i Kuby. W latach 60. jego relacje z władzami PRL stopniowo się psuły. W 1961 roku związał się z SGPiS, do 1968 roku pracował w Katedrze Ekonomii Politycznej Wydziału Handlu Zagranicznego SGPiS. Zajmował się problemami krajów słabo rozwiniętych, stał na czele Międzyuczelnianego Zakładu Problemów Gospodarki Krajów Słabo Rozwiniętych, wspólnego przedsięwzięcia SGPiS i Uniwersytetu Warszawskiego. W 1968 w proteście przeciw antysemickiej nagonce odszedł na wcześniejszą emeryturę. W 1970 roku był brany pod uwagę jako kandydat do Nagrody Nobla z ekonomii, ale zmarł przed terminem rozdania nagród. Był wybitnym reprezentantem kierunku keynesowskiego w ekonomii. Był symbolem niezależności badawczej, odwagi podejmowania trudnych tematów i osobistej uczciwości".  

Zapraszamy do lektury wspomnień o profesorze Kaleckim w wirtualnym muzeum SGH.