Finanse w czasach eskalacji ryzyka klimatycznego i geopolitycznego

Podczas webinarium naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Białostockiej oraz SGH zaprezentowali wyniki badań, nawiązujących do wyzwań w obszarze zrównoważonych finansów w związku z eskalacją ryzyka klimatycznego oraz geopolitycznego.

W słowie wstępnym prof. dr hab. Małgorzata Zaleska, dyrektor Instytutu Bankowości, podkreśliła złożoność problematyki, wskazując, że eskalacja wspomnianych rodzajów ryzyka wpisuje się w szerszy kontekst gry o nowy porządek świata. W takich okolicznościach przed gronem akademickim stoi bardzo ważne zadanie ukazania wszystkich aspektów zachodzących zmian w sposób wyjątkowo rzetelny i wyważony, czemu też ma przysłużyć się współpraca międzyuczelniana.

W pierwszym wystąpieniu przedstawiono wyniki badania autorstwa zespołu naukowców: dr hab. Renaty Karkowskiej, prof. UW, dr. hab. Zbigniewa Korzeba, prof. PB, dr Anny Matysek, prof. UEP oraz dr. hab. Pawła Niedziółki, prof. SGH. W prezentacji zatytułowanej „Czy ocena ESG ma wpływ na ryzyko upadłości banków?” autorzy zwrócili uwagę na wyzwania związane z „zazielenieniem” portfeli bankowych, które może odbywać się kosztem zwiększonego ryzyka kredytowego oraz rynkowego. Wyniki przeprowadzonych badań empirycznych wskazują, że poprawie ocen ESG nie towarzyszy spadek ryzyka niewypłacalności banku. 
Kolejne wystąpienie, autorstwa zespołu badawczego – dr hab. Marcina Gospodarowicza, prof. SGH, dr. hab. inż. Zbigniewa Korzeba, prof. PB, oraz dr hab. Pawła Niedziółki, prof. SGH – dotyczyło weryfikacji, które zmienne z trzech obszarów: finansowego, przestrzennego i związanego z systemowym znaczeniem instytucji, wpływają na scoring ESG. Otrzymane wyniki potwierdzają wnioski z wcześniejszych badań dotyczących związku między poziomem ryzyka ESG banku a jego cechami ekonomicznymi i finansowymi, a także jego wartością rynkową. 

Podczas webinarium nie mogło zabraknąć rozważań o zielonej polityce pieniężnej. Kanwą dla nich stała się prezentacja pt. „Zielona” polityka pieniężna? Retoryka czy konkretne działanie? Casus EBC” autorstwa mgr. Filipa Klibera z Katedry Pieniądza i Bankowości, UEP. Badanie to bazowało na analizie jakościowej tekstów wystąpień urzędników Europejskiego Banku Centralnego, nakierowanej na wyłonienie celów polityki i zakresu działań EBC w zakresie „zazielenienia finansów”. 

Wątek eskalacji ryzyka geopolitycznego po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 r. został przedstawiony w prezentacji dr Łady Wołoszczenko-Hołdy (Lada Voloshchenko-Holda) z Instytutu Bankowości SGH pt. „Przemysł obronny w kontekście zrównoważonego finansowania UE: gotowość instytucji finansowych do angażowania się w świetle założeń ESG”. Podczas wystąpienia wskazano na konieczność dostosowania się świata finansów do nowych priorytetów w postaci wzmocnienia obronności krajów UE oraz skuteczności pomocy wojskowej i politycznej dla Ukrainy. 

Kolejne wystąpienie doktorantki Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych UW, mgr Edyty Wojciechowskiej, dotyczyło oceny efektywności banków komercyjnych w związku z wdrożeniem zasad ESG. Uzyskane wyniki świadczą o negatywnym wpływie oceny ESG na rentowność banków. Nawiązując do przedstawionych rezultatów, uczestnicy dyskusji z zainteresowaniem dzielili się spostrzeżeniami w zakresie raportowania ESG jako zjawiska relatywnie nowego, próbując nakreślić kierunki przyszłych badań w tym obszarze.

Podczas ożywionej dyskusji podkreślono także aktualność poruszonych zagadnień zarówno dla świata nauki, jak i dla praktyki gospodarczej. Dynamika zmian w zakresie szeroko pojętych zrównoważonych finansów, a także eskalacja ryzyka klimatycznego oraz geopolitycznego rodzą zapotrzebowanie na konsolidację wysiłków naukowców w opracowaniu optymalnych rozwiązań. Podkreślono także potrzebę kontynuacji spotkań i debat naukowych poświęconych wpływowi ryzyka klimatycznego oraz geopolitycznego na szeroko rozumiany system finansowy.

dr hab. Paweł Niedziółka, prof. SGH

dr Łada Wołoszczenko-Hołda