9 maja br. podczas Dnia Europy w SGH jednym z punktów programu były warsztaty dotyczące dyplomacji klimatycznej, wspierającej współpracę międzynarodową, koncentrując się na problemach ochrony środowiska i zmian klimatycznych.
Temat dyplomacji klimatycznej jest niezwykle rozległy i wielowątkowy. Podczas spotkania wymienione zostały najważniejsze osiągnięcia unijnej dyplomacji klimatycznej. Uczestnicy podzielili się przemyśleniami odnośnie do wybranych działań zmierzających w kierunku zrównoważonego rozwoju, zielonej transformacji i ekologii.
Studenci zwrócili uwagę na konieczność odpowiedniego formułowania komunikatów, stosowania przystępnej narracji, aby Europejczycy lepiej rozumieli inicjatywy podejmowane przez instytucje unijne. Tym bardziej, że tematy klimatyczne pojawiają się w dyskursie politycznym i społecznym, nierzadko ulegają zniekształceniu, upolitycznieniu lub po prostu giną w chaosie informacyjnym.
Dyplomacja klimatyczna to rodzaj klasycznej dyplomacji, która wspiera współpracę międzynarodową, koncentrując się na problemach ochrony środowiska i zmian klimatycznych. Działania podejmowane w ramach dyplomacji klimatycznej wchodzą w skład trzeciej generacji praw człowieka. Chodzi m.in. o prawo człowieka do życia w zdrowym środowisku naturalnym.
Unia Europejska aktywnie używa instrumentów polityki zagranicznej. Od 2011 r. Komisja Europejska wraz z Europejską Służba Działań Zewnętrznych oraz Radą UE wypracowują Plan działania dyplomacji klimatycznej Unii Europejskiej. W 2019 r. w UE zainicjowano działania mające na celu ustanowienie „Europy pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie do 2050 roku”.
Dyplomacja klimatyczna Unii Europejskiej odnosi się do wysiłków i strategii stosowanych w celu przeciwdziałania zmianie klimatu na drodze międzynarodowych negocjacji i współpracy. Obejmuje zaangażowanie UE wraz z zainteresowanymi stronami w celu promowania działań w dziedzinie klimatu, ograniczania emisji gazów cieplarnianych, dostosowywania się do skutków zmiany klimatu i osiągania celów określonych w umowach międzynarodowych, takich jak Porozumienie Paryskie.
Dyplomacja klimatyczna w UE wspiera współpracę i wpływa na globalne polityki i porozumienia klimatyczne. Obejmuje działania dyplomatyczne, takie jak negocjacje dwustronne i wielostronne, udział w międzynarodowych konferencjach klimatycznych oraz tworzenie sojuszy i partnerstw z innymi krajami i regionami. Przykładowo bilateralnie UE współdziała z państwami EFTA. Prowadzone są dialogi klimatyczne z Andorą, Monako i San Marino, Indonezją, RPA, krajami Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Od 2016 roku kontynuowany jest dialog polityczny z Indiami, skoncentrowany na kwestiach klimatycznych.
W działaniach w ramach dyplomacji klimatycznej UE dużą rolę odgrywa tzw. mainstreaming założeń klimatycznych. Kwestie klimatyczne obecne są m.in. w działaniach dotyczących pomocy humanitarnej, włączane są w działania dyplomacji publicznej i kulturalnej; przykładem jest Nowy Europejski Bauhaus.
Sama UE na arenie międzynarodowej określa siebie jako lidera w kwestiach związanych z tematami oraz działaniami dążącymi do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Unia Europejska przyjęła cel neutralności klimatycznej do 2050 roku. Zobowiązała się zredukować emisje gazów cieplarnianych do co najmniej 55% do 2030 roku. W 2022 roku na transformację klimatyczną wydano 180 mld USD.
Karolina Deryńska
Koordynatorka Stowarzyszenia Network PL – Oddział Warszawa, członkini Komitetu Sterującego Porozumienia Liberałów i Demokratów na Rzecz Europy, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz programu CEU Democracy Institute Leadership Academy w Budapeszcie.
