Profesor Maria Konstancja Podgórska - wspomnienie

uśmiechnięta kobieta w białej bluzce i w jasnobrązowej marynarce na tle regału z książkami

2 grudnia 2022 r. odeszła od nas Profesor Maria Podgórska, dla nas od 50 lat ciągle Marysia. Była związana z uczelnią przez całe zawodowe życie. Pierwsza dziekan Studium Podstawowego, dyrektor Instytutu Ekonometrii w latach  1992–2019. Absolwentka ekonometrii, którą studiowała na Wydziale Finansów i Statystyki  SGPiS w latach 1967–1972. Studia kontynuowała w ramach utworzonego w 1971 r. Międzywydziałowego Studium Doktoranckiego SGPiS. Tam się spotkałyśmy. Wówczas, na etapie naszego wkraczania w dorosłość, rozpoczęła się nasza przyjaźń.

Marysia uczestniczyła w seminarium doktorskim powadzonym przez profesor Irę Koźniewską, promotorkę Jej pracy magisterskiej. Wyróżniała się w grupie seminarzystów profesor Koźniewskiej i była jej najbliższą współpracowniczką W efekcie ich ścisłej współpracy powstała rozprawa doktorska o modelach odnowy zbiorowości środków trwałych (1976) oraz wspólna książka "Modele odnowy, niezawodności i masowej obsługi" (PWN 1978), uhonorowana nagrodą ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Kontynuując tę problematykę  badawczą w swym rozwoju naukowym, stała się z czasem jednym z  najwybitniejszych polskich specjalistów z tego zakresu.

W seminarium doktorskim profesor Iry Koźniewskiej uczestniczyły także Nina Jóźwiak i Ela Kotowska. Panie zgłębiały nie tylko tajniki łańcuchów Markowa i  ich wykorzystania do modelowania rzeczywistych zjawisk, ale były także spragnione wiedzy ekonomicznej i dyskusji na tematy gospodarcze. Włączyły zatem do swego grona doktorantkę z seminarium Katedry Ekonomii Politycznej na Wydziale Handlu Wewnętrznego.  Bardzo szybko naszym  spotkaniom i dyskusjom na uczelni zaczęły towarzyszyć kontakty towarzyskie,  a nasze relacje zmieniły się z koleżeńskich w przyjacielskie.

Po ukończeniu studiów doktoranckich kontynuowałyśmy nasze związki z uczelnią, prowadząc badania i pracując w różnych jednostkach naszych macierzystych Wydziałów. Doktor Maria Podgórska podjęła pracę w Instytucie Ekonometrii. Pokonując kolejne szczeble kariery akademickiej,  razem cieszyłyśmy się z sukcesów i wspierały w niepowodzeniach. Krytycznie oceniałyśmy zarówno sztywną  strukturę wydziałową SGPiS, ograniczającą możliwość współpracy interdyscyplinarnej jak i ówczesną ofertę programową uczelni. Miałyśmy szczęście razem uczestniczyć w reformowaniu naszej Alma Mater. Profesor Maria Podgórska była pierwszą dziekan powołanego w zreformowanej SGH Studium Podstawowego.  Zaproszona przez  profesora Janusza Beksiaka, dziekana powstałego w 1992 roku Kolegium Analiz Ekonomicznych, do utworzonej przez niego Rady Starców, mogła aktywnie uczestniczyć w tworzeniu podstaw działania tej wyjątkowej struktury. W roku 1993 przyjęła  propozycję dziekana Beksiaka, by objąć funkcję dyrektora Instytutu Ekonometrii. W trudnej dla Instytutu sytuacji dezintegracji zespołu, przy wsparciu prof. Ireneusza Nykowskiego dokonała zasadniczej przebudowy Instytutu, tworząc podstawy jego obecnej struktury. Na tym stanowisku pracowała do 2019 roku.

Profesor Maria Podgórska była osobą o wybitnych zdolnościach i silnej osobowości. W zupełnie wyjątkowy sposób łączyła wysokie wymagania z życzliwością i gotowością wsparcia w razie potrzeby. Twórczo rozwijając swoje zainteresowania naukowe obejmujące  metody probabilistyczne (teoria i zastosowania łańcuchów Markowa, modele  odnowy, niezawodności, masowej obsługi, zapasów i ubezpieczeń), matematykę finansową, metody  i narzędzia badania koniunktury,  troszczyła się także o rozwój powierzonej Jej kadry naukowej. Przyciągała do współpracy utalentowanych studentów, proponując im nie tylko atrakcyjne kierunki studiów, ale także angażując do prowadzonych w Instytucie badań. Wypromowała  bardzo wielu magistrów i doktorów. Inspirowała i wspierała  pracowników w dążeniach do uzyskania kolejnych stopni i tytułów naukowych, zachęcając przy tym do przejmowania odpowiedzialności za funkcjonowanie Instytutu i podejmowania odpowiedzialnych funkcji poza Instytutem.  Pod jej kierunkiem Instytut stał się największą i wyróżniającą się jednostką badawczą i dydaktyczną Kolegium Analiz Ekonomicznych, mocno zaznaczającą swą obecność w SGH, a także w krajowym i międzynarodowym środowisku naukowym.

Była zwolenniczką badań o charakterze interdyscyplinarnym i współpracy naukowej między jednostkami Kolegium. Przykładem tego jest współpraca Instytutu Ekonometrii z Instytutem Rozwoju Gospodarczego  i udział pracowników  kierowanej przez Profesor Podgórską jednostki w badaniach koniunktury. Z Jej odejściem społeczność akademicka traci znakomitą badaczkę, oddaną wartościom akademickim, którym była wierna,  nigdy z nich nie rezygnując w imię kariery czy korzyści materialnych. Przez całe życie pokazywała, że sukces można osiągnąć dzięki rzetelnej pracy dla wspólnego dobra.
Pierwszą osobą, która odeszła z naszego grona przyjaciół, była Nina Jóźwiak. Rektor przełomu w SGH, sprawująca tę funkcję przez dwie kadencje w latach 1993-1999. W  2016 roku żegnałyśmy Ją wierszem Ewy Chmieleckiej, należącej także do naszego przyjacielskiego grona:

„Płoną na drugim brzegu rzeki
przyjaciół naszych tych ogniska
których obecność już nie bliska
łzę nam zawiesza u powieki
brzeg drugi widny niedaleki
i ku przeprawie ścieżka śliska… „

Tę drogę Profesor Maria Podgórska już pokonała, a my bardzo tęsknimy za obiema przyjaciółkami. Pozostały nam jednak wspomnienia tej niezwykłej przyjaźni, która tak wzbogacała nasze życie.  Jesteśmy za to wdzięczne. Pamięć o tych wspólnie przeżytych latach pomaga w strasznym okresie żałoby, którą przeżywamy.

Z okazji mikołajek miałyśmy zwyczaj spotykać się w mieszkaniu Niny i cieszyć z wymiany upominków. Taką radosną Marysię chcemy i będziemy pamiętać.

Elżbieta Adamowicz, Irena E. Kotowska